Cmentarzysko okazało się kalendarzem i obserwatorium

Starożytne cmentarzysko okazało się kalendarzem i astronomicznym obserwatorium

Publikacja: 20.10.2011 00:44

Tu zbudowano grób 2629 lat temu

Tu zbudowano grób 2629 lat temu

Foto: Rzeczpospolita

Niezwykłego odkrycia dokonali niemieccy naukowcy z Romisch-Germanisches Zentralmuseum w Meinz (Centralne Rzymsko-Germańskie Muzeum). Przeglądając i weryfikując stare plany cmentarzyska w Magdalenenbergu, koło

Villingem-Schwenningen w Schwarzwaldzie, badanym jeszcze przed II wojną, ze zdumieniem zauważyli, że cały cmentarny kompleks wraz z centralnym książęcym tumulusem (grobowiec nakryty nasypem kamienno-ziemnym) ma ścisły związek z układem ciał niebieskich. Układ grobów wokół centralnego tumulusa dokładnie odwzorowuje gwiezdne konstelacje nieba widziane z półkuli północnej.

Praastronomia

Pozycja grobów w Magdalenenbergu przedstawia model konstelacji widoczny w pełni zimy i lata. Co więcej, w podstawie książęcego tumulusu umieszczono drewniane słupki, które „celują" w miejsca najwyższego położenia Księżyca w czasie jego wędrówki po niebie. Zjawisko to ma miejsce co 18 i pół roku. Jest to podstawa kalendarza celtyckiego.

Układ gwiazd na niebie zmienia się bardzo wolno, niezauważalnie w skali pokolenia, stulecia ani tysiąclecia. Dlatego dr Allard Mees z Romisch-Germanisches Zentralmuseum, posługując się programem komputerowym, odtworzył pozycję konstelacji nieba półkuli północnej w I i II tysiącleciu p. n. e. Okazało się, że książęcy tumulus został wzniesiony 2629 lat temu, w 618 roku p n.e. Kierunki astronomiczne odwzorowane przez groby odpowiadają układowi konstelacji, jaki zachodził w momencie letniego przesilenia, 22 czerwca – jest to najdłuższy dzień w roku.

Podbój starożytnej Galii przez Rzym spowodował upadek kultury celtyckiej i zarzucenie celtyckiego kalendarza księżycowego i zastąpienie go kalendarzem słonecznym. Archeolodzy wiedzieli o istnieniu celtyckiego kalendarza, ale nie znali jego istoty. Sytuacja zmieniła się, gdy w 1897 r. francuski rolnik Alphonse Roux wyorał na głębokości 30 cm w Coligny (dep. Ain) 550 kawałków brązu. Pochodzą z dwóch przedmiotów, z posągu Marsa przetrwało 400 kawałków. Ale 149 brązowych fragmentów wprawiło uczonych w osłupienie – były to części celtyckiego kalendarza. Na 120 zachowały się napisy. Archeolodzy – dosłownie – rzucili się do wykopalisk w Coligny, ale nie znaleźli już ani jednego fragmentu.

Zarzucona tradycja

Poskładany kalendarz z Coligny to tablica o wymiarach 150 x 90 cm. Litery i cyfry pochodzą z rzymskiego alfabetu, ale zapisano nimi treść w języku galijskim. Zabytek można oglądać w Palais des Arts w Lyonie. Prawdopodobnie sporządzono go jako próbę zachowania tradycyjnej galijskiej rachuby czasu, w sytuacji gdy w Galii narzucana była kultura rzymska i rzymski kalendarz słoneczny. Dzięki płycie z Coligny wiadomo, że celtycki rok obejmował 12 miesięcy, siedem

30-dniowych, uważanych za szczęśliwe, i pięć 29-dniowych, w których jednak też występowały dni korzystne. Pierwsza połowa miesiąca była „jasna", druga „ciemna". Co trzeci rok dodawano ósmy dzień 30-dniowy uważany w całości za feralny. W tym systemie pełnia wypadała siódmego, ósmego i dziewiątego dnia każdego miesiąca. Początek zimy i Nowy Rok przypadał 1 listopada. Najważniejszym świętem w roku było Samhain – pożegnanie lata 31 października, wygaszano wtedy ogień i zapalano nowy.

Celtowie od VI wieku p.n.e. opanowali Europę od Półwyspu Iberyjskiego po Kotlinę Karpacką. Dotarli na ziemie polskie. Narzędzia żelazne rozpowszechnione przez nich ponad 2 tys. lat temu, np. młotek, pilnik, nożyce, w identycznej formie przetrwały do XIX wieku. Oryginalnym wynalazkiem celtyckim jest beczka.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

k.kowalski@rp.pl

Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację