Brak ceny nie uzasadnia unieważnienia wywłaszczenia

W 2000 r. Leon Ł. wystąpił o stwierdzenie nieważności decyzji wywłaszczeniowych. Orzeczenie ministra infrastruktury było dla niego korzystne, ale na skutek skarg zarządu m. Gdyni, a potem samego Leona Ł. sprawa trafiła dwukrotnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Następnie zaś, w efekcie skargi kasacyjnej ministra infrastruktury – do NSA. Tu wątpliwości okazały się na tyle istotne, że zajął się nimi powiększony skład sędziów.

Okazało się bowiem, że sądy, do których trafia wiele podobnych spraw, niejednolicie interpretują wymogi i skutki art. 8 ust. 1 dekretu z 1949 r. Odmienne okazały się również stanowiska zaprezentowane podczas posiedzenia NSA.

W opinii rzecznika praw obywatelskich ten przepis nakładał na wykonawcę narodowych planów gospodarczych obowiązek zaproponowania konkretnej ceny za nieruchomość przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Jego niewykonanie powinno być podstawą do uznania nieważności decyzji wywłaszczeniowych z powodu rażącego naruszenia prawa.

Przedstawiciele ministra infrastruktury i Prokuratury Krajowej twierdzili natomiast, że art. 8 ust. 1 nie stawiał takiego bezwarunkowego wymogu. A jeśli nawet, to skoro nie był jasny i mógł być różnie interpretowany, nie stanowi to rażącego naruszenia prawa.

W podjętej uchwale NSA stwierdził, że art. 8 ust. 1 dekretu nakładał na wykonawcę NPG obowiązek zaproponowania konkretnej ceny. Nie można było poprzestać na ogólnym stwierdzeniu, że zostanie ona ustalona na podstawie art. 28 tego aktu. Rozbieżności w orzecznictwie sądowym świadczą jednak, że nie jest to kwestia jednoznaczna. Nie stanowi to więc rażącego naruszenie prawa, z powodu którego należy unieważnić decyzję wywłaszczeniową.