Prawo spółdzielcze: nieważność uchwały z powodu nierównego traktowania członków

Nie można zaakceptować sytuacji, w której jeden z członków spółdzielni, który zna osobiście jednego z członków rady nadzorczej ma prawo złożyć wyjaśnienia, a inny członek tego prawa zostaje pozbawiony – wskazał Sąd Okręgowy w Toruniu.

Publikacja: 01.05.2014 13:30

Prawo spółdzielcze: nieważność uchwały z powodu nierównego traktowania członków

Foto: www.sxc.hu

Mateusz Adamski

Prezes spółdzielni uznała, że trzech członków spółdzielni, którzy przez kolejne dwa lata nie brali udziału w obradach walnego zgromadzenia można pozbawić członkostwa w spółdzielni, jeżeli nie udzielą usprawiedliwiających wyjaśnień. Rada nadzorcza wezwała korespondencyjne do złożenia stosownych wyjaśnień.

Na obradach rady pojawił się tylko jeden członek spółdzielni, który jak się później okazało został powiadomiony o terminie posiedzenia przez przewodniczącego rady nadzorczej. Dwóch pozostałych członków zostało wykluczonych ze spółdzielni.

Jeden z nich – R.M. – postanowił dochodzić sprawiedliwości na drodze sądowej. Złożył on pozew, w którym domagał się stwierdzenia nieważności uchwały rady nadzorczej w sprawie wykluczenia go z członkostwa. W uzasadnieniu podał, że przy podejmowaniu uchwały doszło do naruszenia przepisów prawa spółdzielczego – m.in. o równym traktowaniu wszystkich członków oraz wskazał, że naruszono statut spółdzielni, gdyż wysłano mu zawiadomienie o miejscu i terminie rady nadzorczej zbyt późno, uniemożliwiając tym samym ustosunkowanie się do zarzutów.

Spółdzielnia wniosła o oddalenie powództwa, tłumacząc, że nie naruszyła przepisów o równym traktowaniu członków, a ponadto podniosła, że powód zaskarżył uchwałę rady nadzorczej po upływie terminu wynikającego z art. 24 par. 6 pkt 2 prawa spółdzielczego i par. 21 ust. 4 pkt 2 statutu spółdzielni, zgodnie z którymi uchwałę rady nadzorczej o rozwiązaniu stosunku członkostwa można zaskarżyć do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia uchwały z uzasadnieniem.

Sąd Okręgowy w Toruniu (sygn. akt I C 1240/13) w wyroku z 19 lutego 2014 r. stwierdził, że uchwała Rady Nadzorczej jest nieważna.

Po pierwsze, sąd odniósł się do podnoszonego przez spółdzielnię przekroczenia terminu. – Art. 42 prawa spółdzielczego jednoznacznie wskazuje, że termin sześciotygodniowy do wystąpienia przez członka z powództwem o uchylenie uchwały rady nadzorczej wykluczającej go ze spółdzielni nie dotyczy uchwały sprzecznej z ustawą. Oznacza to, że każdy kto ma interes prawny, może w każdym czasie (...) żądać ustalenia, że uchwała nie wywiera skutków prawnych – jest nieważna – wyjaśnił Sąd Okręgowy.

Po drugie, w ocenie sądu przy podejmowaniu uchwały doszło do naruszenia art. 18 par 1 prawa spółdzielczego. Zgodnie z tym przepisem „prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe".

W uzasadnieniu wskazano, że powodem niewykluczenia innego z członków były jedynie złożone przez niego oświadczenie o nieotrzymaniu powiadomień o terminach walnych zgromadzeń. – Jeśli członkowie spółdzielni mają równe prawa i obowiązki – to powoda należało także wezwać w inny sposób jak pana S., np. telefonicznie – wyjaśnił sąd.

Dalej sąd stwierdził, iż nie można zaakceptować sytuacji, w której jeden z członków spółdzielni, który zna osobiście jednego z członków rady nadzorczej (bo się z nim np. przyjaźni), ma prawo złożyć wyjaśnienia, a inny członek tego prawa zostaje pozbawiony. – Poza tym, nie do zaakceptowania z punktu widzenia równości praw i obowiązków członków spółdzielni jest sytuacja, w której powód tłumaczący się w chwili obecnej tymi samymi powodami nieobecności na walnych zgromadzeniach co pan S. – miałby być z niej wykluczony, a pan S. mógłby nadal w spółdzielni pozostać – dodano.