Na rozstrzygnięcie sporu, z jaką stawką VAT refakturować media przy najmie, podatnicy czekali bardzo długo. Wielu duże nadzieje pokładało w Trybunale Sprawiedliwości UE, do którego trafiło pytanie prejudycjalne w polskiej sprawie. Niestety, odpowiedź Trybunału na pytanie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie rozwiała wszystkich wątpliwości. W wyroku z 16 kwietnia TSUE stwierdził, że zadaniem sądu krajowego jest dokonanie niezbędnej oceny przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności, w jakich ma miejsce najem i spełniane są towarzyszące mu świadczenia. W szczególności przy uwzględnieniu treści samej umowy (C-42/14).
Razem czy oddzielnie
W piątek NSA (sygn. akt I FSK 944/15) pierwszy raz zmierzył się z tym problemem. Oddalając skargę kasacyjną fiskusa, stwierdził, że w świetle wyroku TSUE co do zasady dostawę mediów należy traktować odrębnie od najmu. NSA uznał, że samo rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji odpowiada prawu. Istotnie zmodyfikował jednak jego uzasadnienie.
Sąd kasacyjny podzielił media na dwie grupy. W jego ocenie zużycie wody, energii elektrycznej i cieplnej oraz ścieków należy potraktować odrębnie od najmu, gdy najemca ma wpływ na wielkość zużycia, np. gdy są zainstalowane liczniki. Przy czym, jak podkreślił sędzia NSA Roman Wiatrowski, decydujące znaczenie dla odrębności będzie miało kryterium zużycia, a nie to, czy najemca mógł wybrać świadczeniodawcę.
Sytuacja będzie zupełnie inna, gdy wyodrębnienie mediów (wody, energii, ogrzewania i ścieków) będzie miało charakter sztuczny, nieuzasadniony ekonomicznie.
W takim przypadku media należy traktować jako świadczenie jednolite z najmem. Co oznacza, że należy stosować do nich jedną stawkę właściwą dla najmu. Taki sposób rozliczenia dotyczy np. najmu krótkotrwałego czy najmu pod klucz. NSA powtórzył za TSUE, że przy wynajmie wakacyjnym czy na krótko ze względów zawodowych lokal jest udostępniany z tymi świadczeniami bez możliwości ich rozdzielenia. Tak samo będzie w przypadku lokali biurowych pod klucz, w których czynsz nie zależy od zużycia mediów.
