Powódź nie usprawiedliwia dłużnika automatycznie

Trzeba wskazać konkretne przyczyny powstania szkody

Publikacja: 20.05.2010 05:00

Powódź nie usprawiedliwia dłużnika automatycznie

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

Żaden prawnik nie ma wątpliwości, że ogromna powódź na południu Polski to tzw. siła wyższa. Żeby jednak zwolniła kontrahenta z odpowiedzialności za niewykonanie umowy, musi on wykazać pewne fakty. Udowodnić (chyba że kontrahent przyjmie to na wiarę), że powódź uniemożliwiła mu realizację umowy i nie było jak temu zaradzić.

Siła wyższa, a powódź zalicza się do niej tak samo jak wojnę, groźną epidemię czy strajk, usprawiedliwia niewywiązanie się ze zobowiązania.

[srodtytul]Podwyższona staranność[/srodtytul]

Nie wystarczy jednak powołać się na powszechnie znany fakt wystąpienia powodzi w jakimś regionie.

– Ten, kto się powoła na siłę wyższą, będzie musiał wykazać nie tylko, że zdarzenie uniemożliwiające wykonanie umowy było zewnętrzne i nie do odparcia, ale także że przyszło nagle i nie można było mu zapobiec – wskazuje Zbigniew Banaszczyk, adwokat, współautor komentarza do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=99F02170DED67BDEA1DE074A44ED9DC8?id=70928]kodeksu cywilnego[/link]. – Powiedzmy, że dwóch hurtowników spod Krakowa miało dostarczyć towar temu samemu odbiorcy, ale jedna hurtownia jest położona niżej i właściciel został zaskoczony wodą, więc towar stracił. Drugi zaś ma hurtownię nieco wyżej, ale nie usuwał towaru, licząc, że woda do niego nie dotrze. Tylko ten pierwszy może się powoływać na siłę wyższą – tłumaczy mec. Banaszczyk.

Dodajmy, że w relacjach handlowych można od kontrahenta wymagać podwyższonej staranności, szczególnej zapobiegliwości, przezorności. Zgodnie z art. 355 § 2 k.c. należytą staranność w prowadzeniu działalności gospodarczej określa się, uwzględniając jej zawodowy charakter.

Pamiętajmy też o zasadzie (art. 362 k.c.), że jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia maleje stosownie do winy obu stron.

Przyczynienie może zarzucić np. zakład ubezpieczeń, gdy ubezpieczony nie reagował na zagrożenie powodzią i nie chronił towaru.

[srodtytul]Lojalność i zabezpieczenia[/srodtytul]

– Strony kontraktu zobowiązane są nie tylko do lojalnego ograniczania szkody (np. wybór innej trasy przejazdu, przeniesienie towaru w bezpieczne miejsce), ale też informowania o trudnościach – wskazuje Rafał Sarbiński, adwokat specjalizujący się w sporach gospodarczych.

– We własnym interesie powinniśmy dokumentować istotne dla ewentualnego sporu (rozliczeń) fakty. Zdjęcia mogą być kwestionowane, warto sięgnąć po instytucję zabezpieczenia dowodów. Na przykład w razie zalania budowy wykonawca może twierdzić, że zbudował więcej, tylko woda prace zniszczyła. Inwestor z kolei, że roboty nie były aż tak zaawansowane, jak mówi wykonawca.

Procedurę zabezpieczenia dowodów regulują art. 310 – 315 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C01B00F5094E16EADDEB8CB5FD9A64C3?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]. Można ją uruchomić jeszcze przed wszczęciem postępowania, gdy zachodzi obawa, że przeprowadzenie dowodu stanie się niewykonalne lub zbyt utrudnione. Wniosek o zabezpieczenie składa się w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy, a w wypadkach niecierpiących zwłoki – w sądzie rejonowym, na którego terenie dowód ma być przeprowadzony.

W wypadkach niecierpiących zwłoki przeprowadzenie dowodu może być rozpoczęte nawet przed doręczeniem wezwania przeciwnikowi.

[ramka][b] Jakie byłyby ograniczenia[/b]

Gdyby rząd wprowadził stan klęski żywiołowej, to na tym obszarze możliwe byłoby:

[ul][li] zawieszenie działalności określonych przedsiębiorców,

[li] nakaz lub zakaz prowadzenia działalności określonego rodzaju,

[li] obowiązek oddelegowania pracowników do dyspozycji kierującego zwalczaniem klęski,

[li] reglamentacja zaopatrzenia w określone artykuły,

[li] obowiązek opróżnienia lub zabezpieczenia lokali, w tym mieszkalnych,

[li] dokonanie rozbiórek i wyburzeń budynków albo ich części,

[li] nakaz ewakuacji z określonych miejsc, obszarów i obiektów. [/ul]

[i]Na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A76D7B2E343E45271A492E66752F6642?id=164861]ustawy o stanie klęski żywiołowej[/link][/i][/ramka]

[b]Czytaj także:[/b]

[i]- [link=http://www.rp.pl/artykul/482231.html?preview=tak]Po odszkodowanie, gdy minie zagrożenie[/link],

- [link=http://www.rp.pl/artykul/482232.html?preview=tak]Kto odpowiada za przeciwdziałanie klęsce[/link],

- [link=http://www.rp.pl/artykul/482230.html?preview=tak]Firma może wezwać do walki z wielką wodą[/link],

- [link=http://www.rp.pl/artykul/482229.html?preview=tak]Powódź nie usprawiedliwia dłużnika automatycznie [/link].[/i]

[b]Więcej w poradniku:[/b]

[i][link=http://www.rp.pl/temat/482363.html] rp.pl » Prawo dla Ciebie » Poradniki prawne » Prawo dla powodzian [/link] [/i]

Żaden prawnik nie ma wątpliwości, że ogromna powódź na południu Polski to tzw. siła wyższa. Żeby jednak zwolniła kontrahenta z odpowiedzialności za niewykonanie umowy, musi on wykazać pewne fakty. Udowodnić (chyba że kontrahent przyjmie to na wiarę), że powódź uniemożliwiła mu realizację umowy i nie było jak temu zaradzić.

Siła wyższa, a powódź zalicza się do niej tak samo jak wojnę, groźną epidemię czy strajk, usprawiedliwia niewywiązanie się ze zobowiązania.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów