Co do zasady, sprzedaż nieruchomości podlega 2 proc. PCC. Jednakże PCC nie jest należny w sytuacji, gdy sprzedaż nieruchomości podlega VAT. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku osób fizycznych nabywających nowo wybudowane lokale od deweloperów – wówczas zamiast podatku PCC nabywca lokalu mieszkalnego płaci cenę z podatkiem VAT (co do zasady stawka VAT wynosi 8 proc.). 2 proc. PCC płaci nabywca lokalu w sytuacji, gdy nie jest należny podatek VAT, a więc zasadniczo w przypadku nabycia nieruchomości na rynku wtórnym – np. od poprzedniego właściciela będącego osobą fizyczną.
Jedną ze zmian, które wejdą w życie 31 sierpnia, jest zwolnienie z PCC nabycia pierwszego mieszkania przez osoby fizyczne, w sytuacji gdy zakup dotyczy lokalu używanego i gdy sprzedaż lokalu mieszkalnego nie podlega VAT. Zwolnienie dotyczy umowy sprzedaży, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego – będzie miało zastosowanie, jeśli kupującemu lub kupującym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało inne prawo do nieruchomości. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy kupujący posiada udział w ww. prawie do nieruchomości, ale ten udział nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zamiar ograniczenia kosztów transakcyjnych może zatem wpłynąć na decyzję osób fizycznych o nabyciu własnego mieszkania na rynku wtórnym.
Oprócz powyższego zwolnienia nowością jest również podwyżka podatku PCC w określonych sytuacjach. W ramach zmian wchodzą w życie przepisy dotyczące opodatkowania nabycia szóstego i kolejnego lokalu mieszkalnego lub udziałów w tych lokalach PCC po wyższej niż dotychczas, 6-proc. stawce.
W przypadku gdy kupujący nabywa co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach – albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich – stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach – albo udziału w takim lokalu – wynosi 6 proc.
