Reklama

Frankowicze: od wyroku do wyroku. Co dalej z postępowaniami?

Kolejne orzeczenia SN i TSUE usprawniają postępowania frankowe – mówi adwokat Marcin Szymański, partner w Drzewiecki, Tomaszek i Wspólnicy.

Publikacja: 05.01.2023 03:00

Frankowicze: od wyroku do wyroku. Co dalej z postępowaniami?

Foto: Adobe Stock

Co udało się osiągnąć w sprawach frankowych w minionym roku?

SN utrwalił i doprecyzował zapoczątkowaną w 2019 r. linię orzeczniczą. Postanowienia umowy o kredyt denominowany lub indeksowany, uprawniające banki do określania wysokości świadczeń stron z odwołaniem do tabel kursów walut ustalanych przez bank, a więc bez wskazania obiektywnej metody ich ustalania, są nietransparentne i wprowadzają istotną dysproporcję praw oraz obowiązków kontraktowych na niekorzyść konsumenta (m.in. wyroki SN II CSKP 532/22, II CSKP 405/22). Utrwala się też stanowisko SN, że bezskuteczność zamieszczonych w umowie kredytu postanowień dotyczących przeliczeń walutowych prowadzi do nieważności tej umowy, zarówno o kredyt indeksowany (sygn. II CSKP 419/22), jak i denominowany (np. sygn. II CSKP 405/22). Umowy te nie mogą być konwalidowane w celu utrzymania ich w mocy wbrew woli konsumenta.

A które orzeczenie było najdonioślejsze?

Za szczególnie istotną uznać należy uchwałę SN z 28 kwietnia 2022 r. (sygn. III CZP 40/22), rozstrzygającą, że sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej są postanowienia, w których kredytodawca jest upoważniony do jednostronnego oznaczenia kursu waluty właściwej do wyliczenia zobowiązania kredytobiorcy oraz ustalenia rat kredytu, jeżeli z treści stosunku prawnego nie wynikają obiektywne i weryfikowalne kryteria oznaczenia tego kursu. Uchwała ta otwiera również przed przedsiębiorcami drogę do domagania się stwierdzenia nieważności umowy kredytu, w której bank zapewnił sobie możliwość arbitralnego decydowania o wysokości rat kredytu i zadłużenia kredytobiorcy.

Czytaj więcej

2023 to ważny rok dla frankowiczów
Reklama
Reklama

A co mamy z dorobku TSUE?

TSUE w wyroku z 8 września 2022 r. w połączonych sprawach od C-80/21 do C-82/21 podtrzymał korzystne dla konsumentów stanowisko i orzekł, że roszczenia konsumenta o zwrot świadczeń spełnionych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu nie mogą zacząć się przedawniać, zanim konsument dowiedział się lub miał możność samodzielnie ocenić, że w zawartej przez niego umowie znajdują się abuzywne postanowienia.

W jakim stopniu ten dorobek orzeczniczy wpłynął na praktyczne prowadzenie sprawy frankowiczów?

Wszystkie te orzeczenia, zarówno SN, jak i TSUE, ułatwiają prowadzenie spraw frankowych. W znakomitej ich większości sądy dobrze radzą sobie z oceną abuzywnego charakteru postanowień umów o kredyt indeksowany i denominowany. Problemy rodzą niektóre zagadnienia dotyczące rozliczenia stron nieważnej umowy, np. kwestia odsetek należnych konsumentowi za opóźnienie banku ze zwrotem pobranych w wykonaniu nieważnej umowy płatności.

Czy zauważa pan jakieś zmiany w działaniu sędziów?

Sądy coraz lepiej rozumieją przesłanki, od których zależy uznanie za nieuczciwe postanowień umowy zwartej z konsumentem. Rzadziej niż kiedyś dopuszczane są dowody na okoliczności nieistotne dla oceny tych postanowień, np. sposobu wykonywania umowy, finansowania kredytu przez bank, wiedzy i doświadczenia konsumenta. Kolejne orzeczenia usprawniają bieg postępowania, chociaż niestety nie jest to widoczne z powodu rosnącej liczby spraw.

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama