Kiedy trzeba płacić 7 proc. VAT za przekształcenie prawa do lokalu

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego po raz pierwszy zostało ustanowione w latach 70. między nieżyjącą już moją matką a SBM.

Publikacja: 14.02.2009 06:48

Kiedy trzeba płacić 7 proc. VAT za przekształcenie prawa do lokalu

Foto: Fotorzepa, Pio Piotr Guzik

[b]Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego po raz pierwszy zostało ustanowione w latach 70. między nieżyjącą już moją matką a SBM. Po raz drugi z ojcem w 1997 r., a po jego śmierci (w 2001 r.) – 17 czerwca 2004 r. ze mną. W sierpniu 2007 r. wystąpiłem do spółdzielni z wnioskiem o przekształcenie tego prawa w odrębną własność.

W styczniu 2009 r. spółdzielnia poinformowała mnie o terminie podpisania aktu notarialnego, nakazując zapłacenie 7 proc. VAT w związku z uzyskaniem przeze mnie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu 17 czerwca 2004 r. Czy muszę zapłacić ten podatek?[/b]

[b]Na pytanie odpowiada - Tomasz Pabiański, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego Pricewaterhouse-Coopers.[/b]

Kwestią problematyczną jest ustalenie, czy czynność ustanowienia na pana rzecz spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego (prawa) dokonana w czerwcu 2004 r. powinna podlegać VAT. W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT ustanowienie na pana rzecz prawa stanowiło – w momencie jego dokonania – dostawę towarów (lokalu mieszkalnego) opodatkowaną na zasadach przewidzianych w ustawie o VAT, czyli zasadniczo według stawki w wysokości 7 proc. Niemniej jednak zwolnieniem od tego podatku objęte były dostawy „obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy”.

Termin „pierwsze zasiedlenie” został zdefiniowany w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT (brzmienie obowiązujące w 2004 r.) jako „wydanie pierwszemu nabywcy lub pierwszemu użytkownikowi obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu”. Z regulacji tej wynika, że dla uznania danego lokalu za zasiedlony konieczne jest jego wydanie na skutek dokonania czynności podlegających opodatkowaniu. Niestety, przepis ten nie jest do końca precyzyjny. Brakuje bowiem jasności, czy odnosi się tylko do czynności, które efektywnie podlegały opodatkowaniu VAT w chwili ich wykonania, czy też może bardziej ogólnie – do katalogu czynności uznanych za opodatkowane na gruncie ustawy o VAT.

Jeśli przyjąć, że prawidłowe jest to drugie podejście, to należałoby uznać, że czynność ustanowienia na pana rzecz prawa korzystała ze zwolnienia od VAT. Mimo że drugie w kolejności ustanowienie prawa lokatorskiego (w 2001 r.) nie było objęte zakresem opodatkowania na podstawie ustawy o VAT z 1993 r., czynność ta spełnia definicję dostawy towarów na gruncie przepisów o VAT z 2004 r., w świetle których należy ustalać prawidłowy sposób opodatkowania czynności ustanowienia prawa na pana rzecz. Z tych samych względów, przyjmując za prawidłowe podejście wskazane jako pierwsze (tj. do czynności, które efektywnie podlegały opodatkowaniu VAT w chwili ich wykonania), to opisane przez pana zdarzenie należałoby uznać za opodatkowane VAT według stawki 7 proc. VAT.

Na podstawie literalnego brzmienia tego przepisu trudno jednoznacznie stwierdzić, który z dwóch sposobów jego interpretacji jest prawidłowy. Należy jednak pamiętać, że intencją ustawodawcy było przypuszczalnie opodatkowanie obrotu pierwotnego na rynku mieszkaniowym oraz zwolnienie z VAT transakcji dokonywanych na rynku wtórnym po pierwszym zasiedleniu. Dodatkowo przepisy UE dotyczące VAT nie definiują pojęcia „pierwsze zasiedlenie”, co wskazuje, że na gruncie regulacji wspólnotowych należy je rozumieć zgodnie z jego potocznym znaczeniem. Niewątpliwie istnieją argumenty przemawiające za objęciem dokonanej na pana rzecz dostawy lokalu zwolnieniem od VAT. Niezależnie od tego, na podstawie przedstawionego przez pana stanu faktycznego trudno wskazać jednoznacznie, dlaczego o konieczności zapłaty 7 proc. VAT został pan poinformowany dopiero w 2009 r. Dodatkowo co do możliwości przejściowego stosowania stawki 0 proc. VAT do końca 2007 r. należy pamiętać, że została ona przewidziana dla czynności „przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (…)”. A skoro tak, to sytuacja przedstawiona w pytaniu pozostawała poza zakresem stosowania tej regulacji.

[b]Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego po raz pierwszy zostało ustanowione w latach 70. między nieżyjącą już moją matką a SBM. Po raz drugi z ojcem w 1997 r., a po jego śmierci (w 2001 r.) – 17 czerwca 2004 r. ze mną. W sierpniu 2007 r. wystąpiłem do spółdzielni z wnioskiem o przekształcenie tego prawa w odrębną własność.

W styczniu 2009 r. spółdzielnia poinformowała mnie o terminie podpisania aktu notarialnego, nakazując zapłacenie 7 proc. VAT w związku z uzyskaniem przeze mnie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu 17 czerwca 2004 r. Czy muszę zapłacić ten podatek?[/b]

Pozostało 84% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"