Być może cywilizacja stłumiła w nas konieczność zmiany i przymus przemieszczania się, ale istnieje w nas jakaś nieuświadomiona potrzeba takiego stylu życia. Cyganie pokazują nam najlepszą stronę tego atawizmu – muzykujący Romowie wzorujący się na dawnych mistrzach i przemycający motywy odległych sobie kultur dają poczucie, że „ludzie gościńca” to również my, mieszkańcy dużych miast.
Sukces „Borata” sprzed kilku lat pociągnął za sobą zainteresowanie etniczną muzyką zamieszczoną na ścieżce dźwiękowej filmu. Mahala Rai Banda ze swoimi dwoma płytami na koncie i przebojem „Mahalageasca” trafiła do szerokiej publiczności. Najbardziej znani muzycy z Rumunii to reprezentacja dwóch wiosek: Clejani, zamieszkanej przez skrzypków, cymbalistów, basistów i akordeonistów, i Zece Prajini – specjalistów od instrumentów dętych. Ich muzyka jest tak wybuchowa, jak tylko może być mieszanka rumuńskiej i cygańskiej muzyki tradycyjnej, orientalnego popu, katalońskiej rumby, reggae manele.
Poprzedzi ich występ polsko-ukraińska Čači Vorba oraz pokaz filmu „Gypsy Music From Romania” – opowieść o profesjonalnych muzykach cygańskich z Rumunii.
Čači Vorba to po polsku Szczera Mowa. Ci artyści przełamują granice, tworząc nowy język muzyczny wyrażający to, co wspólne – radość, pasję, tęsknotę w mieszance gatunków. Ballada Romów karpackich przeplata się z azerską nutą i francuskim musette, mityczna opowieść o karpackim Herkulesie brzmi, jakby rumuński cioban zasłuchał się w jazzie, dźwięki z przedmieść Bukaresztu kojarzą się zaś z salsą. „Joc’n’roll” – tak mówią artyści o swojej muzyce (rum. joc – taniec, zabawa).
[i] Mahala Rai Banda, Čači Vorba, Państwowe Muzeum Etnograficzne, ul. Kredytowa 1, wstęp wolny, rezerwacje: tel. 22 827 76 41, piątek (6.08), godz. 18. [/i]
