Prawo własności na różnych zasadach

Do końca ubiegłego roku gminy same decydowały o tym, czy będą stosować bonifikaty podczas przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Od nowego roku prawo się zmieniło.

– Podczas gdy ustawa z 29 lipca 2005 r. przyznaje możliwość udzielania bonifikat, to jej nowelizacja, która weszła w życie na początku 2008 r., sama narzuca minimalne stawki bonifikat – wyjaśnia Julia Wach z Departamentu Nieruchomości i Eksploatacji UM Wrocław.

Są to upusty w wysokości 50 i 90 proc. opłat za użytkowanie wieczyste. Na 50-proc. zniżkę mogą liczyć osoby fizyczne, które prawo wieczystego użytkowania uzyskały przed 5 grudnia 1990 r., oraz spółdzielnie mieszkaniowe. Z 90-proc. bonifikaty skorzystają użytkownicy, których dochód miesięczny na jednego członka rodziny nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia za ostatnie półrocze poprzedzające rok złożenia wniosku o przekształcenie.

[srodtytul]Bez dodatkowych upustów[/srodtytul]

Część miast stosuje ustawowe progi minimalne, część natomiast ustala samodzielnie wysokość bonifikaty, przyznając znacznie większe upusty – do 95 proc. Jednocześnie kilka miast zakwestionowało znowelizowane przepisy w Trybunale Konstytucyjnym, twierdząc, że ich realizacja uszczupla budżet gminny. Czekają na wyrok.

Jednym z miast, które zawiesiły postępowania dotyczące osób fizycznych do czasu wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jest Łódź. W efekcie, choć w tym roku ponad 100 osób złożyło wniosek o przekształcenie prawa, miasto wydało zaledwie dwie decyzje. Ponadto Łódź nie uchwaliła prawa miejscowego o bonifikatach od opłat z tytułu przekształcenia.

Podobnie w Krakowie – urzędnicy udzielają bonifikat w wysokościach przewidzianych w ustawie. Jednak w tym mieście skarga do Trybunału Konstytucyjnego nie wpłynęła na rozpatrywanie wniosków o przekształcenie prawa własności – od 1 stycznia 2008 r. do urzędu wpłynęło 188 wniosków, wydano zaś 85 decyzji.

W tym roku w Zielonej Górze wpłynęły 52 wnioski. Wydano zaledwie osiem decyzji, które jednak dotyczyły wniosków z ubiegłego roku. – Przed wydaniem decyzji dotyczących tegorocznych wniosków miasto musi zlecić sporządzenie operatu szacunkowego – tłumaczy Marek Starosta, przedstawiciel UM w Zielonej Górze.

Jednocześnie prezydent Zielonej Góry wystąpił do rady miejskiej o wyrażenie zgody na udzielenie bonifikaty w wysokości 93 proc. opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów pod budownictwo mieszkaniowe lub zabudowanych mieszkaniami przy płatności jednorazowej odrębnie dla każdej nieruchomości.

W Bydgoszczy w maju 2008 r. rada miasta wprowadziła 95-proc. bonifikatę. – Umożliwiłoby to zmniejszenie opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego osobom fizycznym, które uzyskały w półroczu poprzedzającym rok złożenia wniosku o przekształcenie dochody wyższe niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie, oraz spółdzielniom mieszkaniowym – opowiada Beata Kokoszczyńska z bydgoskiego UM.

Jednak wojewoda kujawsko-pomorski unieważnił uchwałę, a wnioski są rozpatrywane zgodnie z bonifikatami ustawowymi. – Wpłynęło to na spadek zainteresowania użytkowników wieczystych procesem przekształcania – mówi Kokoszczyńska. Dodaje, że od początku 2008 r. do UM Bydgoszczy wpłynęło 100 wniosków. Wydano 44 decyzje.

[srodtytul]Na korzystniejszych zasadach[/srodtytul]

Tymczasem włodarze Lublina przekształcają prawo użytkowania wieczystego na podstawie uchwały z 2004 r., która przewiduje 99 proc. bonifikaty.

– Z samej ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego zainteresowani nie korzystają, ponieważ uchwała miasta stwarza bardziej korzystne i czytelniejsze zasady przekształcania prawa własności – mówi Andrzej Wojewódzki, dyrektor Wydziału Gospodarowania Mieniem Urzędu Miasta Lublin. Od początku roku wnioski w tej sprawie złożyło około 20 wspólnot mieszkaniowych w Lublinie – trzy postępowania już się zakończyły.

Gdańska rada miejska ustaliła natomiast 95-proc. bonifikatę w stosunku do działek, na których stoją domy. Na 95 proc. bonifikaty mogą także liczyć użytkownicy nieruchomości zabudowanych budynkami wielorodzinnymi. Od początku roku wpłynęły 1082 wnioski w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Do dziś uwłaszczono 256 osób.

– Wprowadzenie przez radę miasta tak wysokiej bonifikaty spowodowało ogromne zainteresowanie przekształceniem użytkowania gruntów w prawo własności – tłumaczy Edyta Tombarkiewicz z urzędu miejskiego w Gdańsku.

– W Szczecinie bonifikata udzielana jest w takiej wysokości, aby oplata za przekształcenie mieszkań wynosiła 5 proc. wartości nieruchomości, a gdy użytkowanie wieczyste zostało opłacone za cały okres trwania – 3 proc. W przypadku nieruchomości rolnych przyjęto odpowiednio 10 i 6 proc. – tłumaczy Piotr Landowski ze szczecińskiego UM. Od początku roku wpłynęło 748 wniosków. Nieruchomości wykupiło 95 osób. – Nowelizacja ustawy miała wpływ na zmianę procedury realizacji wniosków, co w efekcie spowodowało mniejszą liczbę wydanych decyzji – twierdzi Landowski.

W Poznaniu wpłynęło 269 wniosków, a wydano 437 decyzji. Wysokość bonifikat udzielanych przez poznańskich włodarzy jest uzależniona od liczby lat prawa użytkowania wieczystego, czyli przy jednym roku bonifikata wynosi 10 proc., a przy 50 latach i więcej – 80 proc.

We Wrocławiu przyjęto, na mocy uchwał rady miasta, bonifikaty według stawek 50 proc., 90 proc. oraz 99 proc. Od początku roku do końca września wydano 179 decyzji na rzecz osób fizycznych oraz 26 na rzecz spółdzielni. W pierwszym półroczu 2008 r. wydano 104 decyzje na rzecz osób fizycznych oraz trzy na rzecz spółdzielni. – Najczęściej problemem dla użytkowników wieczystych jest koszt przekształcenia, i to mimo wysokich bonifikat. Opłata za działkę o pow. 300 mkw., zależnie od lokalizacji nieruchomości, wynosi od 2 do 4 tys. zł, a nawet więcej.

Ponadto wielu użytkowników wieczystych nie ma aktualnych wpisów w księgach wieczystych, co znacznie wydłuża postępowanie – wyjaśnia Julia Wach.

[ramka][srodtytul]Warto wiedzieć[/srodtytul]

Jak przekształcić prawo użytkowania wieczystego w pełną własność