Po raz pierwszy w Polsce mamy okazję oglądać rozległą panoramę sztuki dwóch dekad - lat 50. i 60. w Japonii, które o odegrały przełomową rolę w kształtowaniu w tym kraju awangardowych nurtów.
Zaprojektowana z rozmachem wystawa „Między kolektywizmem a indywidualizmem — awangarda japońska w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku” prezentuje malarstwo, happeningi i performanse, zarejestrowane na filmach, instalacje, obiekty, fotografie, grafikę, rysunki.
To efekt trzyletniej kuratorskiej pracy Marii Brewińskiej, która dokonała wyboru ponad 120 prac, pochodzących z wielu miejsc w, m.in. Takamatsu Art Museum, National Museum of Modern Art Tokyo, Museum of Modern Art, Kamakura & Hayama.
Prezentacja była planowana na jesień ubiegłego roku, ale pandemia wymusiła jej przesuniecie.
- Wystawa dotyczy lat 50. i 60. XX wieku, bo wtedy dokonał się przełom w całej Japonii. Tytułowe dekady, chociaż zakotwiczone jeszcze w doświadczeniach wojennego i powojennego fermentu politycznego, stały się okresem, w którym dokonała się redefinicja japońskiej kultury. Japonia stała się globalnym krajem i z biedy powojennej wyszła na potęgę azjatycka i światową. – mówi „Rz” Maria Brewińska. - Japończycy dokonali cudu, robiąc w ciągu tych dwóch dekad wielki skok cywilizacyjny, przy zachowaniu swojej kultury i tradycji, która do dzisiaj jest tam bardzo silna. Lata 50. i 60. to wielki rozwój technologii, infrastruktury, architektury. Wszystko to ukształtowało Japonię taką, jaką znamy dzisiaj. Sztuka współczesna także wynika z tego przełomu.
Pokaz w Zachęcie skupia się przede wszystkim na działalności awangardowych grup i kolektywów w tamtym czasie, gdyż Japonia jest krajem, który funkcjonuje głównie przez kolektywizm, co ma swoje odbicie także w życiu artystycznym. Są tu m.in. prace tzw. malarzy reportażystów (zwanych też awangardowymi realistami), podejmujących tematy związane z doświadczeniem wojny i radykalnymi powojennymi transformacjami, ważne kwestie polityczne i społeczne.
Jest też bogata dokumentacja nowatorskich ruchów i grup artystycznych, takich jak Jikken Kōbō, Demokratyczne Stowarzyszenie Artystów, Stowarzyszenie Artystyczne Gutai, Kyūshū-ha (Szkoła z Kiusiu) czy grupa fotograficzna Vivo. A z lat 60. - prace i dokumentacje działań grup: Neo Dada, Zero Jigen, Hi Red Center, The Play, GUN (Grupa Ultra Niigata), Bikyōtō, Provoke.
W swych wystąpieniach grupy te zrywały z konwencjonalnym rozumieniem sztuki i dawały wyraz potrzebie nowej ekspresji, co okazało się ożywcze dla rozwoju japońskiej awangardowej sztuki współczesnej.
Wystawa „Między kolektywizmem a indywidualizmem — awangarda japońska w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku” jest czynna od 25 listopada 2021 do 13 marca 2022 roku. Powstała we współpracy z The Japan Foundation.
WALKA O KLIMAT. Nowa architektura energetyki
28 listopada Zachęta zaprasza na oprowadzenie kuratorskie po wystawie (o godz. 12:15).
