Reklama
Rozwiń

Od czwartego roku pracy przysługuje comiesięczny bonus za staż

Wysługa lat należy się nauczycielom obligatoryjnie w wysokości 1 proc. stawki zasadniczej za każdy rok pracy, ale niekoniecznie od początku kariery pedagogicznej

Publikacja: 06.01.2010 05:50

Od czwartego roku pracy przysługuje comiesięczny bonus za staż

Foto: Fotorzepa, Robert Wójcik Robert Wójcik

W [link=http://www.rp.pl/artykul/406553.html]piśmie z 24 listopada 2009 r. (DS-WPZN-MJ-400/04/09)[/link] MEN stwierdziło, że od czwartego roku pracy przysługuje nauczycielowi dodatek 1 proc. pensji zasadniczej za każdy rok zatrudnienia.

Dlatego nauczyciel z minimalnym wymaganym stażem uzyskuje już dodatek za wysługę lat w wysokości 3 proc. Dodatek ten wrasta – zgodnie z art. 33 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=394FD6E3442443A5B2CF8971D37B7B28?id=182007]Karty Nauczyciela[/link] – po ukończeniu kolejnego roku pracy, ale maksymalnie do 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego.

[srodtytul]ZASADY WSPÓLNE[/srodtytul]

Najpierw opiszemy reguły ustalania prawa do dodatku za wysługę wspólne dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez administrację rządową i samorządową. A dopiero potem odrębności.

[srodtytul]Ustalamy okresy zatrudnienia [/srodtytul]

Mierzymy je – w świetle [b]wyroku SN z 6 października 2005 r. (II PK 65/05)[/b], ogólnym stażem pracy. Wchodzą do niego wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (§ 7 ust. 1 rozporządzenia o stawkach minimalnych).

[b] Zobacz [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/426210]listę okresów zaliczalnych[/link].[/b]

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Artur jest młodym nauczycielem stażystą (z tytułem zawodowym magistra i przygotowaniem pedagogicznym) zatrudnionym w gimnazjum w wymiarze 7/18 obowiązkowych zajęć. Otrzymuje minimalne wynagrodzenie zasadnicze w swojej kategorii, czyli 741,22 zł [(7 x 1906 zł) : 18].

Jego dotychczasowy przebieg zatrudnienia wygląda tak:

- od 1 stycznia 2005 r. do 17 kwietnia 2006 r. praca na zlecenie w spółce handlowej,

- od 1 czerwca 2006 r. do 31 maja 2008 r. umowa o pracę w spółce prywatnej,

- od 1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2009 r. nauczyciel w szkole samorządowej,

- od 1 września 2009 r. do teraz nauczyciel w szkole rządowej.

Do stażu uprawniającego do dodatku za wysługę lat nie wliczamy okresu angażu pana Artura na zlecenie.

Uwzględniamy wyłącznie zakończone okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Nie ma przy tym znaczenia, w jakim sektorze działał pracodawca (prywatnym czy finansów publicznych), oraz to, jakie zawody pan Artur kiedyś wykonywał (nauczycielski czy inne).

Dlatego pan Artur osiągnął już trzy lata zatrudnienia dające mu prawo do dodatku za wysługę lat na poziomie 3 proc. pensji zasadniczej, czyli do 22,24 zł miesięcznie.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pani Zuzanna jest od 1 września 2009 r. nauczycielką stażystką (z tytułem zawodowym magistra, lecz bez przygotowania pedagogicznego), zatrudnioną na pół etatu.

To jej pierwsza praca w karierze zawodowej, ale pod koniec lat 90. ubiegłego wieku była ponad dwa lata domownikiem w indywidualnym gospodarstwie rolnym matki.

Ma tylko dwuletni staż zaliczany do okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat. W stażu tym uwzględniamy bowiem

m.in. okresy:

- prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez małżonka,

- pracy po ukończeniu 16 lat przypadającej przed 1 stycznia 1983 r. w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzającej objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście albo ze współmałżonkiem,

- pracy po 31 grudnia 1982 r. w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika.

Dwuletni status domownika to jednak za mało, by pani Zuzanna uzyskała już dodatek za wysługę lat. Przysługuje on dopiero od czwartego roku pracy. Musi więc przepracować jeszcze niecały rok, aby nabyć dodatek za wysługę lat w wysokości 3 proc. pensji zasadniczej.[/ramka]

Nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu, który przeszedł do pracy w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) albo w OKE (okręgowa komisja egzaminacyjna) na stanowisko wymagające kwalifikacji pedagogicznych, do stażu warunkującego nabycie tego dodatku kwalifikujemy okresy pracy zaliczane na poczet tego świadczenia w szkole, w której wziął na ten czas urlop bezpłatny. Wynika tak z § 7 ust. 4 rozporządzenia o stawkach minimalnych.

Jeśli nauczyciel pracuje w jednej placówce oświatowej, do stażu na poczet wysługi lat, uwzględniającego zakończone okresy pracy i okresy zaliczane, dodajemy trwające zatrudnienie.

