Serwis Nieruchomości Rzeczpospolitej razem ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Systemów Ociepleń (SSO) prowadzą akcję poradniczą dotyczącą ociepleń budynków. Czekamy na listy od czytelników (nieruchomosci@rp.pl), którzy szukają najlepszej metody ocieplenia domu albo nie wiedzą, jakie wybrać materiały.

Eksperci doradzają, czy warto zainwestować w termomodernizację. Spośród autorów nadesłanych listów eksperci z SSO raz w miesiącu wybiorą osobę, do której pojadą i obejrzą jej dom. Sprawdzą, którędy ucieka ciepło i udzielą fachowej porady, co zrobić, by budynek nie tracił energii (więcej szczegółów o akcji).

Tym razem wizytę eksperta ze Stowarzyszenia Na Rzecz Systemów Ociepleń wygrał pan Bartłomiej z Łodzi, który napisał do nas: "Stoję przed ważną decyzją remontu domu z lat 90. Rodzice darowali mi budynek, który wymaga znacznych nakładów po 20-letnim okresie użytkowania. Technologia budowy pozostawia wiele do życzenia. Wówczas budowało się szybko i tanio. Ściany domu są grube: cegła suporex, pustak max, bez styropianu. Kocioł c.o. Dach jest ocieplony wełną mineralną, bez ocieplenia stropu, w narożnikach domu i wokół okien widać zimą przemarzanie ścian  (okna wydają się być źle zamontowane po wymianie stolarki okiennej). Chciałbym ocieplić dom styropianem, ale istnieje obawa przed efektem. Ojciec radzi mi ocieplić porządnie dach,strop i okolice wokół okien i narożników domów. Proszę o radę fachowca.

Co zobaczył ekspert

Tomasz Wojtynek, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń

Dom czytelnika stoi w spokojnej dzielnicy blisko lasu. Dobra komunikacja z centrum miasta czyni lokalizację wręcz idealną do zamieszkania. Nic więc dziwnego, że czytelnik zdecydował się na remont domu, mając na uwadze głównie obniżenie rocznych kosztów jego utrzymania.

Dom zbudowany w oparciu o technologię dostępną na początku lat dziewięćdziesiątych

, w obecnym stanie generuje dość duże koszty związane z jego zapotrzebowaniem energetycznym. Budynek nie jest podpiwniczony, a poziom posadowienia posadzek w poszczególnych pomieszczeniach na parterze jest różny. Stwarza to dodatkowe problemy z zachowaniem odpowiedniej ciągłości zarówno izolacji cieplnej, jak i przeciwwodnej posadzki. Warto dodać, że budynek znajduje się w strefie terenu podmokłego.

Zagadnienia związane z termomodernizacją budynku w tym przypadku są więc dość złożonym procesem i obejmują konieczność przeprowadzenia zarówno prac termorenowacji elewacji oraz dachu, modernizacji instalacji CO i WU, a także drobniejszych prac naprawczych związanych z pewnymi uszkodzeniami wnętrza budynku podczas jego eksploatacji.

Bez wątpienia na część tych uszkodzeń składa się brak izolacji termicznej ścian. Największym zakresem prac remontowych, mającym jednocześnie największy wpływ na poprawę energetyki budynku, są niewątpliwie prace związane z termoizolacją elewacji oraz połaci dachowej budynku.

Ściany budynku

są wykonane w technologii trójwarstwowej z pustką powietrzną ok. 2,5 cm. Rodzaj zastosowanych materiałów konstrukcyjnych oraz wyliczony na podstawie uzyskanych informacji współczynnik przenikalności cieplnej U, kształtuje się dla całej przegrody na poziomie 0,94 W/m2K.

Patrz: Stan bez ocieplenia

Co poradził ekspert

Tomasz Wojtynek:

Aktualne wymagania izolacyjności cieplnej ścian zewnętrznych, zamieszczone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie mówią o tym, że współczynnik przenikania ciepła przez ściany zewnętrzne U powinien wynosić maksimum 0,3 W/m2K.

W badanym przypadku jest więc znacznie wyższy niż wymagany. Stąd też biorą się tak duże wydatki na ogrzanie budynku. Wymaganą wartość współczynnika można osiągnąć, docieplając zewnętrzne ściany elewacji styropianem o grubości 10 cm. Wymagania te spełnia styropian o wartości współczynnika ? = 0,04 (W/mK). Przy tej grubości termoizolacji uzyska się wartość współczynnika U=0,28 W/m2K. Patrz: Ocieplenie ze styropianem

Rozkład ciśnień pary wodnej w przegrodzie wskazuje na dość stabilną "sytuację" wilgotnościową, jednak przy dużych różnicach temperatur (poniżej -18 °C na zewnątrz) możliwe jest pewne wykroplenie wilgoci wewnątrz muru. Kondensacja tej wilgoci wewnątrz przegrody może tłumaczyć lokalne zawilgocenia widoczne także wewnątrz pomieszczenia.

Ponadto wykraplanie się pary wodnej wewnątrz muru może powodować degradację materiału ceramicznego ściany i prowadzić do pewnych uszkodzeń elewacji. Zastosowanie wspomnianych wcześniej 10 cm materiału termoizolacyjnego wykluczy powstawanie wykropleń w przegrodzie, a dodatkowo zabezpieczy przed wpływem wilgoci pochodzącej głównie z opadów i możliwej do wniknięcia w głębsze warstwy tynku.

Znaczące straty ciepła wynikają także z niedokładności, a miejscami również z braku izolacji termicznej dachu. W omawianym przypadku pokrycie dachu stanowią panele blachy na deskowaniu. Połać dachu jest na przeważającej części ocieplona mineralną wełną fasadową w grubości 5-15 cm.

Zastosowane płyty z wełny fasadowej nie wypełniają szczelnie przestrzeni między krokwiami i miejscowo zsuwają się z powodu braku ich odpowiedniego zamocowania. Efektem tego są miejsca, gdzie połać dachu jest zupełnie pozbawiona jakiejkolwiek izolacji termicznej. Ponadto brak dokładności w wykonaniu podbitki dachowej powoduje, iż od wewnątrz występują prześwity, co w konsekwencji może wywołać przenikanie do wnętrza budynku wody opadowej.

Obecny stan izolacji termicznej budynku pozwala sądzić, iż w wielu miejscach mogą powstawać tzw. „mostki termiczne". Mimo że nie są one widoczne gołym okiem, ich obecność mogą sugerować choćby informacje zebrane od inwestora. Pomimo znaczących strat ciepła, w wielu miejscach następuje przemarzanie przegród budowlanych, powstawanie nieobojętnych dla zdrowia grzybów i pleśni.

Ponadto gdzieniegdzie następuje zwiększone wykroplenie pary wodnej. Mostki termiczne są zwykle efektem użycia niewłaściwej zaprawy do murowania, wad projektowych, wskutek niestarannego wykonawstwa wieńców i nadproży lub pozostawienia bruzd instalacyjnych bez ich ocieplenia. Przy budowie ścian trójwarstwowych i ocieplanych powstają głównie w wyniku niestarannego dopasowania płyt izolacyjnych, co osłabia warstwę izolacji termicznej i powoduje znaczny wypływ ciepła z budynku.

W tym przypadku można ten mostek w bardzo łatwy sposób wyeliminować, stosując dwuwarstwową izolację. Niewidoczne dla oka mostki termiczne najłatwiej stwierdzić przy pomocy kamery termowizyjnej, jednak prace te należy wykonać przy dużych różnicach temperatur pomiędzy środowiskiem zewnętrznym i wnętrzem budynku.