Jak usprawnić nadzór nad spółdzielniami

Kontrola ministra infrastruktury nad spółdzielniami mieszkaniowymi miała być lekiem na notowane tam czasem zjawiska patologii. Tak się jednak nie stało. Dzisiaj jest to co najwyżej mało skuteczny straszak.

Chcą to zmienić parlamentarzyści, przyznając ministrowi większe kompetencje w tym zakresie. Propozycje zawiera projekt ustawy o spółdzielniach, która miałaby zastąpić obecne prawo spółdzielcze.

[srodtytul]Obecnie można zlekceważyć[/srodtytul]

Dziś kompetencje do kontrolowania spółdzielni przysługują ministrowi na podstawie art. 93a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=134CB2E84654F079F926A95C739A86AC?id=171204]prawa spółdzielczego[/link]. Nie rozstrzyga on jednak spraw, lecz jedynie bada zarzuty zawarte w skargach.

Jeżeli stwierdzi, że są zasadne, występuje z wnioskiem o przeprowadzenie lustracji lub żąda rozszerzenia lustracji obowiązkowej, którą każda spółdzielnia musi co pewien czas przeprowadzać. Zwraca się o to do związku rewizyjnego (jeżeli spółdzielnia do niego należy) lub Krajowej Rady Spółdzielczej (gdy spółdzielnia nie jest zrzeszona).

Może to zrobić, dopiero gdy dochodzi do łamania prawa. Samo podejrzenie, że tak się dzieje, to niestety za mało.

Związek rewizyjny lub KRS przeprowadza lustrację w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku ministra, po czym przekazuje mu protokół. Jeżeli spółdzielnia nie zrealizuje wniosków pokontrolnych, minister może zażądać, by to uczyniła najpóźniej w ciągu trzech miesięcy. Nie ma żadnej sankcji karnej, jeśli zlekceważy jego zalecenia.

[srodtytul]Co się zmieni [/srodtytul]

Projekt ustawy o spółdzielniach przewiduje, że minister infrastruktury, jako organ nadzorczy, będzie miał prawo zlecić lustrację właściwie w każdej chwili, kiedy tylko uzna to za niezbędne. Wystarczy, że – jego zdaniem – będzie to konieczne do realizacji jednego z celów wymienionych w art. 64 § 3 projektowanej ustawy. Są wśród nich m.in.: sprawdzenie przestrzegania prawa i postanowień statutu oraz prowadzenia działalności w interesie ogółu członków, a także kontrola gospodarności spółdzielni.

[b]Członkom władz spółdzielni, które mimo zlecenia lustracji nie przeprowadzą, będzie grozić kara grzywny (według kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia grzywna może wynieść od 20 do 5 tys. zł) [/b]lub ograniczenia wolności. Grzywnę będzie mógł nałożyć sąd na wniosek ministra.

[srodtytul]Spółdzielcy reagują późno[/srodtytul]