Dochody z lokat wspólnoty mieszkaniowej są opodatkowane

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 kwietnia 2011 (ITPB3/423-56/11/PST).

Podatnik jest wspólnotą mieszkaniową, w rozumieniu art. 6 ustawy z 24 czerwca 1994 o własności lokali, i zamierza ulokować na lokatach bankowych środki pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, tj. pobierane od poszczególnych właścicieli lokali i innych mieszkańców z tytułu tzw. funduszu remontowego, z czynszów i opłat za konserwację urządzeń służących do użytku wspólnego.

Odsetki z tych lokat zamierza przeznaczyć na swoją bieżącą działalność, a więc na utrzymanie budynku i powierzchni wspólnych, konserwację urządzeń służących do użytku wspólnego mieszkańców.

Zdaniem podatnika będą to dochody pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi a także przeznaczone na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, wobec czego będą objęte zwolnieniem na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT.

Izba nie zgodziła się z tym, stwierdzając, że w przypadku odsetek z lokat bankowych źródłem dochodu jest nie gospodarka zasobami mieszkaniowymi, ale kapitał pieniężny, tj. posiadana na tych lokatach nadwyżka finansowa, wobec czego nie mogą być kwalifikowane jednocześnie jako dochód z zarządzania zasobami mieszkaniowymi.

W konsekwencji osiągnięty w ten sposób dochód nie spełnia przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT i nie może korzystać ze zwolnienia przewidzianego w tym przepisie.

Komentarz

Praktyczne stosowanie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT budzi wiele kontrowersji, m.in. ze względu na brak specyfikacji podmiotów, których dotyczy, oraz definicji zawartych w nim pojęć, w szczególności pojęcia „gospodarka zasobami mieszkaniowymi". To powoduje, że często kwestia ta jest przedmiotem zapytań podatników.

Niemniej wydane dotychczas interpretacje podatkowe i orzeczenia sądów administracyjnych niejednokrotnie prezentują rozbieżne stanowiska. Izba w rozważanej interpretacji wyraża pogląd, zgodnie z którym zwolnienie wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 44 należy interpretować ściśle, a wobec braku definicji pojęcia „przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi" powinno być ono rozumiane jako przychody z czynszów, kar od członków wspólnot mieszkaniowych (spółdzielni) itp.

Podejście takie prawdopodobnie opiera się na piśmie ministra finansów skierowanym do ministra budownictwa z 22 grudnia 2006 (DD6-8213-438/WK/06/339/391), w którym m.in. wyliczono przykładowe kategorie zasobów mieszkaniowych (budowli, pomieszczeń, obiektów i urządzeń) i stwierdzono, że związane z tymi zasobami opłaty (czynsze) i sfinansowane nimi koszty stanowią odpowiednio przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a dochód powstały z tego tytułu podlega zwolnieniu z podatku dochodowego, jeśli przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem tych zasobów.

Jednak powołane pismo nie jest urzędową wykładnią prawa. Ponadto nie odnosi się do kwalifikacji środków pieniężnych wygenerowanych dzięki inwestycji czynszów, będących przedmiotem analizowanej interpretacji.

Pomimo że zwolnienia podatkowe należą do wyjątków od zasady powszechności i równości opodatkowania, wydaje się, że niedopuszczalne jest stosowanie wykładni nadmiernie zawężającej, zwłaszcza wobec niejednoznacznego brzmienia przepisu podatkowego.

Nie ma zatem uzasadnienia utożsamianie „gospodarki zasobami mieszkaniowymi" z „zasobami mieszkaniowymi", co wydaje się czynić organ w omawianej interpretacji.

Uprawnione jest natomiast moim zdaniem rozumienie pojęcia „gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi" jako zarządzanie rzeczą wspólną, o którym mowa w ustawie o własności lokali, tj. współdecydowanie o zamierzonych czynnościach i podejmowanie wspólnych czynności prawnych i faktycznych dotyczących przedmiotu współwłasności.

W granicach tego zarządu mieści się również bieżące gospodarowanie rzeczą, a do atrybutów korzystania z rzeczy należy uprawnienie do pobierania „pożytków" i „innych dochodów" z zasobów mieszkaniowych, w tym – przykładowo – odsetek od wpłat właścicieli lokali mieszkaniowych ulokowanych na lokatach bankowych.

W tym świetle interpretację organu należy uznać za nieprawidłową. Potwierdzają to również wyroki sądów administracyjnych, np. WSA we Wrocławiu z 18 lutego 2011 (I SA/Wr 1459/10) i 4 sierpnia 2010 (I SA/Wr 625/10). Powołane orzeczenia są jednak nieprawomocne.

Autor jest konsultantem w Dziale Prawnopodatkowym PwC