Bój o podwyżki czynszów w kamienicach trwa od wielu lat. Jego symbolem stała się Maria Hutten-Czapska, obywatelka francuska polskiego pochodzenia, właścicielka domu w Gdyni. Wniosła ona skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu na to, że przepisy narzucają wysokość podwyżek czynszu w jej domu. Trybunał nadał zaś sprawie charakter pilotażowy. Oznacza to, że tak samo zamierza rozpatrywać inne skargi właścicieli kamienic. Jest ich 18, w tym jedna zbiorowa – Stowarzyszenia Właścicieli Nieruchomości z Łodzi.
Maria Hutten-Czapska wygrała w Strasburgu. Trybunał dwukrotnie orzekł, że polskie przepisy chronią lokatorów kosztem właścicieli. Wieloletnie ograniczenia podwyżek czynszów w kamienicach naruszają konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Jednocześnie Trybunał zasądził odszkodowanie.
Od tego czasu upłynęło prawie dwa lata. W tym czasie czynsze zostały uwolnione. Wyroki otworzyły drogę właścicielom kamienic do żądania odszkodowań przed polskimi sądami za lata ograniczania przez przepisy czynszów. Na razie tych spraw nie ma wiele (według danych Prokuratorii Generalnej – pięć), ale Piotr Styczeń, wiceminister infrastruktury, twierdzi, że właściciele czekają na ostateczne rozstrzygnięcie tej sprawy. Miało ono zapaść wczoraj, tak się jednak nie stało.
100 tys. - tylu jest właścicieli kamienic w Polsce według szacunków Ministerstwa Infrastruktury
– Trybunał miał ocenić, czy podjęte przez polskie władze kroki w sprawie uwalniania czynszu są wystarczające. Miał także wypowiedzieć się co do planów polskiego rządu dotyczących propozycji zrekompensowania właścicielom kamienic ograniczania przez dziesięć lat wysokości czynszów – mówi Katarzyna Dąbek, starszy ekspert w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. – Spodziewaliśmy się także – dodaje – że wyrok będzie zawierał wskazówki dotyczące dalszych losów tego rodzaju skarg.