Protokoły mędrców z Wall Street

W czasie lektury tekstu Jarosława Makowskiego „Kryzys, którego nie było?” miałem uczucie przykrego déja`vu. Gdzieś już czytałem te zdania, ktoś już proponował mi taki tok rozumowania. W końcu zrozumiałem – wystarczy zastąpić często padające w tym artykule słowo „finansiści” innym – „żydowska plutokracja”, a jeszcze lepiej „Żydzi”.

Zobaczmy, jak to zgrabnie wychodzi: „Kto ponosi odpowiedzialność? Krótko: żydowska plutokracja, która stając się nową klasą rządzącą, dzieliła i rządziła jak planeta długa i szeroka. Żyła w przekonaniu, że świat leży u jej stóp, a jedynym jej zajęciem (...) była niekończąca się orgia zaspokajania swoich najwymyślniejszych potrzeb”. Albo inny fragment: „Publiczne pieniądze okazały się więc dla Żydów nie tylko łakomym kąskiem, ale ostatnią deską ratunku, jeśli myśleli o przeżyciu. Rodziło się tylko jedno „ale” – jak położyć na nich łapę?”.

[srodtytul]Katastrofa, a nie gra[/srodtytul]

Wrażenie obcowania z najgorszą kioskową propagandą pogłębia fakt, że Jarosław Makowski nie zadaje sobie trudu, by swoje przemyślenia uargumentować. Autorowi wystarcza, że banki dostały od rządu kryzysową pomoc. A skoro dostały, to znaczy, że same wywołały kryzys.

Spróbujmy jednak potraktować rewelacje Jarosława Makowskiego z dobrą wolą i sprawdzić, czy przystają one do rzeczywistości. Nie jest to łatwe, bo z tekstu nie wynika jasno, czy Jarosław Makowski w ogóle nie wierzy w kryzys i uważa, że został nam on wmówiony przez finansistów, media i ekipę Busha, czy też zakłada, że banki go tylko umyślnie wywołały.

Tak czy siak najlepiej zobaczyć, co się stało z amerykańskim sektorem bankowym w trakcie kryzysu. Z pięciu wielkich banków inwestycyjnych – szermierzy kasyno-kapitalizmu – nie ostał się ani jeden. Lehman Brothers i Bear Stearns zbankrutowały, Merrill Lynch został przejęty przez Bank of America, Goldman Sachs i Morgan Stanley zrezygnowały ze swojego inwestycyjnego statusu i przekształciły się w tradycyjne banki, co wprawdzie pozwoliło im skorzystać z publicznych pieniędzy, ale za cenę poddania swojej działalności pod kontrolę nadzoru finansowego (pomijając niedogodności z tego wynikające, co za wstyd!).

Zwykłym dużym bankom poszło tylko odrobinę lepiej – Citi uratował skórę, oddając jedną trzecią swoich udziałów rządowi. Bank of America musiał przejąć inwestycyjnego Merill Lyncha. Gdy menedżerowie BoA zajrzeli w zabagnione księgi tego drugiego, bronili się przed przejęciem rękami i nogami, ale rząd ich po prostu do tego zmusił. Podobnie jak zmusił Wells Fargo do wzięcia publicznych pieniędzy w ramach programu TARP (sic!).

Udział w pomocy wiązał się bowiem z koniecznością dopuszczenia rządowych instytucji do mieszania się w decyzje firm. Dlatego wszystkie wymienione banki zwróciły już pomoc, oddając zresztą więcej, niż dostały, ponieważ pomoc miała formę pożyczki oprocentowanej 5 proc. w skali roku. W dodatku musiały się dzielić z państwem zyskiem wypłacanym w ramach dywidendy (trochę to kłóci się z tezą o zawłaszczaniu publicznych pieniędzy, nieprawdaż?).

Bilans kryzysu jest więc dla banków niekorzystny. Wszystko to wygląda raczej na katastrofę niż ukartowaną grę rekinów z Wall Street. Może jednak mamy do czynienia z piramidalnym blefem i zasłoną dymną – kto wie, do jakich krętactw zdolni są bankierzy, aby na kilka miesięcy położyć swe łapy na publicznym groszu? Jeżeli tak było, to w swój spisek wciągnęli też innych.

[srodtytul]Brawura kierowcy[/srodtytul]

W ramach różnego rodzaju programów ratunkowych prywatny sektor finansowy dostał 906,7 mld dol. (nie wliczam w to pomocy dla Freddie Mac, Fannie Mae i podobnych instytucji). Ogromna kwota, ale co zrobić z 860,6 mld dol., które trafiły do innych sektorów gospodarki w ramach ulg i zwolnień podatkowych, dopłat do ubezpieczeń i hipotek oraz różnych programów ożywienia rynków? Są to pieniądze, z których skorzystał już nie tylko biznes, ale i zwykli ludzie. Trzymając się teorii Jarosława Makowskiego, oni również uwikłani są w spisek (przeciwko samym sobie). To nawet dobrze współgra ze spiskową mentalnością autora „Kryzysu, którego nie było?” – spisek się rozszerza, konspiratorzy są wszędzie i nikomu nie można już ufać.