Kto ma płacić za brak lokalu socjalnego

Na lokale socjalne czeka się latami. Rekord wynosi dziesięć lat. W tej chwili np. w Krakowie oczekuje na realizację 2126 wyroków eksmisyjnych z prawem do lokalu socjalnego, w Lublinie – 586. Dopóki takiego lokum nie ma, dopóty byli lokatorzy zajmują dotychczasowe mieszkania.

Szkopuł w tym, że na ogół w tym czasie nie płacą czynszu i za media, a to oznacza, że utrzymanie lokalu spada na właścicieli. – Ci zaś coraz częściej występują do gminy z żądaniem odszkodowania na podstawie art. 18 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176767]ustawy o ochronie praw lokatorów[/link] – mówi Tomasz Kępa, zastępca dyrektora Wydziału Spraw Mieszkaniowych w Urzędzie Miasta w Lublinie. Gminy zaś postępują różnie, część zawiera ugody z właścicielami i wypłaca pieniądze. Większość jednak woli poczekać na wyrok sądowy.

[srodtytul]Gdzie tkwi problem [/srodtytul]

Poznańska Spółdzielnia Mieszkaniowa walczy o odszkodowanie ze zmiennym szczęściem. – Kilka lat temu zawarliśmy z miastem ugodę na 40 tys. zł – mówi Michał Tokłowicz, wiceprezes. – Potem miasto nie chciało już pójść nam na rękę i zawierać ugód, musieliśmy więc wystąpić z pozwem do sądu, a ten go oddalił.

Teraz PSM planuje wystąpić z 40 pozwami, każdy na kwotę co najmniej kilkudziesięciu tysięcy złotych. Od kilku lat miasto nie dostarczyło żadnemu członkowi tej spółdzielni z wyrokiem eksmisyjnym lokalu socjalnego.

Z roszczeniami odszkodowawczymi wystąpiło również Lokalne Zrzeszenie Właścicieli w Grudziądzu. – Zrobiliśmy to prawie trzy lata temu – mówi Andrzej Karaszewski, dyrektor zrzeszenia. – Zażądaliśmy 20 tys. zł w imieniu jednego właścicieli, gmina odmówiła wypłacenia odszkodowania, złożyliśmy więc pozew do sądu.

W tym jednak wypadku sąd zawiesił postępowanie i wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym dotyczącym zgodności z ustawą zasadniczą art. 18 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176767]ustawy o ochronie praw lokatorów[/link]. Sąd z Grudziądza uważa bowiem, że niesłuszne i niesprawiedliwe jest przerzucanie wyłącznie na gminy konsekwencji braku mieszkań socjalnych. Zwłaszcza że państwo nie stworzyło sprawnie działającego systemu i nie zapewniło gminom dodatkowych dochodów na finansowanie tego zadania.

Pytaniem prawnym TK zajmie się 8 kwietnia. To już zresztą nie pierwsza tego typu sprawa w Trybunale.

[srodtytul]Kolejny raz na wokandzie[/srodtytul]

Przepisami o wysokości odszkodowania z tytułu braku lokalu socjalnego TK zajmował się m.in. dwukrotnie w 2006 r. W obu wypadkach zakwestionowali je właściciele lokali (w imieniu jednego z nich pytanie prawne postawił Trybunałowi sąd w Kościanie).

W obu wypadkach TK przyznał rację właścicielom. Uznał bowiem, że jeśli gmina nie zapewni lokalu socjalnego najemcy, który ma wyrok eksmisyjny, to musi dać właścicielowi pełne odszkodowanie za straty, które poniósł. Nie można bowiem obarczać jednej grupy społecznej – właścicieli – ciężarem konsekwencji braku spójnej polityki mieszkaniowej państwa. Po tym wyroku Sejm poprawił sprzeczny z konstytucją przepis. I od 1 stycznia 2007 r. zwrot wszystkich strat związanych z deficytem mieszkań socjalnych obciąża gminy.

Teraz jednak inny sąd pyta, czy prawidłowe i sprawiedliwe jest obarczanie tym problemem wyłącznie gmin. One też przecież są chronione przez konstytucję.

[ramka][srodtytul]Komu co przysługuje[/srodtytul]

>> Lokale socjalne dostarcza gmina. Są to najczęściej mieszkania o obniżonym standardzie. Na każdego członka gospodarstwa domowego najemcy takiego lokalu powinno przypadać nie mniej niż 5 mkw., w wypadku samotnej osoby – 10 mkw. Za takie mieszkanie płaci się niższy czynsz.

>> Prawo do lokalu socjalnego przyznaje się dwóm kategoriom osób: najuboższym mieszkańcom gmin oraz eksmitowanym (jeżeli tak orzekł sąd w wyroku eksmisyjnym).

>> Sąd ma obowiązek przyznać prawo do lokalu socjalnego w wyroku eksmisyjnym m.in.: ciężarnym, dzieciom do 18 lat, niepełnosprawnym, ubezwłasnowolnionym oraz ich opiekunom (jeśli z nimi mieszkają). Dotyczy to także bezrobotnych, obłożnie chorych i spełniających wymagania uchwał rady gminy.[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki