Alternatywa dla komercji

30 metrów przed nosem Wojciecha Waglewskiego śmignął samolot. Voo Voo gra piosenki z albumu "Snopowiązałka" o samotności w siermiężnych peerelowskich czasach, tymczasem powietrze przecięła kolejna awionetka i wylądowała na pobliskim lotnisku Muchowiec. Kto wie, dywagują fani, może na pokładzie byli The Horrors, Brytyjczycy okrzyknięci przez "New Musical Express" grupą 2009 roku.

[wyimek][b][link=http://www.rp.pl/galeria/9145,1,519743.html]Off Festival - galeria zdjęć[/link][/b][/wyimek]

Maszyny odrywają się od ziemi, a szef Offu przygotowuje się do wykonania na żywo "Uwaga, jedzie tramwaj!" supergrupy Lenny Valentino. To sentymentalna podróż w czasy dzieciństwa. Lata, kiedy rozklekotany żelazny pojazd, przejeżdżając obok mieszkania małego Artura Rojka, mógł wprawiać w drżenie wannę, gdy przyszły lider Myslovitz kąpał się z gumowymi delfinami.

[srodtytul]Bankowa diagnoza [/srodtytul]

Dziś Rojek jest szefem festiwalu z budżetem milion euro. Niewinne zabawki zastąpiły finansowe instrumenty niebezpieczne dla muzyka pragnącego zachować niezależność. Fani słuchają alternatywnej czołówki świata, ale poczynając od założenia przy wejściu kolorowej obrączki – na razie bez matriksowych czipów – po terenie festiwalu poruszają się w sieci, która wcale nie jest wirtualna. Film o muzyce Arcade Fire oglądamy w namiocie reklamującym najnowszy bankowy hit PayPass. Już nie trzeba przepuszczać karty przez portal! To transakcja bezdotykowa! Tak żebyśmy nie poczuli bólu utraty pieniędzy?

Odpocząć po koncercie można na leżaku. Pod warunkiem, że ani cię ziębi, ani grzeje nazwa jednego ze sponsorów, do której trzeba się przytulić. Młodym ludziom to nie przeszkadza. Rzeczywistość przypomina przecież zabawę w gorące krzesła. Jeśli nie zwiążesz się z jakąś marką – będziesz stał z boku, odpadniesz z gry.

Jakże zabawnie wyglądają stoiska ze znaczkami: punkowymi, z Che Guevarą albo marihuaną. Trzy dekady temu na festiwalu w Jarocinie miały siłę młodzieńczego protestu. Wystarczył jeden. Dziś wystawiane na sprzedaż w namiocie obrandowanym przez mecenasa Offu, kupowane i wpinane hurtowo, gdzie się da – nie znaczą nic. Inflacja idei. Liczy się szmal?

[srodtytul]Buntownicza ironia [/srodtytul]

Jeśli z tej perspektywy spojrzeć na Off, można w nim zobaczyć element komercji, która kilometr dalej, przy katowickiej autostradzie, przybrała formę centrum handlowego. Są tam stacje koncernu naftowego, który zatruł Zatokę Meksykańską, i restauracje sieci fast foodów walczącej z wizerunkiem truciciela dziecięcych organizmów. Na szczęście imprezę Artura Rojka różni od zglobalizowanej śląskiej wioski treść. Myśl. Oryginalność.

W przeciwieństwie do hippisów w Woodstock goście Offu wiedzą, że nie da się żyć poza ramami turbokapitalizmu. To nie znaczy jednak, że trzeba się faszerować medialną papką w stylu RMF.

Dlatego katowicki festiwal jest jak radio, którego na co dzień brakuje. To pasmo wolnych artystów. The Psychic Paramount grali muzykę tak zgrzytliwą, a jednocześnie pełną harmonii, że nie powstydziłby się jej Robert Fripp z King Crimson. Również polska grupa Tides From Nebula opanowała sztukę komponowania muzycznego chaosu do perfekcji. We Call It A Sound jeszcze niedawno występowali dla znajomych. W Katowicach słuchało ich kilkuset fanów. 10 tysięcy podziwiało legendę grunge – Dinosaur Jr. – bez której nie byłoby Nirvany. Postpunkowy Art Brut bombardował publiczność ironicznymi komentarzami na temat branży. Nawoływał, by nie słuchać cudzych zespołów, tylko zakładać własne. Polskie grupy różni od zagranicznych jakość muzycznej produkcji i wizerunek. Pustki i Muchy na tle anorektyków z The Horrors są jak kumple z sąsiedztwa, którym nie boisz się powiedzieć "cześć". Ale ścianę dźwięku Brytyjczycy budują solidniejszą.