Gaz łupkowy zanieczyszcza wodę metanem

Technologia, na którą tak liczymy w Polsce, nie jest jeszcze doskonała

Publikacja: 12.05.2011 01:57

Odwiert gazu łupkowego

Odwiert gazu łupkowego

Foto: Fotorzepa, Bartłomiej Żurawski BŻ Bartłomiej Żurawski

W badaniach prowadzonych w wodociągach w pobliżu szybów, gdzie wydobywany jest gaz, naukowcy stwierdzili stężenie metanu wielokrotnie przekraczające normy. Wyniki badań publikuje magazyn naukowy „Proceedings of the National Academy of Sciences".

– Odkryliśmy – co nas zaskoczyło – że poziom metanu w domowych sieciach wodnych jest zbliżony do poziomu w instalacji wydobywczej – powiedział BBC prof. Robert B. Jackson z Duke University w Karolinie Północnej.

Badacze z Duke University pobrali próbki z 68 wodociągów w stanach Pensylwania i Nowy Jork. Metan to główny składnik gazu kopalnego, najprostszy węglowodór nasycony. W temperaturze pokojowej to gaz bezwonny i bezbarwny. Niezależnie od tego, z jakiego złoża na świecie pochodzi gaz ziemny, zawsze metan będzie stanowił ok. 90 proc. jego składu.

Gaz ziemny powstawał przez miliony lat z gnijących resztek roślin i zwierząt, przykryty grubą warstwą osadów organicznych. Po długotrwałym podgrzewaniu (ciepłem wnętrza ziemi) z takiego kompostu zaczęły wytrącać się ciężkie frakcje węglowodorów tworzące ropę naftową i lżejsze, składające się na gaz ziemny. Część gazu została uwięziona w porowatych skałach. Jeśli warunki geologiczne pozwalały na to, że gaz gromadził się w skalnych zbiornikach, dziś bez trudu udaje się go wydobyć za pomocą pionowych szybów. Gaz pod własnym ciśnieniem wydostaje się na powierzchnię. Ten, który pozostał w porowatej skale, tam gdzie powstał – to właśnie gaz łupkowy.

Od XIX wieku trwały próby przemysłowego wydobywania gazu łupkowego. Do niedawna – bez powodzenia. Przełom przyniosły wiercenia poziomych szybów w skale i technologia zwana szczelinowaniem hydraulicznym, zastosowana  po raz pierwszy w 2003 roku. Szczelinowanie polega na pompowaniu wody pod olbrzymim ciśnieniem i drobnoziarnistego piasku wciskającego się w otwarte przez wodę szczeliny w skale. Piasek zapobiega ich ponownemu zamykaniu. Gaz uwalnia się z powstałych w ten sposób szczelin. W ostatnich latach woda i piasek zostały zastąpione chemikaliami i materiałem  ceramicznym różnego typu, zależnie od rodzaju skały.

– Znaleźliśmy wyjątkowo wysokie stężenie metanu: 64 miligramy na litr wody pitnej. Normalne stężenie w wodzie wynosi jeden miligram lub mniej – powiedział prof. Jackson. – Ilość gazu w wodzie sięga poziomu, który każe obawiać się eksplozji.

64 mg metanu w litrze wody pitnej w okolicy wydobycia gazu znaleźli naukowcy amerykańscy

W Internecie można znaleźć filmy, które pokazują, jak woda z kranu bucha płomieniem, kiedy zbliżony zostanie do niej płomień zapalniczki. Prof. Jackson  sam był świadkiem takiego widowiska. Niebezpieczeństwo eksplozji wzbudza większe obawy niż możliwość zatrucia się ludzi wodą z metanem.

Zespół prof. Jacksona nie przeprowadził badań wpływu metanu na zdrowie ludzi, wezwał jednak specjalistów do analizy długotrwałego oddziaływania metanu na organizm człowieka.

Ale skąd w lokalnych wodociągach wziął się metan? Pochodzi prawdopodobnie z nieszczelnych instalacji wydobywczych gazu.

– Jeśli są jakieś pęknięcia lub niedokładności instalacji, zwłaszcza bliżej powierzchni, metan przedostaje się do wód gruntowych – twierdzi prof. Jackson. – Niektórzy uważają, że metan może wędrować w stronę powierzchni ziemi uwolniony ze szczelin w skale, ale to wytłumaczenie wydaje mi się mniej prawdopodobne.

Prof. Jackson podkreśla, że w próbkach wody pitnej nie znaleziono chemikaliów użytych do wydobycia gazu, mimo użycia milionów litrów wody do tego celu.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora k.urbanski@rp.pl

W badaniach prowadzonych w wodociągach w pobliżu szybów, gdzie wydobywany jest gaz, naukowcy stwierdzili stężenie metanu wielokrotnie przekraczające normy. Wyniki badań publikuje magazyn naukowy „Proceedings of the National Academy of Sciences".

– Odkryliśmy – co nas zaskoczyło – że poziom metanu w domowych sieciach wodnych jest zbliżony do poziomu w instalacji wydobywczej – powiedział BBC prof. Robert B. Jackson z Duke University w Karolinie Północnej.

Pozostało 88% artykułu
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację