Emeryt wojskowy od początku 1999 r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Gdy we wrześniu 2017 r otrzymał wypowiedzenie warunków pracy, nie zgodził się na nie. Liczył, że dostanie odprawę z tytułu przejścia na emeryturę w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Pracodawca jednak jej nie wypłacił. Mężczyzna wniósł więc pozew o zapłatę.

Czytaj także: Odprawa emerytalna a przejście na emeryturę

U pracodawcy obowiązywał ponadzakładowy układ zbiorowy pracy. Zgodnie z nim, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługiwała jednorazowa odprawa pieniężna w wysokości zależnej od stażu pracy, w tym po co najmniej 35 latach pracy w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. W układzie zastrzeżono jednak, że pracownik, który otrzymał już odprawę, nie mógł ponownie nabyć do niej prawa.

Zasady przyznawania tej gratyfikacji były więc dużo korzystniejsze niż kodeksowe.

Zgodnie z art. 92(1) par.1 kodeksu pracy, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. W myśl drugiego paragrafu tego artykułu, pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. A jak podkreślał pracodawca, pracownik otrzymał już takie świadczenie, kończąc służbę. Kolejne mu się więc nie należało. Co więcej, nie przechodził na emeryturę - był już emerytem.

Zarówno sąd pierwszej, jak i drugiej instancji (wyrok Sądu Okręgowego w Elblągu z 11 maja 2018 r.) orzekł: fakt, że powód w trakcie zatrudnienia pracowniczego przez pozwanego pobierał emeryturę wojskową, nie niweczy jego prawa do odprawy emerytalnej. Mężczyzna otrzymał w związku ze zwolnieniem ze służby wojskowej odprawę na podstawie ustaw regulujących status zawodowych żołnierzy. Jednak żołnierz zawodowy nie jest pracownikiem, a odprawa przewidziana w art. 84 ustawy z 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych w związku z art. 17 ustawy z 1974 r. o uposażeniu żołnierzy, nie jest świadczeniem ze stosunku pracy, do którego prawo zostało ustanowione w art. 92(1) par 2 kodeksu pracy.

W konsekwencji otrzymanie odprawy przysługującej z tytułu zwolnienia ze służby wojskowej nie wyłącza prawa do odprawy emerytalnej przysługującej pracownikowi z tytułu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę i związanej z tym utraty statusu pracownika. Inna jest też funkcja odprawy wojskowej niż odprawy emerytalnej. W przepisach nie określono bowiem żadnej zależności pomiędzy uprawnieniem do tego świadczenia, a nabyciem praw emerytalnych przez żołnierza. Przysługiwała niezależnie od przyczyn zwolnienia ze służby.

Celem tego świadczenia nie jest gratyfikacja związana z odejściem na emeryturę. Jest ona związana z odbytą służbą wojskową i jej wysokość jest regulowana długością służby. Podobieństwo odprawy w związku z odejściem ze służby wojskowej oraz odprawy emerytalnej w zasadzie kończy się na jednorazowości świadczenia.

Co więcej, gratyfikacja przewidziana w art. 84 ustawy z 1970r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych w związku z art. 17 ustawy z 1974r. o uposażeniu żołnierzy, nie jest świadczeniem ze stosunku pracy. Kodeks pracy nie wyklucza zaś prawa pracownika do odprawy emerytalnej czy rentowej w sytuacji, gdy otrzymał inną odprawę związaną z zakończeniem różnorodnych stosunków prawnych, ale świadczenie to nie stanowiło odprawy przyznawanej w związku z przejściem na emeryturę.

—Katarzyna Wójcik

Sygnatura akt:IV Pa 19/18