Państwo zapłaci za skonfiskowany ratusz

Z odsetkami ponad 1,6 mln zł odszkodowania zapłaci Skarb Państwa piątce spadkobierców ostatniego ordynata Jana Zamoyskiego za bezprawne zajęcie ratusza w Szczebrzeszynie

Aktualizacja: 03.08.2009 07:35 Publikacja: 03.08.2009 05:53

Dawna rezydencja Zamoyskich, Pałac w Kozłówce na Lubelszczyźnie

Dawna rezydencja Zamoyskich, Pałac w Kozłówce na Lubelszczyźnie

Foto: Dziennik Wschodni/Fotorzepa, Mirosław Jacek MJ Mirosław Jacek

Tak uznał Sąd Apelacyjny w Lublinie [b](sygn. I Aca 517/06)[/b]. Ratusz ten przed wojną wchodził w skład dóbr ordynacji Zamoyskich.

Jego ostatnim prawowitym właścicielem był Jan Zamoyski. Pod koniec lat 40. prokuratura wojskowa postawiła mu kilka wydumanych zarzutów o charakterze politycznym, m.in. o próbę obalenia przemocą ustroju państwa polskiego, szpiegostwo na rzecz ambasady amerykańskiej i angielskiej. Za to w 1950 r. wojskowy sąd rejonowy skazał go na wieloletnie więzienie i orzekł konfiskatę mienia. Realizując ten wyrok, w lutym 1952 r. Sąd Powiatowy w Zamościu wyłączył ratusz w Szczebrzeszynie z księgi hipotecznej pod nazwą „Dobra ordynacji Zamoyskich” i założył dla tej nieruchomości nową księgę wieczystą, w której jako właściciela wpisał Skarb Państwa.

Sześć lat później Jan Zamoyski został prawomocnie uniewinniony. Oznaczało to, że ratusz skonfiskowano mu bezprawnie. Nie zmieniono jednak zapisu w księdze wieczystej.

W 1994 r. Jan Zamoyski zażądał zwrotu ratusza, wskazując jako podstawę art. 10 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Dwa miesiące później wojewoda zamojski wydał decyzję o komunalizacji ratusza, przekazując go nieodpłatnie gminie Szczebrzeszyn.

Ordynatowi Zamoyskiemu nie udało się zmienić tej decyzji. Nie udało się też odzyskać ratusza w postępowaniu sądowym. W 1996 r. Sąd Apelacyjny w Lublinie uznał, że jest to niemożliwe do czasu wzruszenia prawomocnej decyzji o komunalizacji. Z tych względów w grudniu 1999 r. wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa o rekompensatę finansową. Uzasadniał, że skoro nie jest możliwy zwrot nieruchomości, to powinien dostać odszkodowanie. Wartość ratusza oszacował na ponad 684 tys. zł.

Jan Zamoyski zmarł w 2002 r. W jego miejsce wystąpiło pięciu spadkobierców.

W 2006 r. Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił ich powództwo, uznając, że nadal są właścicielami ratusza, bo po uniewinniającym wyroku z 1958 r. Jan Zamoyski odzyskał swoją własność. Od listopada 2006 r. sprawa zawisła przez sądem apelacyjnym, który czekał na finał postępowania o unieważnienie decyzji komunalizacyjnej trwającego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Wystąpił o to wojewoda lubelski, dowodząc, że mimo iż w chwili podejmowania decyzji w księdze wieczystej figurował Skarb Państwa, de facto nieruchomość nie była jego własnością i nie mogła być skomunalizowana.

Minister nie dopatrzył się jednak przesłanek do unieważnienia. Uzasadnił, że decyzja komunalizacyjna została wydana na podstawie stanu prawnego wynikającego z zapisów księgi wieczystej, a w niej jako właściciel ujawniony był Skarb Państwa (zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych).

Ta prawomocna decyzja stała się teraz podstawą zasądzenia każdemu z pięciu spadkobierców Jana Zamoyskiego po 136 800 zł odszkodowania (łącznie 684 tys. zł). Skarb Państwa, reprezentowany przez ministra, zapłaci jednak o wiele więcej, bo także odsetki ustawowe od 1999 r. Wyrok jest już prawomocny.

Tak uznał Sąd Apelacyjny w Lublinie [b](sygn. I Aca 517/06)[/b]. Ratusz ten przed wojną wchodził w skład dóbr ordynacji Zamoyskich.

Jego ostatnim prawowitym właścicielem był Jan Zamoyski. Pod koniec lat 40. prokuratura wojskowa postawiła mu kilka wydumanych zarzutów o charakterze politycznym, m.in. o próbę obalenia przemocą ustroju państwa polskiego, szpiegostwo na rzecz ambasady amerykańskiej i angielskiej. Za to w 1950 r. wojskowy sąd rejonowy skazał go na wieloletnie więzienie i orzekł konfiskatę mienia. Realizując ten wyrok, w lutym 1952 r. Sąd Powiatowy w Zamościu wyłączył ratusz w Szczebrzeszynie z księgi hipotecznej pod nazwą „Dobra ordynacji Zamoyskich” i założył dla tej nieruchomości nową księgę wieczystą, w której jako właściciela wpisał Skarb Państwa.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów