Badania wspaniałej mazowieckiej twierdzy podejmowano wielokrotnie. Rozpoczęły się już w 1955 roku. Wykopaliska prowadziło wielu naukowców, archeologów i architektów. A jednak można powiedzieć, że – paradoksalnie – warownia szczęścia do badań nie miała.
Na przykład dokumentacja z kampanii w latach 1966 – 1967 zaginęła. Gdy w 1970 roku rozpoczęto prace remontowe, towarzyszyły im wykopaliska. Prowadzono je jednak z przerwami, wyniki były publikowane w postaci tylko krótkich komunikatów, natomiast nie dokonano pełnej analizy uzyskanych materiałów.
Niemniej na podstawie wykopalisk trwających pół wieku wyłonił się obraz najstarszych dziejów zamku książąt mazowieckich: w podręcznikach i przewodnikach można przeczytać, że zamek w Ciechanowie został zbudowany w pierwszej połowie XV wieku, z inicjatywy księcia mazowieckiego Janusza I Starszego.
Pierwsze zachowane wzmianki o zamku pochodzą z 1429 roku i dotyczą rachunków budowlanych. Wystawiał je dla władcy Mazowsza budowniczy, niejaki Niklas.
[srodtytul]Nie syn, lecz ojciec[/srodtytul]