Witold M. Orłowski: Gospodarczy dyktator kraju

Mamy wreszcie w Polsce dyktatora. Przynajmniej w sferze polityki gospodarczej.

Aktualizacja: 05.10.2016 20:39 Publikacja: 05.10.2016 19:19

Witold M. Orłowski, główny ekonomista PwC w Polsce

Witold M. Orłowski, główny ekonomista PwC w Polsce

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski

Człowieka, któremu w znacznym stopniu podlegać będą ministerstwa mające wpływ na realizację strategicznych planów rozwojowych kraju. I który będzie odtąd, na dobre i na złe, dawać polityce gospodarczej swoją twarz i nazwisko.

Urząd dyktatora wymyślono w starożytnej republice rzymskiej z myślą o sytuacjach nadzwyczajnych. Wiązało się to wówczas z najbardziej dramatycznymi wojnami, kiedy to – wbrew normalnym republikańskim zasadom podziału zadań i odpowiedzialności – trzeba było oddać wszystkie siły pod rozkazy jednego człowieka. Pomysł, by nie rezygnując z zasad demokracji, czasowo dawać do ręki wybranym urzędnikom niezwykłą władzę i zwierzchność, jest praktykowany do dziś (w USA takiego dyktatora slangowo nazywa się carem).

My, w Polsce, też mieliśmy już do czynienia z gospodarczą dyktaturą. Sprawował ją faktycznie w latach 1989–1990 Leszek Balcerowicz. Może nie zagrażał nam najazd Hannibala, ale za to gospodarka się waliła, kraj był bankrutem, a koncepcje reform, które trzeba było natychmiast wprowadzić, by uruchomić wolny rynek – w powijakach. Ówczesny wicepremier wziął na siebie ciężar przeprowadzenia zmian i dał im swoje nazwisko. Gospodarkę rynkową w Polsce udało się zbudować. Ale Polacy do dziś dzielą się na tych, którzy za Balcerowiczem są gotowi skoczyć w ogień, i tych, którzy nazywają go największym szkodnikiem.

Jak będziemy wspominać za 25 lat nazwisko Mateusza Morawieckiego? No cóż, zobaczymy. Będzie to zależeć od tego, czy w ogóle uda mu się wprowadzić plan w życie. Czy plan ten zadziała. I czy doprowadzi do takich efektów, które obiecuje wicepremier.

Problem w tym, że między formalną nominacją na „dyktatora" a faktycznym daniem do ręki władzy może być ogromna przepaść. Do tej pory wicepremier pokazywał w całej Polsce swoje słynne 66 slajdów, a jednocześnie inni ministrowie podejmowali działania dokładnie odwrotne od tych, które z nich wynikały. Czy to się teraz zmieni? A jeśli już nawet się zmieni, to czy przy prawdopodobnie niesprzyjających warunkach zewnętrznych i kiepskim klimacie inwestycyjnym uda się przyspieszyć wzrost PKB? Czy państwowi urzędnicy będą umieli efektywnie wydać mityczny bilion złotych? I czy współfinansowane przez państwo drony rzeczywiście wzbiją się w niebo, czy też staną się symbolem kolejnej finansowej katastrofy?

Pewne jest tylko jedno – jeśli plan da dobre efekty, wiadomo, kogo będziemy za to chwalić. A jeśli coś nie wyjdzie, wiadomo, na kogo spadnie cała odpowiedzialność.

Człowieka, któremu w znacznym stopniu podlegać będą ministerstwa mające wpływ na realizację strategicznych planów rozwojowych kraju. I który będzie odtąd, na dobre i na złe, dawać polityce gospodarczej swoją twarz i nazwisko.

Urząd dyktatora wymyślono w starożytnej republice rzymskiej z myślą o sytuacjach nadzwyczajnych. Wiązało się to wówczas z najbardziej dramatycznymi wojnami, kiedy to – wbrew normalnym republikańskim zasadom podziału zadań i odpowiedzialności – trzeba było oddać wszystkie siły pod rozkazy jednego człowieka. Pomysł, by nie rezygnując z zasad demokracji, czasowo dawać do ręki wybranym urzędnikom niezwykłą władzę i zwierzchność, jest praktykowany do dziś (w USA takiego dyktatora slangowo nazywa się carem).

Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację