Dekalog artystycznych przyjemności

[srodtytul]1. Andreas Staier. [/srodtytul]

Dzięki czterem wieczorom poznamy nie tylko wspaniałego pianistę, ale i wyrafinowanego muzyka. Twierdzę tak na podstawie jego decyzji, ponieważ o programie tych koncertów dyskutowaliśmy, co prawda, wspólnie, ale to Andreas Staier zadecydował o ich ostatecznym kształcie. Ułożył wszystko z ogromnym smakiem, łącznie z recitalami swego estradowego partnera, tenora Christophe’a Prégardiena, któremu będzie towarzyszył przy fortepianie. Po namyśle obaj zmienili niedawno kolejność występów, najpierw więc odbędzie się wieczór z pieśniami Chopina, Schuberta, Burgmüllera i Schumanna, a dopiero później Christohpe Prégardien zaprezentuje „Podróż zimową” Schuberta. Ten cykl jest przecież ukoronowaniem romantycznej liryki wokalnej, słusznie więc poprzedzony zostanie innymi pieśniami, w tym skomponowanymi przez Chopina. Prégardien prawdopodobnie zaśpiewa dziesięć z nich z tekstami w tłumaczeniu niemieckim.

Wspaniale zapowiada się też solowy recital Andreasa Staiera. Znalazły się w nim na przykład utwory Muzio Clementiego, kompozytora, o którym gorąco dyskutują muzykolodzy i pianiści. Wielki Vladimir Horowitz udowadniał swego czasu, że w chronologicznie wcześniejszych utworach Clementiego można znaleźć to wszystko, co uważaliśmy za rewolucyjne w fakturze fortepianowej muzyki Beethovena. Andreas Staier wykona też z Concerto Köln III koncert Johna Fielda, stylistycznie poprzedzający kompozycje Chopina.

[srodtytul]2. Dwa oratoria. [/srodtytul]

„Eliasz” Mendelssohna i „Stworzenie świata” Haydna po raz pierwszy zostaną zaprezentowane w Polsce w takim kształcie muzycznym. Dzieło Mendelssohna przedstawi Philippe Herreweghe z Orchestre des Champs-Elysées, grającą na instrumentach dawnych. To pierwsza wizyta w naszym kraju tego znakomitego zespołu. Natomiast Frans Brüggen przygotowuje „Stworzenie świata” dla widowni dziecięcej. Z całego oratorium wybrał około 60 minut muzyki, łącząc poszczególne fragmenty słowną narracją. To nowe, edukacyjne oblicze festiwalu.

[srodtytul]3. Muzyka polska. [/srodtytul]

Festiwal pozostaje przede wszystkim w nurcie romantyzmu, ale staramy się go wzbogacać o wycieczki do innych epok. W tym roku podkreślamy to zwłaszcza obecnością Mieczysława Karłowicza i Grażyny Bacewicz. Koncert skrzypcowy Karłowicza przygotowuje dla nas Renaud Capućon, Ewa Kupiec zaś umieściła w programie recitalu utwory fortepianowe Bacewicz. A jej koncert skrzypcowy zagra Marta Kowalczyk.

Muzyki polskiej będzie jednak więcej. Howard Shelley postanowił nauczyć się koncertu As-dur Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, który zagra w kontekście muzyki jego kolegi – Chopina. W programie zaś wspólnego recitalu Nikolaia Lugansky’ego i Vadima Rudenko znalazły się „Wariacje na temat Paganiniego” Lutosławskiego.

[srodtytul]4. Martha Argerich. [/srodtytul]

Jest indywidualnością tak niezwykłą i wyjątkową, że sam fakt zgody na obecność na festiwalu trzeba traktować jako wydarzenie. Martha Argerich zagra z braćmi Renaud i Gautierem Capućon – podczas dwóch wieczorów – koncert potrójny Beethovena. Wyobraziłem sobie, że może on stanowić dobry pretekst do przywołania idiomu „alla polacca” z

I połowy XIX w. Namówiłem więc, by dodała Poloneza na fortepian i wiolonczelę Chopina, który stylistycznie łączy się z finałem koncertu Beethovena. Uzupełnieniem jej preferencji repertuarowych są koncerty Prokofiewa i Ravela, ale nie wiemy, który z nich ostatecznie wybierze.