[srodtytul]Dwa stosunki pracy…[/srodtytul]

Trudności stwarza ustalanie prawa do dodatku za wysługę lat dla nauczyciela pozostającego w więcej niż jednym stosunku pracy. Zgodnie z § 7 ust. 2 rozporządzenia o stawkach minimalnych okresy pracy uprawniające do wysługi lat szacujemy wtedy dla każdego zatrudnienia odrębnie na ogólnych (wymienionych) zasadach, ale:

- nie dublujemy okresów równoczesnego zatrudnienia,

- do zatrudnienia dodatkowego nie wliczamy zatrudnienia podstawowego.

[srodtytul]…poniżej pensum...[/srodtytul]

Gdy praca nauczyciela na podstawie minimum dwóch stosunków pracy nie przekracza pełnego obowiązującego go wymiaru zajęć, staż do wysługi lat ustalamy na ogólnych zasadach z tytułu każdego stosunku pracy. Potwierdza to § 7 ust. 2 o stawkach minimalnych.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Pan Grzegorz jest nauczycielem kontraktowym z pięcioletnim stażem.

Ma tytuł zawodowy licencjata, bez przygotowania pedagogicznego. Dwa lata pracował w gospodarstwie rolnym w Kanadzie.

Ma zatem siedem lat ukończonych okresów zaliczanych na poczet dodatku za wysługę lat.

Od 1 września 2009 r. pracuje w szkole podstawowej wymiarze 12/18 i w gimnazjum na 6/18, otrzymując minimalne stawki zasadnicze, czyli odpowiednio 986,67 zł [(12 x 1480 zł) : 18] i 493,33 zł [(6 x 1480 zł) : 18].

W obu miejscach pracy ma też prawo do dodatków za wysługę lat 7 proc. pensji zasadniczej, czyli w szkole podstawowej do 69,07 zł miesięcznie, a w gimnazjum do 34,53 zł.[/ramka]

[srodtytul]…przekraczające pełny wymiar zajęć [/srodtytul]

Nauczycielowi pozostającemu w stosunku pracy z więcej niż dwiema placówkami, w łącznym wymiarze przewyższającym właściwe dla niego pensum, uwzględniamy wszystkie poprzednie okresy pracy i tzw. pozapracownicze tylko w podstawowym miejscu pracy, a w dodatkowym staż do wysługi musi „uzbierać” od początku.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ma już za sobą jakieś okresy dodatkowego zatrudnienia, które nie zostały przyjęte w podstawowym miejscu pracy; sumujemy je wówczas z innymi zatrudnieniami dodatkowymi (§ 7 ust. 3 rozporządzenia o stawkach minimalnych).

[ramka][b]Przykład 4[/b]

Pani Bronisława to nauczycielka mianowana z tytułem zawodowym magistra i przygotowaniem pedagogicznym. Od 1 września 2008 r. naucza równocześnie w:

- gimnazjum w wymiarze zajęć 18/22, z pensją zasadniczą 1900 zł (wskazała je jako podstawowe miejsce pracy),

- w szkole specjalnej w wymiarze 8/18, za wynagrodzeniem zasadniczym 1022 zł.

Zanim podjęła się tych zajęć, miała już 5,5 roku okresów pracy uwzględnianych w stażu do wysługi lat, w tym dwa lata zatrudnienia dodatkowego. Łączny wymiar realizowanych przez nią zajęć przekracza pełny etat.

Dlatego w gimnazjum kobieta ma już zatem prawo do dodatku za wysługę w wysokości 6 proc. pensji zasadniczej, czyli do 114 zł miesięcznie. Z racji zatrudnienia dodatkowego (w szkole specjalnej) nie przysługuje jej jeszcze ten dodatek. Musi go tam wypracować od nowa; na razie ma dwa lata zakończonych okresów zatrudnienia dodatkowego.[/ramka]

[srodtytul]W ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ[/srodtytul]

Nauczycielom ze szkół rządowych a także zatrudnionym w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych oraz w szkołach przy zakładach karnych i aresztach śledczych oraz mianowanym i dyplomowanym z CKE i OKE dodatek za wysługę przysługuje za dni:

- za które dostali wynagrodzenie,

- nieobecności w pracy z powodu choroby lub konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, za jakie otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego.

Potwierdzają to odpowiednio rozporządzenia z: 3 kwietnia 2009 r., 20 sierpnia 2009 r. i 28 stycznia 2005 r. zobacz [link=http://www.rp.pl/artykul/415125.htm]„Przepisy ściśle określają minimalne stawki - Gdzie szukać przepisów”[/link] .

Dodatku za wysługę lat nie wliczamy im więc do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłków chorobowego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Wchodzi on jednak do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Dwu ostatnim kategoriom nauczycieli (z zakładów poprawczych itd. oraz z CKE i OKE) dodatek ten wypłacamy:

- od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w środku którego nabyli prawo do świadczenia lub jego wyższej stawki,

- za dany miesiąc, jeśli uprawnienie do dodatku bądź większej stawki uzyskali pierwszego dnia tego miesiąca.

