Od 50 lat bossa nova kołysze świat

„The Universal Bossa Nova Collection” to encyklopedia muzyki brazylijskiej wzbogacona o nagrania dokonane przez amerykańskich jazzmanów

Publikacja: 24.09.2008 00:42

The Universal; Bossa Nova Collection: The Girls From Ipanema; EmArcy/Universal; 2008

The Universal; Bossa Nova Collection: The Girls From Ipanema; EmArcy/Universal; 2008

Foto: Rzeczpospolita

Dziesięć płyt z najważniejszymi nagraniami bossa novy ukazało się z okazji 50-lecia powstania tego stylu.

Wszystko zaczęło się od piosenki „Chega de Saudade”, do której muzykę napisał Antonio Carlos Jobim, a słowa Vinicius de Moraes. Zaśpiewała ją Elizete Cardoso i umieściła na płycie „Cancao do Amor” wydanej w maju 1958 r. Na gitarze akompaniował jej Joao Gilberto, który dwa miesiące później nagrał własną wersję.

Nowy styl szybko zdobył popularność wśród artystycznej bohemy Rio de Janeiro. Inspiracją dla jego twórców były nie tylko samba i amerykański cool jazz, ale także dokonania francuskiego piosenkarza Henri Salvadora śpiewającego w filmie „Europa di notte” Alessandro Blasettiego piosenkę „Dans mon ile”.

Bossa nova zdecydowanie różniła się od popularnej w Brazylii samby. Była bardziej skomplikowana harmonicznie i miała delikatny pulsujący rytm przypominający swing. Brazylijczycy podkreślali, że ich bossa kołysze się na prawo i lewo, a jazz – do przodu i do tyłu. Samo określenie bossa nova oznacza nowy trend i pojawiło się znacznie wcześniej. Podstawą instrumentarium była gitara akustyczna, a także fortepian.

W świecie uważano bossa novę za brazylijski jazz. Niesłusznie, bo wiele nagrań z towarzyszeniem orkiestry nosiło znamiona popu. Znajdziemy je na wspomnianych kompilacjach, a nazwiska artystów znane są tylko koneserom. Wśród nich wyróżniają się: Ellis Regina, Gal Costa, Miucha i Carlos Lyra.

Światowa ekspansja bossa novy rozpoczęła się, gdy amerykańskie sławy, m.in. Coleman Hawkins, Ella Fitzgerald, Frank Sinatra, Sarah Vaughan, zaczęły nagrywać kompozycje Jobima, Gilberto i Baden Powella. Prawdziwą euforię wywołały na świecie piosenki Jobima i Luiza Bonfy z nagrodzonego Oscarem filmu „Czarny Orfeusz” Marcela Camusa z 1959 r.

W Brazylii fascynacja bossa novą trwała krótko, tylko do 1963 r. Potem większość twórców opuściła kraj, emigrując do USA i Europy.

Ciekawe, że intelektualiści brazylijscy zarzucali im błahość tekstów. Najsłynniejszy przebój, „The Girl from Ipanema”, opowiada o dziewczynie, która idzie na plażę i wydaje się najpiękniejszym stworzeniem na ziemi. Jednak wpływ bossa novy na muzykę jest zauważalny do dziś i inspiruje wielu twórców, szczególnie jazzowych, na całym świecie.

W połowie lat 60. swój charakterystyczny styl stworzył na bazie bossa novy pianista i kompozytor Sergio Mendes. Do dziś wokaliści jazzowi, choćby Diana Krall, włączają piosenki Jobima do swego repertuaru. Bossa novy śpiewają także Anna Maria Jopek, Ewa Bem i Grażyna Auguścik. Jopek została zaproszona na koncert z okazji jubileuszu tego stylu, który odbył się na początku września w Hollywood Bowl.

Bossa nova jest najbardziej romantycznym stylem muzycznym. Słuchając klasycznych interpretacji Antonio Carlosa Jobima, Joao Gilberto, Astrud Gilberto, Ellis Reginy, nabierzemy pewności, że ta muzyka nigdy się nie zestarzeje. Potwierdzają to głosy młodych gwiazd, m.in. Rosy Passos i Zizi Possi, a także nowe, śpiewane przez nie kompozycje.

The Universal; Bossa Nova Collection: The Girls From Ipanema; EmArcy/Universal; 2008

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora: m.dusza@rp.pl

Dziesięć płyt z najważniejszymi nagraniami bossa novy ukazało się z okazji 50-lecia powstania tego stylu.

Wszystko zaczęło się od piosenki „Chega de Saudade”, do której muzykę napisał Antonio Carlos Jobim, a słowa Vinicius de Moraes. Zaśpiewała ją Elizete Cardoso i umieściła na płycie „Cancao do Amor” wydanej w maju 1958 r. Na gitarze akompaniował jej Joao Gilberto, który dwa miesiące później nagrał własną wersję.

Pozostało 86% artykułu
Kultura
Przemo Łukasik i Łukasz Zagała odebrali w Warszawie Nagrodę Honorowa SARP 2024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Muzeum otwarte - muzeum zamknięte, czyli trudne życie MSN
Kultura
Program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE 2025
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali