„Bitwa o tron": festiwal śpiewanych obietnic

Skoro prezes Jacek Kurski wraz z ekipą TVP bezskutecznie szuka sposobu na europejski sukces, który by go wreszcie w pełni dowartościował, niech uda się do warszawskiego Teatru Syrena. Tam dzięki najnowszej premierze znajdzie odpowiedź.

Muzyczna „Bitwa o tron" to przecież nic innego jak konkurs, ale zorganizowany na takich zasadach, że zawsze gwarantuje nam zwycięstwo. W rywalizacji startują wyłącznie Polacy, choć większość ma zagraniczne paszporty.

Ocenia ich międzynarodowe jury, ale ponieważ uczestnikami są mężczyźni, to zgodnie z powszechnym parytetem sędziowski areopag stanowią wyłącznie kobiety i to wielce kompetentne: Włoszka Bona Sforza, Anna Wazówna ze Szwecji, Maria Kazimiera rodem z Francji oraz caryca Katarzyna. Jednym słowem – przebojowy zespół Spice Queens.

Królewskie obietnice

Głos decydujący – niczym na konkursie Eurowizji – mają jednak widzowie. Nie ci, co prawda, siedzący przed telewizorem, ale na widowni Syreny, a ich opinie podsumowuje, jak zapewniają rapujący gospodarze konkursu, przeor Augustyn Kordecki i ksiądz Piotr Skarga, absolutnie obiektywna apka do mierzenia wyborczego entuzjazmu (jej koszt to 70 mln talarów).

Historycznej waluty użyto nieprzypadkowo, gdyż w konkursie startuje ośmiu królów elekcyjnych – od Henryka Walezego po Stanisława Augusta Poniatowskiego. Autor i reżyser „Bitwy o tron" Jacek Mikołajczyk nie tylko w przeszłości szukał inspiracji, lecz także w rozmaitych, dzisiejszych talent show, w których stacje telewizyjne każą widzom zachwycać się śpiewającymi rodakami wszystkich pokoleń – od dzieci po seniorów.

Najbliżej jednak „Bitwie o tron" właśnie do konkursów Eurowizji, gdzie wystawny blichtr – tu pokazany ironicznie – walczy o pierwszeństwo z kiczem. Na scenie migają zatem świata, wygibują się chórki i tancerze, w strojach futra łączą się z brokatowymi materiami, a złote łańcuchy i peruki wyglądają całkiem naturalnie jako element image'u współczesnych gwiazd.

Piosenki – skomponowane przez Tomasza Filipczaka – także wpisują się w konwencję eurowizyjnych zmagań, bo z powodzeniem można by do nich zgłosić podniosły sacrosong Jana Kazimierza (świetny Przemysław Glapiński) lub „We mnie jest moc" Augusta II Sasa, mieszankę mocnego niemieckiego rocka z operą fantastycznie wykonaną przez Marcina Wortmanna.

Jest wszakże i zasadnicza różnica: w „Bitwie o tron" nie śpiewa się o rzeczach banalnych. „Mamy, rodaku, czym się trapić, zagłosujesz źle i znikamy z mapy" – skarżą się królowie, jak dzisiejsze gwiazdy estrady i polityki zabiegający o sympatię.

Ten show to zatem nieustający karnawał obietnic: Stefan Batory zapewnia, że rzuci Europę na kolana, Władysław IV odzyska dla nas Smoleńsk, a wszyscy gwarantują, że Inflanty będą nasze. W tej zwariowanej zabawie co i rusz przewija się ton serio, skryty, co prawda, w żarcie i pastiszowej melodii, ale przecież zapadający w pamięć.

Śladem „Hamiltona"

U nas „Bitwa o tron" jest ewenementem, ale wyraźnie odwołuje się do nowych tendencji w światowym musicalu, który historię potrafi pokazać w zupełnie inny sposób. Wzorcem jest oczywiście największy sceniczny przebój ostatniej dekady – rapujący, ale świetnie wpisujący się w broadwayowską tradycję „Hamilton" Lina-Manuela Mirandy.

Ta opowieść o „mężczyźnie z dziesięciodolarówki" (Alexandrze Hamiltonie, jednym z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych, sekretarzu skarbu prezydenta Waszyngtona) to widowisko typowo postmodernistyczne. Rozgrywane jest w kostiumach z epoki, ale w historyczne postaci wcielają się żywiołowi młodzi wykonawcy o różnym kolorze skóry.