Coworki, małe moduły i całe piętra

Zainteresowaniem cieszą się biura, które ewoluują razem z najemcą. Można je dostosować do zmieniających się potrzeb.

Publikacja: 29.12.2022 21:11

Grundmanna Office Park – nowy kompleks biurowy spółki Cavatina w Katowicach

Grundmanna Office Park – nowy kompleks biurowy spółki Cavatina w Katowicach

Foto: mat. pras.

To był kolejny skomplikowany rok na rynku biur – tak 2022 r. ocenia Krzysztof Foks, ekspert REDD Group. – Zawirowania geopolityczne i wysoka inflacja przedłużyły panującą niepewność. Ale w porównaniu z dwoma poprzednimi latami aktywność najemców wzrosła. Dużym zainteresowaniem cieszyły się powierzchnie coworkingowe oraz mniejsze moduły. Szczególnie atrakcyjne były biura do 200 mkw., w dobrych, ale nie topowych budynkach. Większe biura w najlepszych biurowcach na najemców musiały czekać dłużej, ale i takich transakcji nie brakowało.

REDD podaje, że średni czas wynajmu modułu biurowego w 2022 r. wynosi 418 dni. To więcej niż w 2021 r.

Wielkie transakcje

Na rynku biur, głównie w Warszawie, odnotowano wiele dużych transakcji. – Najemcy zajmowali całe piętra, a nawet całe budynki – mówi Krzysztof Foks. Podaje stołeczne przykłady: poufny najemca renegocjował najem niemal 14 tys. mkw. w Atrium Garden, bank Pekao wynajął 30 tys. mkw. w biurowcu Forest, Grupa ING – 23,5 tys. mkw. w Placu Unii, Samsung – 21 tys. w Warsaw Spire, a Citi Service Center – 18,8 tys. mkw. w Generation Park X.

Newmark Polska wskazuje jeszcze Skysawę, gdzie PKO Bank Polski wynajął 34,5 tys. mkw. W Pałacu Jabłonowskich Generali wynajęło 14,3 tys. mkw., a w Konstruktorskiej Business Center najemca z sektora ubezpieczeń 11,3 tys.

Także poza Warszawą wynajmowano duże biura. Transakcje wskazuje Newmark Polska. W Krakowie: najem 13,8 tys. mkw. w Fabrycznej Office Park B5 (Capgemini), 12,5 tys. w Enterprise Park C (Cisco Systems Poland). W Katowicach: 12,9 tys. mkw. w .KTW II (PWC), w Bydgoszczy: 14,8 tys. mkw. w Biznes Park Kraszewskiego (Atos).

W grudniu ogłoszono najem ośmiu kondygnacji (ok. 8,4 tys. mkw.) w gdyńskim biurowcu 3T Office Park przez London Stock Exchange Group.

Anna Osiecka, dyrektor z działu reprezentacji najemców biurowych w Newmark Polska, podaje, że do końca III kw. wynajęto w całej Polsce ponad 1 mln mkw. biur. – W IV kw. możemy się spodziewać transakcji na 300 tys. mkw. Niezmiennie największym zainteresowaniem cieszą się biura, które ewoluują razem z najemcą. Można je łatwo dostosować do zmieniających się potrzeb – tłumaczy. – Rosnące koszty utrzymania biura przyczyniły się do wzmożonego zainteresowania wszelkimi rozwiązaniami technologicznymi pozwalającymi na optymalizację zużycia mediów, zwłaszcza energii elektrycznej.

Gotowe od zaraz

Tomasz Węglarz, dyrektor ds. rozwoju sieci sprzedaży w spółce Biuro Na Miarę, 2022 r. porównuje z rokiem 2020.

– Ogólnie panujący lęk spowodował nie lada zawirowania – i u najemców biur, i u wynajmujących, którzy musieli podejmować decyzje w sprawie budowania lub kupowania biurowców – wyjaśnia. – Część deweloperów wciąż wstrzymuje inwestycje, część wręcz rezygnuje z budowania kolejnych biur – ze względu na ciągle niepewną sytuację ekonomiczną w kraju i na świecie. Mimo wszystko kończący się rok oceniam bardzo dobrze. Np. nasza firma odnotowała kolejny wzrost.

