Rozwój centrów danych (ang. data centers), czyli obiektów służących przetwarzaniu lub przechowywaniu danych z systemów informatycznych wraz z towarzyszącą infrastrukturą, wydaje się nieuchronny w obliczu szybko postępującego rozwoju technologicznego. Centra są wykorzystywane m.in. do świadczenia usług w chmurze, na potrzeby mediów społecznościowych i innych aplikacji internetowych. Według dostępnych szacunków wolumen mocy obliczeniowej oferowanej przez centra na polskim rynku może wzrosnąć o prawie 100 proc. do 2027 r.
Jest to jednak wciąż stosunkowo nowe zjawisko w Polsce z prawnego punktu widzenia, w związku z czym zasadniczo brak jest przepisów dedykowanych centrom danych zarówno na poziomie ogólnokrajowym, jak i lokalnym (np. w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego), w szczególności przepisy dotyczące planowania przestrzennego nie wyróżniają tego typu zabudowy, a przepisy prawa budowlanego nie nakładają specyficznych wymogów w zakresie procesu inwestycyjnego centrów danych. Oznacza to, że centra mogą być budowane na tych samych zasadach co przykładowo obiekty logistyczne lub produkcyjne.
W sferze planistycznej centra danych muszą być więc realizowane w zgodzie z postanowieniami właściwego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a wobec jego braku na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Postanowienia planów miejscowych każdorazowo podlegają wykładni przez właściwe organy na etapie wydawania pozwolenia na budowę.
Jeżeli plan miejscowy nie dopuszcza wprost lokalizacji centrów danych, co jest standardem w Polsce, konieczne jest rozstrzygnięcie, czy taka inwestycja mieści się w obrębie którejś z klas przeznaczenia terenu w nim przewidzianych. W praktyce centra danych najczęściej lokalizowane są na terenach usługowych lub produkcyjnych, a punktem odniesienia dla decyzji o warunkach zabudowy jest sąsiedztwo budynków przemysłowych czy magazynowych.
Z pewnością doprecyzowanie w przepisach tego, czy centra danych mogą być lokalizowane na terenie o określonym przeznaczeniu w planie miejscowym, wpłynęłoby na zwiększenie pewności prawa, ale jednocześnie mogłoby prowadzić do ograniczenia realizacji takich inwestycji na części terenów, które obecnie mogą być w tym kontekście rozważane z punktu widzenia przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym. Z drugiej strony brak dedykowanych centrom regulacji planistycznych wiąże się również z brakiem specjalnych ograniczeń lub zakazów, które mogłyby dotyczyć między innymi kwestii środowiskowych związanych z poważną konsumpcją przez tego typu obiekty energii elektrycznej i wody, a także generowanym przez nie ciepłem i hałasem, jak również ich estetyki i wyzwań związanych z niskim zapotrzebowaniem pracowników przez centra (z uwagi na lokalizowanie ich na ważnych dla aktywizacji zawodowej terenach usługowo-produkcyjnych).
