Instalacje grzewcze i sanitarne w domach. Porady

Budując dom, przed wykonaniem instalacji grzewczych czy sanitarnych stajemy przed dylematem, na jaki system się zdecydować, jakim materiałom zaufać. W przypadku ogrzewania dochodzi pytanie: jaki typ ogrzewania wybrać: grzejnikowe czy podłogowe

Publikacja: 04.10.2012 02:08

Red

Bardzo często przy wyborze materiału instalacyjnego, z którego wykonane są rury, kierujemy się kryterium ekonomicznym, wychodząc z założenia, że i tak rury są ukryte w wylewkach lub pod tynkiem. Tymczasem obecnie większość instalacji prowadzona jest w wylewkach. W ścianach wykonuje się jedynie pionowe podejścia pod odbiorniki (grzejniki i punkty poboru wody). Uszkodzenia w rurze trwale wbudowanej w posadzkę są trudne do zlokalizowania, a koszty ich usunięcia bardzo wysokie. Dodatkowo wiąże się to z ograniczeniem dostępu do pomieszczenia, w którym wystąpiła awaria, a w przypadku ogrzewania podłogowego, bardzo często z całkowitym wyłączeniem dostępu na dłuższy czas.

Decydując się na materiał instalacyjny, musimy wziąć pod uwagę wszystkie argumenty za i przeciw i zdecydować, czego oczekujemy od instalacji; na pewno komfortu użytkowania, bezpieczeństwa, długiego działania i bezawaryjności. Bardzo często pieniądze zaoszczędzone na etapie budowy musimy później z nawiązką wydać na usuwanie awarii, a zdarza się też, że na całkowitą jej wymianę.

Rura miedziana jest materiałem instalacyjnym mającym wiele niezaprzeczalnych zalet. Jest:

- sprawdzona od dziesięcioleci, odporna na starzenie,

- nierdzewna, odporna na korozję w zamkniętych obiegach grzewczych,

- gazoszczelna, nie istnieje dyfuzja tlenowa przez ściankę rury do wody grzewczej,

- odporna na podwyższoną temperaturę wody grzewczej,

- przyjazna dla środowiska naturalnego; miedź jest naturalnym pierwiastkiem,

- higieniczna, bakteriostatyczna, antybakteryjna, hamuje rozwój glonów,

- nie powoduje zmiany smaku i zapachu wody,

- odporna na ewentualne dodatki do wody grzewczej obniżające temperaturę krzepnięcia,

- ma uniwersalne zastosowanie we wszystkich wewnętrznych instalacjach budynku,

- technika połączeń jest bezproblemowa, pewna i łatwa poprzez lutowanie miękkie, twarde, skręcanie, zaciskanie, zaprasowywanie i spawanie,

- jest plastyczna, obróbka jest możliwa w każdej temperaturze zewnętrznej,

- łatwa do gięcia,

- odporna na naprężenia powstałe przy gięciu; po wykonaniu łuku rura nie sprężynuje, nie próbuje wrócić do poprzedniego kształtu.

Powyższe zalety rur miedzianych zarówno w instalacjach grzewczych, jak i sanitarnych dają gwarancję bezpieczeństwa, długotrwałości i bezawaryjności działania instalacji centralnego ogrzewania czy ciepłej i zimnej wody użytkowej w naszym domu.

Sprawdź właściwości materiałów

Inwestorzy na ogół znają zalety instalacji miedzianych, ale pokutuje mit, że jest ona dwu- lub trzykrotnie droższa od alternatywnych instalacji wykonanych z rur z tworzyw sztucznych. Jest to błąd wynikający z tego, że bardzo często instalatorzy i inwestorzy porównują cenę 1 metra rury nie biorą pod uwagę właściwości materiałów i związanych z tym różnic w ich praktycznym zastosowaniu podczas wykonywania instalacji.

Posłużymy się przykładem. Wyliczyliśmy koszty wykonania instalacji ogrzewania podłogowego oraz ciepłej i zimnej wody w domu jednorodzinnym o powierzchni użytkowej ok. 160 mkw. Jest to typowy jednokondygnacyjny budynek mieszkalny z użytkowym poddaszem, w którym znajduje się 12 pomieszczeń, w tym dwie łazienki.

Instalację ogrzewania podłogowego zaprojektowano w dwóch wariantach, z zastosowaniem: cienkościennej rury miedzianej (system zaprasowywany) oraz rury Alupex (system zaprasowywany). Natomiast w instalacji ciepłej i zimnej wody użytkowej wykorzystano: rury miedziane twarde (instalacja lutowana, lut miękki), rury polietylenowe STABI (instalacja zgrzewana). Dla obu wariantów przyjęto identyczne dane wejściowe do obliczeń, dotyczące parametrów instalacji, ceny osprzętu i automatyki (zasadnicza różnica w cenie dotyczy cienkościennej rury miedzianej i rury Alupex).

