Zamek Królewski w Warszawie: Pokoje Prezydentów II RP i Władz na Uchodźstwie

Odbudowa Zamku po zniszczeniach II wojny światowej ze względów politycznych nie przewidywała odtworzenia apartamentu prezydenckiego, który w 1926 -1939 zajmował Ignacy Mościcki. Dopiero w latach 90. XX wieku na II piętrze Zamku czasowo zaczęła funkcjonować przestrzeń poświęcona Prezydentom II RP i polskim Władzom na Uchodźstwie. Teraz wracają na stałe w nowej aranżacji

- Otwarcie tych dwóch pokoi prezydenckich jest nawiązaniem do tradycji Zamku jako miejsca urzędowania i zamieszkania przez głowę państwa II RP. – przypomina prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku. - Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku Zamek został oddany do dyspozycji najpierw Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, a następnie prezydentów. Gabriel Narutowicz nie zdążył się tu zagospodarować, ale już Stanisław Wojciechowski, chociaż rezydował w Belwederze, część swojej politycznej i reprezentacyjnej aktywności realizował również w historycznej siedzibie królów. A prezydent Ignacy Mościcki wybrał Zamek nie tylko na miejsce urzędowania, ale i miejsce zamieszkania.

Dyrektor Zamku podkreśla też, że obecne otwarcie obu pokojów prezydenckich odbywa się w czasie nawiązującym do przekazania insygniów prezydenckich II Rzeczypospolitej przez ostatniego prezydenta na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego prezydentowi Lechowi Wałęsie - w grudniu 1990 roku, co akcentowało ciągłość między II Rzeczpospolitą a czasami dzisiejszymi.

Nawiązujący symbolicznie do czasów międzywojennych Gabinet Prezydenta Ignacego Mościckiego swoim nastrojem przywołuje gabinet, w którym prezydent urzędował, przyjmował premierów, gości, delegacje. Do jego aranżacji wykorzystano fotografie sprzed 1939 i zachowany komplet mebli ,,ze smokami”.

Z portretu nad biurkiem patrzy na nas prezydent Ignacy Mościcki. W pokoju tym znalazły się także portrety jego poprzedników – prezydentów Gabriela Narutowicza i Stanisława Wojciechowskiego oraz popiersia: naczelnika państwa marszałka Józefa Piłsudskiego i premiera Ignacego Jana Paderewskiego.

W tym wnętrzu zobaczymy również odrestaurowane ,,drzwi rzymskie” z około 1810 roku  - z kompletu, który w latach 30. XX w. stanowił wystrój sal recepcyjnych tej części Zamku (pochodzących z rzymskiego pałacu Tyszkiewiczów). Zniszczone w 1939 w czasie bombardowania gmachu przez Niemców, przypominają dramatyczne wojenne losy Zamku.

O historii międzywojennego Zamku opowiada też nowy album „Zamek Królewski w okresie II Rzeczypospolitej. Rezydencja Prezydenta Mościckiego” pod redakcją Anny Czekaj, kustosza Zamku Królewskiego. Zawiera ponad 200 archiwalnych fotografii oraz eseje poświęcone życiu Zamku w tamtym okresie.

Zaaranżowany w następnej sali Gabinet Władz Polskich na Uchodźstwie nawiązuje do Siedziby Władz Polskich na Uchodźstwie, która od 1940 roku znajdowała się w Londynie przy 43 Eaton Place i wśród Polonii zwana była powszechnie „Zamkiem”.

Placówka przestała funkcjonować po wyborach prezydenckich w Polsce w 1990, kiedy ostatni emigracyjny prezydent RP, Ryszard Kaczorowski, przekazał insygnia prezydenckie II Rzeczypospolitej prezydentowi Lechowi Wałęsie, kończąc w ten sposób działalność rządu londyńskiego.

W gabinecie na Zamku Królewskim w Warszawie znalazły się portrety sześciu prezydentów na Uchodźstwie: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego, Stanisława Ostrowskiego, Edwarda Raczyńskiego, Kazimierza Sabbata i Ryszarda Kaczorowskiego. A także część umeblowania  gabinetu w Londynie i pochodzące z niego pamiątki.

Można tu m.in. zobaczyć tłoki pieczętne różnych organów państwowych sprzed 1939 roku, szkło, porcelanę, srebra z prezydenckich zastaw stołowych (szkło, porcelana, srebra), pochodzących przedwojennego Zamku. A także kobierce wykonane w latach 1943–1944 w Isfahanie przez Polki, którym udało się wydostać z ZSRR, nawiązujące do szlaków i losów polskiej wojennej emigracji.