Reklama

Ochrona w wieku przedemerytalnym

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego

Publikacja: 04.11.2010 02:16

Zgodnie z art. 39 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Zatem większość pracowników nabędzie ochronę na cztery lata przed osiągnięciem tzw. powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego dla kobiet 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat. Są jednak osoby, które z różnych przyczyn, np. ze względu na szczególne warunki pracy, mają zagwarantowany przepisami niższy wiek emerytalny. Ten niższy wiek jest dla tych grup normalnym, a nie wcześniejszym wiekiem emerytalnym. Im także przysługuje ochrona, tylko będą z niej korzystać w młodszym wieku.

Nie oznacza to jednak, że starszy pracownik po wejściu w okres ochronny może być spokojny o miejsce pracy. Są sytuacje, w których może dojść do rozstania z firmą.

Pracownik w wieku przedemerytalnym może być zwolniony, jeżeli przed wejściem w okres ochronny pracodawca zdążył mu wręczyć wypowiedzenie umowy o pracę. W [b]wyroku z 7 kwietnia 1999 r. Sąd Najwyższy[/b] orzekł, że zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 kodeksu pracy nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku przedemerytalnego, chociażby wiek ten pracownik w okresie wypowiedzenia przekroczył [b](sygn. akt I PKN 643/98)[/b].

Zakazane jest także proponowanie pracownikowi w wieku przedemerytalnym gorszych warunków zatrudnienia, które w konsekwencji miałyby go skłonić do odejścia z firmy. Czyli pracodawca nie może wręczać takiej osobie tzw. wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy.

Reklama
Reklama

Od tej zasady są jednak wyjątki. Kodeks pracy pozwala mianowicie na wypowiedzenie zmieniające, gdy jest ono konsekwencją wprowadzenia nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników danej firmy bądź grupy, do której należy pracownik chroniony ze względu na wiek.

Do osób w wieku przedemerytalnym mają także zastosowanie wszelkie ewentualne porozumienia kryzysowe, które czasowo wprowadzałyby obniżenie pensji czy zmianę układu zbiorowego pracy. Nie są one tutaj uprzywilejowaną grupą.

Wiadomo, że aby zmiany w treści układu zbiorowego były skutecznie wprowadzone, każdy z pracowników musi mieć wręczone wypowiedzenie zmieniające. Dopiero po okresie wypowiedzenia mają zastosowanie nowe układowe zasady.

Kilka lat temu przepisy kodeksu pracy przewidywały pewien parasol ochronny dla osób w wieku przedemerytalnym, którym z tytułu wprowadzenia nowego systemu wynagrodzeń obniżono wynagrodzenie. Osobom takim należał się dodatek wyrównawczy. Obecnie takie świadczenie się już nie należy. Ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym ma miejsce także, gdy firma przeprowadza tzw. zwolnienia grupowe. Nie jest ona jednak bezwzględna. Osobom tym pracodawca nie może bowiem wręczyć wypowiedzeń definitywnych kończących współpracę, ale może im zmienić warunki płacy i pracy. Rozwiązanie takie dopuszcza art. 5 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Gdy zmiana warunków umowy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi objętemu szczególną ochroną przysługuje dodatek wyrównawczy. Przysługuje do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy.

Oczywiście zawsze pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem chronionym z tytułu wieku przedemerytalnego w trybie dyscyplinarnym, gdy osoba chroniona dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Reklama
Reklama

[srodtytul]Renta – i po ochronie[/srodtytul]

Ochrona przed zwolnieniem nie ma zastosowania, gdy pracownik uzyska prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Trzeba pamiętać, że samo orzeczenie o niezdolności do pracy nie wystarczy do zwolnienia. Konieczna jest decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, która przyznaje pracownikowi prawo do świadczeń z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

[ramka] [b]ZAPAMIĘTAJ![/b]

Osoby w wieku przedemerytalnym, które mają orzeczoną częściową niezdolność do pracy i mają przyznane renty (tzw. dawna II grupa inwalidzka), są objęte ochroną przed wypowiedzeniem.[/ramka]

Ponadto z przyczyn oczywistych zakaz wypowiadania stosunku pracy nie obowiązuje, gdy firma jest likwidowana lub ogłasza upadłość. Sąd Najwyższy uznał, że w razie ogłoszenia likwidacji pracodawcy nie stosuje się przepisów dotyczących ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę także do wypowiedzenia zmieniającego [b](sygn. akt I PKN 141/01)[/b].

Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę wynikający z art. 39 kodeksu pracy nie dotyczy także pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy i pobierającego jednocześnie emeryturę [b](sygn. akt I PZP 19/91)[/b].

Reklama
Reklama

[ramka] [b]Zobacz cały poradnik [link=http://www.rp.pl/temat/380162.html]Co zrobić żeby cię nie zwolnili[/link][/b] [/ramka]

[ramka][b]Zobacz też poradnik [link=http://www.rp.pl/temat/389622_Pracownik_idzie_do_sadu.html]Pracownik idzie do sądu[/link][/b][/ramka]

[ramka][i][b]Podstawa prawna:[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CF764C23EE4215F3EE51934DB99C87E2?id=169524]- Ustawa o szczególnych zasadach przeprowadzania zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 z późn. zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8B5707409232136D119E5631A6114E4E?id=162202]- Ustawa z 21 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.),[/link]

Reklama
Reklama

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3287833B53CEBBFA1420ACBA1BDC318E?id=175560]- Ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4F7FC027B69E8139E7335D5D4518528B?id=181671]- Ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (DzU nr 79, poz. 550),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=04C44A3466F2F7FB044C85749F297F87?id=73966]- Rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BBA7E10EDEA0B5DD9B0177AA394762F0?id=355730]- Ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 90, poz. 594 ze zm.), [/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8FC68518F073C526E072EC3C01A74F7A?id=167044]- Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (DzU z 2002 r. nr 163, poz. 1348 ze zm.),[/link]

Reklama
Reklama

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EF061668A059154FBA666FD0EA3224C1?id=174592]- Ustawa z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki; (DzU z 2004 r. nr 179, poz. 1843 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=242438]- Rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie przyznawania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (DzU nr 194, poz. 1403 ze zm),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6E7BD714D78073CEB65D53ECF7751266?id=74999]- Ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 z późn. zm.(7), [/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F71436948A00CA040DF9E97D9966D8CB?id=342154]- Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 lutego 2010 r. w sprawie przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych (obowiązuje od 17 marca 2010 r. DzU nr 30, poz. 155),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C0180CDFB4A9C63C459F1B75B60F19DF?id=308534]- Rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 17 kwietnia 2009 r. w sprawie dokonywania refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej (DzU nr 62, poz. 512[/link] ze [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=342152]zmianą od 17 marca 2010 r. – DzU z 2010 r. nr 30, poz. 156),[/link]

Reklama
Reklama

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0187785C43CE29CD1FF953B08F2BF6B6?id=242438]- Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (DzU nr 194, poz. 1403 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9F0B4A489EDD3ED48B8C6CB64EEF8752?id=321141]- Ustawa o praktykach absolwenckich (DzU nr 127, poz. 1052),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21 ze zm.).[/link][/i][/ramka]

Zgodnie z art. 39 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Zatem większość pracowników nabędzie ochronę na cztery lata przed osiągnięciem tzw. powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego dla kobiet 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat. Są jednak osoby, które z różnych przyczyn, np. ze względu na szczególne warunki pracy, mają zagwarantowany przepisami niższy wiek emerytalny. Ten niższy wiek jest dla tych grup normalnym, a nie wcześniejszym wiekiem emerytalnym. Im także przysługuje ochrona, tylko będą z niej korzystać w młodszym wieku.

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Reklama
Zawody prawnicze
Prokuratorzy o jednej z ostatnich decyzji Adama Bodnara: "To ageizm"
Prawnicy
Waldemar Żurek: To jest jasne, że postawiłem wszystko na jedną kartę
Dobra osobiste
Coldplay zapłaci za ujawnienie romansu? Prawnicy o szansach pozwu Andy'ego Byrona
Prawo
Prostsza sprzedaż otrzymanej nieruchomości. Jest podpis prezydenta
Nieruchomości
Wysokie kary za budowę szopy w ogrodzie. Ważna jest odległość od działki sąsiada
Reklama
Reklama