Jak dobrze przygotować przejęcie innej firmy

Wartość rynku fuzji i przejęć w Polsce w 2011 roku wyniosła około 18,6 mld euro – wynika z danych DealWatch. Największą transakcją ubiegłego roku było przejęcie Polkomtelu za ok.18,1 mld zł przez spółkę Zygmunta Solorza-Żaka. Wśród przejmowanych firm przeważały telekomunikacyjne, medialne oraz z sektora dóbr szybko zbywalnych (FMCG).

W tym roku rynek fuzji i przejęć może zostać zdominowany przez firmy z branży finansowej oraz informatyczno-telekomunikacyjnej. Najchętniej przejmowane są spółki z sektora nowoczesnych technologii; tutaj o konkurencyjności decyduje szybki rozwój i podążanie za nowinkami.

Jak znaleźć kandydata do przejęcia

Gdy władze przedsiębiorstwa są zainteresowane rozwojem biznesu poprzez akwizycję, powinny przez dłuższy czas skrupulatnie śledzić rynek, typując kandydatów do przejęcia. Chodzi o to, aby wybrać najodpowiedniejszą firmę ze względu na asortyment jej produkcji czy rynek, na którym działa.

Kupujący powinien również wstępnie oszacować, czy takie przejęcie spowoduje przyrost wartości jego spółki. Na przykład pozytywny efekt może przynieść zakup przez duże przedsiębiorstwo regionalnego wytwórcy produktu, którego przedsiębiorstwo to nie ma w ofercie i poprzez swoją sieć dystrybucji wprowadzi na wiele rynków. W tym przypadku korzyści są obopólne.

18,1 mld zł tyle spółka Zygmunta Solorza- -Żaka zapłaciła za Polkomtel; była to największa transakcja na rynku przejęć w Polsce w ubiegłym roku

Inwestor musi również zbadać, czy taniej jest przejąć podmiot już funkcjonujący, czy samemu od zera stworzyć nowe kanały dystrybucji albo linie produkcyjne. Jeśli koszty przejęcia przewyższą koszt budowania działalności od podstaw, kupowanie innej spółki nie ma sensu.

Pożądany efekt synergii

Z reguły do fuzji i przejęć dochodzi w obrębie jednej branży. Zwykle łączą się spółki o takim samym profilu działalności, np. handlowe. Ułatwia to ekspertom z firmy przejmującej ocenę kupowanego podmiotu pod względem biznesowym. Bardzo ważne jest też oszacowanie efektów synergii; może to być ograniczenie kosztów, zwiększenie przychodów, ulepszenie procesów biznesowych czy korzyści podatkowe. Takie przejęcia mają największy sens i tym samym szanse powodzenia.

Firmy mogą również dokonać przejęć w celu integracji pionowej, czyli np. zakład produkcyjny może kupić sieć hurtowni. Ryzykowne i dosyć rzadko spotykane są przejęcia firm z innego sektora w celu dywersyfikacji działalności, np. gdy producent napojów przejmuje spółkę z branży internetowej czy deweloperskiej.

Z największym ryzykiem niepowodzenia związane są wrogie przejęcia. Kłopoty biorą się stąd, że przejmowani pracownicy po prostu nie chcą współpracować z kupującym. To uniemożliwia mu przeprowadzenie szczegółowej analizy firmy jeszcze przed jej zakupem.

Szczegółowe badanie

Jeśli ze wstępnych rozmów z zarządem sprzedawanej firmy wynika, że warto jej się bliżej przyjrzeć, kupujący przystępuje do szczegółowej analizy tzw. due diligence. Bardzo dokładnie sprawdza spółkę pod względem biznesowym, prawnym oraz podatkowym. Zwykle badanie od strony prawno-podatkowej przeprowadza wyspecjalizowana w tej dziedzinie firma audytorska.

Na tym etapie kupujący musi zebrać jak najwięcej informacji o przedsiębiorstwie. Sprawdzić, czy po przejęciu nie spotkają go przykre niespodzianki. Na przykład mogą to być umowy z bankami, które zastrzegły, że w razie zmian właścicielskich kredyty zostaną postawione w stan wymagalności, co oznacza, że będą musiały być natychmiast spłacone.