Dyrektor Węglarz zwraca uwagę, że w 2022 r. były „momenty”, gdy gotowe do wprowadzenia się biura znikały w mgnieniu oka. – A oferujący elastyczne powierzchnie wreszcie dobijali do upragnionych poziomów wynajęcia centrów biznesowych – zauważa. – Na brak pracy nie mogli narzekać także właściciele powierzchni z rynku wtórnego. Co lepsze lokale szybko znajdowały entuzjastów. Bardzo aktywny jest sektor klientów korporacyjnych, którzy są wciąż skłonni do zmiany siedziby na nowoczesne budynki klasy A.

Tomasz Węglarz mówi też o powrotach do biur w formule hybrydowej przy jednoczesnym nacisku firm na większą liczbę dni spędzanych w biurze. Zaznacza, że w mijającym roku rosło znaczenie regionalnych filii firm korporacyjnych szukających oszczędności w miastach z niższymi stawkami najmu niż w Warszawie. – A przy projektowaniu biur widać było odchodzenie od wielkoformatowej formuły open space na rzecz pracy w mniejszych zespołach (8–12 osób), co zwiększa efektywność pracy – mówi.

A Jarosław Pilch, dyrektor działu powierzchni biurowych (reprezentacja najemcy) w firmie Savills i szef Workthere w Polsce, podsumowując 2022 r., zauważa, że najemcy dłużej podejmowali decyzje o wynajmach, na co wpływ miały czynniki geopolityczne i ekonomiczne.

– Mimo to wraz z poprawą sytuacji pandemicznej wielu najemców zdecydowało się na relokację do biurowców o lepszym standardzie lub z atrakcyjniejszym adresem – potwierdza. – Nowoczesne i ekologiczne obiekty w największych miastach nadal przyciągały rodzime i zagraniczne firmy.

Metry na podnajem

Dyrektor z Savillsa zauważa, że mimo pierwszej od dwóch lat jesieni bez lockdownu nie było masowych powrotów do pracy w biurach. – Dominuje model hybrydowy, w którym biuro nadal pełni bardzo ważną funkcję – mówi. – Pod koniec roku powrócił trend podnajmowania niewykorzystanej powierzchni. Wciąż też rósł popyt na elastyczne biura (flex i coworking), szczególnie wśród firm wchodzących do Polski i dużych najemców, którzy do tej pory byli kojarzeni raczej z tradycyjnym modelem najmu, a teraz docenili zalety łączenia go z najmem elastycznym.

Jarosław Pilch zauważa też, że powierzchnie w nowych biurowcach oraz w tych w budowie są coraz częściej wynajmowane na ponad pięć lat. – Jest to podyktowane wciąż rosnącymi kosztami aranżacji powierzchni. Wydłużenie okresu najmu to jeden z instrumentów pozwalających zaadaptować ją w określonym standardzie, przy ograniczeniu dopłat najemców – wyjaśnia. – Właściciele budynków z rynku wtórnego, po drugim cyklu najmu, są bardziej elastyczni w negocjowaniu warunków finansowych i okresu najmu. Pojawiają się takie zachęty, jak zwolnienie z czynszu czy dopłata do wykończenia biura. Dla niektórych najemców szczególnie atrakcyjne są krótkie umowy najmu, które pozwolą przeczekać trudną sytuację ekonomiczną, dając czas na weryfikację biurowych potrzeb.

To był kolejny skomplikowany rok na rynku biur – tak 2022 r. ocenia Krzysztof Foks, ekspert REDD Group. – Zawirowania geopolityczne i wysoka inflacja przedłużyły panującą niepewność. Ale w porównaniu z dwoma poprzednimi latami aktywność najemców wzrosła. Dużym zainteresowaniem cieszyły się powierzchnie coworkingowe oraz mniejsze moduły. Szczególnie atrakcyjne były biura do 200 mkw., w dobrych, ale nie topowych budynkach. Większe biura w najlepszych biurowcach na najemców musiały czekać dłużej, ale i takich transakcji nie brakowało.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Osiem kondygnacji w gdyńskim biurowcu dla LSEG
Nieruchomości
Wratislavia Tower przechodzi metamorfozę
Finanse
Wakacje czynszowe, fit-outy i logo firmy na budynku
Nieruchomości
Luka podażowa i wielkie metamorfozy
Nieruchomości
Face2Face Business Campus w nowych rękach za ponad 100 mln euro