[srodtytul]W JEDNOSTKACH SAMORZĄDOWYCH[/srodtytul]

W świetle art. 30 ust. 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=394FD6E3442443A5B2CF8971D37B7B28?id=182007]Karty Nauczyciela[/link], zasady przyznawania dodatku za wysługę lat dla nauczycieli szkół samorządowych ustala organ je prowadzący (rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa) w regulaminie wynagradzania nauczycieli. Nie ma on jednak prawa – tak jak w wypadku pozostałych dodatków – określić wysokości dodatku za wysługę lat.

Ten parametr został już sprecyzowany w art. 33 KN. Rada czy sejmik muszą go respektować i absolutnie nie mogą zmodyfikować, nawet na korzyść nauczycieli.

Ustalając warunki przyznawania wysługi lat, organ prowadzący musi się kierować opisanymi regułami z rozporządzenia o stawkach minimalnych oraz przede wszystkim wytycznymi z orzecznictwa, zakazującymi mu m.in.

- powielania i powtarzania przepisów powszechnie obowiązujących, np. [b]wyrok WSA we Wrocławiu z 25 lutego 2009 r. (IV SA/Wr 494/08)[/b],

- pozbawiania nauczyciela dodatku za wysługę lat czy jego zawieszania, np. [b]orzeczenie NSA z 25 lutego 2009 r. (IV SA/Wr 494/08)[/b],

- wskazywania, za jakie dni świadczenie to przysługuje, np. [b]wyrok WSA we Wrocławiu z 4 grudnia 2008 r. (IV SA/Wr 440/ 08)[/b],

- zaostrzania kryteriów ustalania stażu na poczet wysługi lat.

Organowi prowadzącemu szkołę samorządową pozostaje zatem uściślenie w regulaminie wynagradzania nauczycieli kwestii biurokratycznych, związanych z technicznym przyznaniem wysługi lat, np.

- kto i do kogo wnioskuje o przyznanie dodatku konkretnemu nauczycielowi,

- jaki wniosek składa,

- jakie terminy i porządek obiegu dokumentów obowiązują.

[ramka][b]Przykład 5[/b]

Regulamin wynagradzania nauczycieli przewiduje, że dodatek za wysługę lat przysługuje za dni, za jakie nauczyciel dostaje wynagrodzenie, oraz za dni, za jakie pobiera wynagrodzenie chorobowe, zasiłki chorobowy i opiekuńczy oraz świadczenie rehabilitacyjne.

Uchwalając regulamin, rada powiatu wzorowała się na rozporządzeniach z:

3 kwietnia 2009 r., 20 sierpnia 2009 r. i 28 stycznia 2005 r., dotyczących nauczycieli zatrudnionych w jednostkach prowadzonych przez szeroko pojętą administrację rządową. I postąpiła nieprawidłowo.

W delegacji ustawowej z art. 30 ust. 6 KN i w rozporządzeniu o stawkach minimalnych brakuje pozwolenia na takie ukształtowanie uprawnień nauczycieli samorządowych.

Skoro tak, to podane zastrzeżenie jest wadliwe. Kwestię tę reguluje bowiem ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).

A w regulaminie wynagrodzeń nauczycieli nie wolno ani powielać przepisów powszechnie obowiązujących, ani odebrać nauczycielowi jakiegoś elementu wynagrodzenia. [/ramka]

[ramka][b]Podstawowe miejsce pracy lub zatrudnienie [/b]

Karta nauczyciela nie definiuje „podstawowego zatrudnienia” czy „podstawowego miejsca pracy” nauczyciela. W praktyce ukształtowały się dwa poglądy, według których chodzi o zatrudnienie:

1) w największym wymiarze zajęć; jeśli więc nauczyciel pracuje w liceum na 7/18 etatu a w gimnazjum na 9/18, to jego podstawowe miejsce pracy stanowi gimnazjum,

2) które wskazuje nauczyciel; trudno sobie jednak wyobrazić, by wybrał miejsce zatrudnienia z niższym pensum.

Większą popularnością cieszy się drugie stanowisko i dlatego właśnie je przyjęliśmy na potrzeby tego dodatku (decyduje wybór nauczyciela).[/ramka]

Spadki i darowizny
Jak długo można żądać zachowku? Prawo jasno wskazuje termin przedawnienia
Praca, Emerytury i renty
Bogdan Święczkowski interweniuje u prezesa ZUS. „Problem dotyczy tysięcy osób"
Zawody prawnicze
„Sądy przekazały sprawy radcom”. Dziekan ORA o skutkach protestu adwokatów
Konsumenci
Tysiąc frankowiczów wygrywa z mBankiem. Prawomocny wyrok w głośnej sprawie
W sądzie i w urzędzie
Od 1 lipca nowości w aplikacji mObywatel. Oto, jakie usługi wprowadzono