Z obliczeń wynika, że w przypadku ogrzewania podłogowego znacznie większe jest zużycie rur z tworzywa Alupex w stosunku do cienkościennych rur miedzianych. Jest to spowodowane większą wydajnością cieplną cienkościennych rur miedzianych. Aby otrzymać identyczną ilość ciepła przy użyciu rur z tworzywa, rozstawy układania obiegów grzewczych muszą być mniejsze w porównaniu z rozstawami przy zastosowaniu cienkościennych rur miedzianych. Mniejsze rozstawy to większe zużycie rur, więcej obiegów grzewczych, większe rozdzielacze, szafki, więcej złączek i większa pracochłonność.

W ogrzewaniu podłogowym z wykorzystaniem cienkościennych rur miedzianych ich zużycie jest ok. dwukrotnie mniejsze, a czas wykonania instalacji znacznie krótszy. Natomiast koszt wykonania ogrzewania podłogowego cienkościenną rurą miedzianą jest porównywalny do instalacji Alupex (bierzemy pod uwagę markowe rury Alupex gwarantujące minimum bezpieczeństwa). Typów rur Alupex jest bardzo wiele. Cena zależy od jakości. Natomiast cienkościenną rurę miedzianą oferuje kilku producentów (właściwości i ceny są porównywalne).

Inwestorzy bardzo często są wprowadzani w błąd przez instalatorów, którzy proponując system ogrzewania podłogowego porównują tylko cenę jednego metra rury. Jest to nieuczciwe, ponieważ przewody grzewcze mają różne właściwości. Ogrzewanie podłogowe z użyciem cienkościennych rur miedzianych wykonuje się szybciej i łatwiej, a co za tym idzie taniej.

Liczy się nie tylko cena metra rury

Jeśli chodzi o instalację ciepłej i zimnej wody użytkowej, w naszym przykładzie wariant wykonania rurami miedzianymi jest droższy o ok. 450 zł, co stanowi ok. 25 proc. kosztów instalacji.

Czy to dużo? Weźmy pod uwagę, że zastosowanie rur miedzianych jest wskazane ze względu na:

- bakteriostatyczne właściwości miedzi, brak namnażania się glonów i bakterii,

- woda nie zmienia smaku ani zapachu,

- rura nie zarasta kamieniem,

- miedź jest niezbędnym do życia mikroelementem,

- rura ma małe grubości ścianek, mniejsze średnice zewnętrzne.

Lepsza jakość wody z instalacji miedzianych – co ma ogromne znaczenie dla zdrowia – a także trwałość i niezawodność działania w pełni uzasadniają wyższe nakłady finansowe.

Wybierając materiał, z którego będą wykonane rury, rzetelnie przeanalizujmy koszty wykonania instalacji obejmujące nie tylko cenę jednego metra rury, ale także jej zużycie. Tym bardziej, że decyzję o budowie domu podejmujemy przeważnie raz w życiu i nie będzie nam dane naprawić popełnione błędy.

—Wiesław Krużel, Wieland Polska

Mirosław Wiktorczyk, Eco Therm Szczecin

Z rur miedzianych możemy w budynku mieszkalnym wykonać wszystkie instalacje. Ten materiał jest uniwersalny, co powoduje, że odpad z jednej instalacji można wykorzystać w kolejnej. Instalacji gazowej nie wolno wykonać z innego materiału niż rura miedziana lub stalowa (stara technologia). Wynika to z przepisów prawnych. Chodzi o bezpieczeństwo pożarowe i gwarancję szczelności w podwyższonych temperaturach.

W instalacjach solarnych, z uwagi na wysokie temperatury (do 180 stopni C), nie mogą być używane żadne tworzywa. Instalacja może być wyłącznie z miedzi lub innego metalu, np. ze stali nierdzewnej. Rura miedziana ma trzykrotnie mniejszą oporność przepływu w porównaniu z karbowaną rurą nierdzewną o zbliżonej średnicy. A więc jeśli rura nie jest miedziana, cenną energię słoneczną tracimy na przeciążonej pompie.

W instalacji do ciepłej wody użytkowej z powodu temperatury szybko namnażają się bakterie (np legionella), ponieważ ścianki rur stanowią dla nich pożywkę. Jedyną rurą, która jest co najmniej bakteriostatyczna, jest rura miedziana. Wewnątrz niej nie dochodzi do powiększania się ilości bakterii w wodzie o temperaturze do 48 stopni C (w wyższej temperaturze ilość bakterii już nie przyrasta).

