Składki ZUS od niani: ZUS zapłaci mniej za chorującą nianię

- Nasza niania chorowała od 10 do 13 listopada br. Za ten czas otrzymała zasiłek chorobowy z ZUS. Zgodnie z umową jej wynagrodzenie będzie pomniejszone o jeden dzień (pozostałe były dniami wolnymi od pracy) i wyniesie 1316,70 zł. Jak rozliczyć za nią składki na ubezpieczenia?

– pyta czytelniczka.

Budżet państwa finansuje (za pośrednictwem ZUS) składki na ubezpieczenia niań pracujących na podstawie umów uaktywniających od miesięcznej podstawy nie wyższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Gdy niania nie przepracowała pełnego miesiąca z powodu choroby, podstawę wymiaru składek, od której budżet państwa sfinansuje składki, należy ustalić porównując należne jej wynagrodzenie do pomniejszonego proporcjonalnie minimalnego wynagrodzenia.

Podobnie trzeba postąpić w przypadku, gdy niania jest objęta  ubezpieczeniami przez część miesiąca w związku z nawiązaniem umowy uaktywniającej lub jej rozwiązaniem w trakcie miesiąca. Proporcję należy ustalać biorąc pod uwagę liczbę dni kalendarzowych. Tak też wskazał ZUS w odpowiedzi na pytanie redakcji.

Tak skomplikowany sposób rozliczenia składek przekroczy możliwości większości rodziców. Nie wiadomo też, dlaczego przyjęto taką wykładnię przepisów. Rozliczanie składek proporcjonalnie do dni kalendarzowych danego miesiąca nie ma nic wspólnego z rzeczywistym wynagradzaniem pracy niani. Rodzice płacą jej przecież za dni, w których powinna opiekować się dzieckiem, a nie za wszystkie dni miesiąca.

Co to znaczy w praktyce

Według zaleceń ZUS należne wynagrodzenie za przepracowaną przez nianię część miesiąca trzeba porównać do proporcjonalnie ustalonej kwoty minimalnego wynagrodzenia za ten okres. Zatem za nianię, o którą chodzi w pytaniu, podstawę wymiaru składek za listopad trzeba obliczyć następująco:

– 1386 zł (minimalna pensja) : 30 dni (liczba dni kalendarzowych) x 26 dni (liczba dni ubezpieczenia niani) = 1201,20 zł

To maksymalnie od tej kwoty ZUS opłaci składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne za listopad (które zostaną sfinansowane w ostatecznym rozrachunku ze środków budżetu państwa).

Wynagrodzenie należne za ten miesiąc niani według umowy wynosi natomiast 1316,70 zł, co wynika z wyliczenia:

1386 zł : 20 (dni do przepracowania w listopadzie) x 19 (dni przepracowane w tym miesiącu) = 1316,70 zł

Jest to kwota wyższa niż proporcjonalnie zmniejszone przez ZUS minimalne wynagrodzenie. W związku z tym za taki miesiąc  z budżetu państwa zostaną sfinansowane składki (na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz zdrowotne) obliczone od kwoty 1201,20 zł. Od nadwyżki – tj. 115,50 zł – muszą je rozliczyć rodzice i uregulować wspólnie z nianią.

Jeśli niania jest objęta ubezpieczeniem chorobowym, ze swoich środków dodatkowo musi opłacić składkę na to ubezpieczenie od pełnej pensji, tj. 1316,70 zł. O kwotę tej składki niższa będzie podstawa do naliczenia składki zdrowotnej.

Nadliczbowe raporty

Gdy niania otrzyma zasiłek chorobowy z ZUS, to rodzic musi też przekazać dokumenty rozliczeniowe:

• deklarację DRA,

• raport RSA – jeśli niania otrzyma świadczenie za cały miesiąc.

Jeżeli opiekunka przepracowała część miesiąca i otrzymała wynagrodzenie, to trzeba również złożyć raport RCA, rozliczając w nim składki od tej pensji.

Jeżeli jednak pensja jest wyższa niż część, jaką ZUS każe ustalać przez proporcjonalne zmniejszenie minimalnego wynagrodzenia, to rodzic ma obowiązek przygotować raport ZUS RCA, wypełniając dwa jego bloki:

• w pierwszej pozycji musi podać kod tytułu ubezpieczenia niani rozpoczynający się cyframi 04 30,  podstawę wymiaru składek w wysokości kwoty wynikającej z proporcjonalnego pomniejszenia minimalnego wynagrodzenia (tutaj 1201,20 zł),

• w drugiej pozycji nianię ma wykazać z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 04 31 i wpisać podstawę wymiaru składek w wysokości ustalonej kwoty przewyższającej tę, od której ZUS opłaci składki (tu 115,50 zł).

Rodzic musi także sporządzić i przekazać do ZUS dokumenty rozliczeniowe za następny pełny przepracowany przez nianię miesiąc. A potem już jest zwolniony z tego obowiązku, pod warunkiem  że składki od pensji opiekunki finansuje ZUS ze środków budżetu państwa (jej pensja nie przekracza minimalnego wynagrodzenia). •

Zobacz