[srodtytul]5. Giuseppe Martucci. [/srodtytul]

Jego koncert fortepianowy uwzględniliśmy z rekomendacji Marthy Argerich, a ponieważ w każdej edycji staramy się prezentować nieznane utwory z przeszłości, przystałem na tę propozycję. To bardzo ciekawy utwór. Giuseppe Martucci zmarł w 1909 roku, był kompozytorem i dyrygentem, miał ogromne zasługi we wprowadzeniu do Włoch muzyki Richarda Wagnera. Słyszałem ten utwór w Mediolanie w interpretacji Nelsona Goernera, i to on właśnie zagra u nas. Nie wiem zresztą, czy by się dało namówić innego pianistę, by sięgnął po utwór wymagający tak ogromnej pracy.

[srodtytul]6. Concerto Köln. [/srodtytul]

Ten zespół gościmy po raz drugi, mamy zresztą coraz ściślejsze kontakty. Myślę zresztą, że stali bywalcy festiwalu dostrzegli nasze starania, by obok Orkiestry XVIII Wieku Fransa Brüggena pojawiały się u nas także inne zespoły grające na dawnych instrumentach. Concerto Köln wystąpi dwukrotnie, koncert inauguracyjny poświęcony będzie Mendelssohnowi i Schubertowi, w drugim obok symfonii Haydna „Z werblem na kotłach” i III koncertu Fielda znalazła się też symfonia mało znanego nam Rigela. W przyszłości Concerto Köln obiecał przyjechać z utworami Chopina, którego dotąd nie miał w repertuarze. Również dzięki naszej sugestii Philippe Herreweghe z Orchestre des Champs-Elysées postanowił wykonać koncert f-moll Chopina. Solistą będzie Janusz Olejniczak.

[srodtytul]7. Rosyjska szkoła pianistyczna. [/srodtytul]

Wystąpi jej kilku młodych interesujących przedstawicieli. Na zakończenie festiwalu zagra Eldar Nebolsin, zwycięzca konkursu w Moskwie z 2005 roku. Polecam też recitale nieznanych u nas dwóch artystów – 30-letniego Siergieja Kasprowa i młodszego od niego o trzy lata Aleksieja Zujewa. Obydwu rekomendował Aleksiej Lubimow, pod jego okiem rozpoczęli już pracę pedagogiczną w moskiewskim konserwatorium.

[srodtytul]8. Laureaci dawnych Konkursów Chopinowskich. [/srodtytul]

Festiwal systematycznie wraca do triumfatorów dawnych edycji, czego dowodem choćby obecność Marthy Argerich, Garricka Ohlssona i Emanuela Aksa. W naszej pamięci pozostają jednak głównie nazwiska zdobywców pierwszych trzech nagród, a szkoda, bo często przegapiamy interesujących artystów. Magdalena Lisak zajęła szóste miejsce w 1995 roku, potem nieco zniknęła z estrad, a niedawno nagrała ciekawą płytę z etiudami Choipina, Debussy’ego i Ligetiego. Zagra je podczas recitalu.

[srodtytul]9. Młode talenty. [/srodtytul]

Rok temu publiczność entuzjastycznie przyjęła13-letniego Jana Lisieckiego w koncercie f-moll Chopina. Zaprosiliśmy go ponownie, by wykonał koncert e-moll, planujemy wydanie płyty live z obiema chopinowskimi interpretacjami Lisieckiego. Natomiast koncert f-moll zagra tym razem fenomenalnie uzdolniona, 13-letnia Japonka Aimi Kobayashi. Rok temu zaprosiliśmy ją do naszego Instytutu, by przyjrzała się dawnemu XIX-wiecznemu fortepianowi. Okazało się, że od pierwszego momentu świetnie poczuła jego specyfikę. Zagra na nim z Orkiestrą XVIII Wieku, nie tylko Chopina, ale i jeden z koncertów Mozarta.

[srodtytul]10. Próba otwarta. [/srodtytul]