Kolejna sprawa to możliwość skutecznej dezynfekcji takiej instalacji; teraz jest to wymagane przez przepisy prawa. Na razie jedyną technicznie skuteczną jest dezynfekcja termiczna, czyli przegrzanie ciepłej wody do temperatury ponad 65 stopni C, aby zneutralizować żywe szczepy bakterii. Piętnaście lat temu stosowano temperaturę o 10 stopni C niższą. Jak widać, bakterie legionelli w kolejnych pokoleniach uodporniają się na coraz wyższą temperaturę. Przegrzewanie wody trwa minimum 60 minut przy temperaturze 70 stopni C. Być może za 20 lat temperatura dojdzie do 90 stopni C. Taka temperatura jest już niebezpieczna dla trwałości wszystkich rur z tworzyw. Rura miedziana ma trwałą, bezpieczną temperaturę pracy do 170 stopni C (naturalnie nie z wodą). Jej wytrzymałość mechaniczna praktycznie się nie zmienia.

W instalacji wody zimnej ważne są właściwości bakteriostatyczne wody jako środka spożywczego dodatkowo wzbogaconego o zawartość miedzi – niezbędnego mikroelementu do życia. Woda w rurze miedzianej nie zmienia barwy ani zapachu. Rury takie nie zarastają osadami wapiennymi, w które bogata jest woda pitna w wielu miejscach w Polsce.

Wielką zaletą instalacji grzewczych z miedzi jest to, że mają najmniejsze wymiary zewnętrzne. Ścianka rury miedzianej to przeważnie 1 mm; w przypadku rur z innych materiałów jest to od 2 do 4 mm. Różnica jest szczególnie widoczna w połączeniach gwintowanych. Przejściowe kształtki z tworzyw mają średnicę od trzech do czterech razy większą.

Również w rejonie kotłowni przy dużym skupieniu różnych połączeń znacznie łatwiej można wykonać instalację z rur niedzianych niż z tworzywa i wygląda to estetyczniej.

Ważna jest również całkowita gazoszczelność rur miedzianych, co zapobiega wydzielaniu się szlamu powodującego zmniejszenie a nawet zatkanie przepływu szczególnie w instalacjach podłogowych czy ściennych.

Jeśli więc wyposażamy dom jednorodzinny w instalację wodną, grzewczą, gazową oraz solarną i ze względu na ograniczony budżet nie możemy wykonać wszystkich tych instalacji z miedzi, w pierwszej kolejności możemy zrezygnować z wykorzystania rur miedzianych w instalacji grzewczej, w drugiej kolejności w instalacji zimnej wody, a w trzeciej – w instalacji ciepłej wody. Jeśli chodzi o pozostałe instalacje, alternatywy nie ma. Instalacje: gazowa i solarna nie mogą być wykonane z innych materiałów niż rury miedziane.

Warto podkreślić, że instalacja z rur miedzianych, licząc całościowo z uwzględnieniem gwarantowanej trwałości oraz bezpieczeństwa, jest niewiele droższa od wykonanej z porządnych tworzyw. Różnica tak naprawdę nie przekracza 20 proc. całości kosztów instalacji, co stanowi znikomy procent kosztów budowy domu. A mamy zapewniony spokój na bardzo długie lata. W wielu krajach posiadanie instalacji miedzianych jest podstawą do obniżki składki przy ubezpieczaniu nieruchomości.

Dlaczego ogrzewanie podłogowe

Rozwiązanie to, bardzo często obecnie stosowane, daje następujące korzyści:

- wysoki komfort cieplny ze względu na równomierny rozkład temperatury, zbliżony do idealnego,

- możliwość zastosowania alternatywnych źródeł ciepła (pompy ciepła, kotły kondensacyjne) dzięki niskiej temperaturze wody grzewczej,

- możliwość utrzymywania w pomieszczeniach temperatury niższej o 1 – 2 stopnie C w porównaniu z ogrzewaniem grzejnikowym, przy tym samym odczuciu komfortu,

- ogrzewanie jest niewidoczne, nie są potrzebne grzejniki bardzo często ograniczające możliwości architektoniczne i swobodę w meblowaniu pomieszczeń,

- łatwo utrzymać czystość, nie ma kurzu i brudu na grzejnikach,

- ciepło jest oddawane przez promieniowanie, brak prądów konwekcyjnych powietrza, zdolność samoregulacji,

- brak dodatniej jonizacji powietrza, co jest korzystne dla zdrowia.

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację