Problem ten od zawsze interesował naukowców, ale ostatnio impulsem do dyskusji na ten temat stał się zgon Mbah Gotho, mieszkańca wyspy Jawa, który „według dowodu tożsamości" urodził się w 1870 roku, a więc przeżył 146 lat. Rodzina zmarłego pospieszyła powiadomić o tym BBC. Niestety, wiadomość jest bardzo problematyczna, gdyż – jak przyznają władze indonezyjskie – obowiązek rejestrowania narodzin wprowadzono w tym kraju dopiero od 1900 roku.

Nurtujący problem

Oficjalnie uznawany w świecie nauki rekord długowieczności należy do Francuzki Jeanne Louise Calment, która przeżyła 122 lata i 164 dni (zmarła w 1997 r.). Niekwestionowany wiek osiągnęła także Japonka Shigeko Isumi – 120 lat i 237 dni.

W ciągu minionych dwóch stuleci statystyczna długość ludzkiego życia w skali światowej zmieniła się w sposób spektakularny, wzrosła od 25 do 71 lat. Jednak kwestia limitu życia jest w nauce wciąż terra incognita, w równym stopniu fascynuje badaczy, jak ich dzieli.

Każdego miesiąca w pismach specjalistycznych ukazuje się niemal tysiąc artykułów naukowych poświęconych problemowi biologii starzenia się. Niektórzy badacze, o temperamencie publicystów, kreślą nawet wizję ludzi żyjących tak długo jak rekiny grenlandzkie, czyli do 400 lat.

Z wielkim odzewem wśród naukowców spotkały się badania przeprowadzone przez Institut de recherche Biomédicale et d'épidémiologie du sport (l'université Paris Descartes), z których wynika, że istnieje realna bariera długości życia.

Francuscy uczeni poddali analizie przypadki 1205 superstulatków (ukończonych 110 lat) – 125 mężczyzn oraz 1080 kobiet. Badaniami kierowała dr Juliana Antero-Jacquemin. Jej zespół zaobserwował, że bariera plasuje się na poziomie 115 lat.

– Bariera fizjologiczna zaczyna być osiągana na skutek interakcji między spuścizną genetyczną, która jest elementem stałym, oraz środowiskiem naturalnym, które ulega degradacji – uważa badaczka. Przyznaje przy tym, że analizowana grupa jest jeszcze zbyt mała.

Koniec linii życia

Kolejnym kijem w mrowisku było opublikowanie w prestiżowym piśmie „Nature" artykułu przygotowanego przez zespół, którym kieruje dr Jan Vijg z Department of Genetics at the Albert Einstein College of Medicine w Nowym Jorku.

Także według tych amerykańskich naukowców limit długości życia plasuje się od 1997 roku na poziomie 115 lat. Doszli oni do takiego wniosku, rozpatrując przypadki z okresu między 1968 i 2006 rokiem z czterdziestu krajów.

– Dane demograficzne nie stoją w sprzeczności z ustaleniami biologów. Nie ma powodów, aby utrzymywać, że granica fizjologicznej długowieczności będzie się nieustannie przesuwać, ponieważ ona już została osiągnięta w latach 90. ubiegłego wieku – uważa dr Jan Vijg.

Poproszony przez redakcję „The Guardian" o komentarz w sprawie 146-letniego Indonezyjczyka, powiedział: – Jeśli ktokolwiek mówi, że widział UFO, z reguły słuchacz wątpi. Właśnie taka jest moja reakcja na tę wiadomość. Według mnie, według tego, co wiem jako naukowiec, nie jest to możliwe. Ale jeśli pytanie brzmi, czy jest to totalnie niemożliwe, nie mogę tak powiedzieć.

Wielka niewiadoma

Aktualnie na całym świecie żyje około 80 superstulatków, czyli osób w wieku 110 i więcej lat. DNA 17 osób spośród tej grupy analizował zespół, którym kieruje dr Hinco Gierman z Uniwersytetu Stanforda w Palo Alto w Kalifornii. Informowało o tym pismo „PLOS ONE". Badanie miało na celu odkrycie genetycznych podstaw długowieczności. Jednak w obrębie tej grupy naukowcy nie znaleźli rzadkich odmian genetycznych wytwarzających białka, które mogłyby tłumaczyć długowieczność tych ludzi.

Wprawdzie u jednej z badanych osób naukowcy odkryli mutację genetyczną związaną z patologią serca, ale nie ma ona żadnego wpływu na stan zdrowia tego człowieka.

– Poszukiwaliśmy schematu pojawiającego się u superstulatków albo pojedynczego wariantu genu. Nie znaleźliśmy go. Możliwe, że taki schemat w ogóle nie istnieje, natomiast za długowieczność odpowiadają jakieś kombinacje genów, różne w przypadku poszczególnych osób. Jeśli to prawda, nie znajdziemy wspólnego mianownika dla superstulatków – powiedział uczestniczący w badaniach dr Stuart Kim.