Wielu schorzeń można uniknąć

Debata „Nowoczesne metody leczenia chorób cywilizacyjnych", zorganizowana przez Centrum Komunikacji Medialnej i Dziennikarski Klub Promocji Zdrowia, odbyła się w poniedziałek, 26 września, w Warszawie. Podczas spotkania specjaliści rozmawiali o tym, jak zapobiegać groźnym schorzeniom, jak skutecznie je leczyć oraz w jakim stopniu świadomi pacjenci mogą wpływać na przebieg swojej choroby.

Lekarze, krajowi konsultanci oraz eksperci w dziedzinie wybranych chorób cywilizacyjnych poruszyli podczas debaty najczęstsze współczesne problemy zdrowotne i przedstawili propozycje rozwiązań.

Dyskusje i wystąpienia dotyczyły przede wszystkim chorób onkologicznych, kardiologicznych, diabetologicznych i układu kostnego. Specjaliści ostrzegali bowiem, że za kilkanaście lat w Polsce wzrośnie liczba cierpiących m.in. na chorobę wieńcową, nadciśnienie tętnicze, osteoporozę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), cukrzycę i nowotwory, w związku z czym zwiększy się odsetek osób potrzebujących podstawowej i specjalistycznej opieki medycznej. Podkreślano, że profilaktyka, wczesne wykrywanie chorób, a także współpraca między pacjentami i lekarzami to ważne czynniki, które mogą mieć wpływ na walkę z chorobami cywilizacyjnymi.

Kobiety umierają częściej

Choroby serca i naczyń to główne przyczyny zgonów. Z ich powodu umiera 55 proc. kobiet i 43 proc. mężczyzn. Można im zapobiegać, m.in. rzucając palenie papierosów, dbając o prawidłową zawartość cholesterolu we krwi i wysokość ciśnienia tętniczego.

Prof. Andrzej Rynkiewicz, kierownik I Katedry i Kliniki Kardiologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, mówił o udarze mózgu, który jest zagrożeniem w starzejącym się społeczeństwie. – Udar mózgu jest w Polsce trzecią co do częstości przyczyną zgonów. Każdego roku z tego powodu umiera więcej niż 30 tysięcy Polaków, a kolejnych 40 tysięcy zapada na udar niekończący się zgonem. Udar mózgu jest także czwartą najczęstszą przyczyną utraty zdrowego życia oraz główną przyczyną inwalidztwa u osób po 40. roku życia – mówił kardiolog.

Podał też przepis na zdrowe życie – to liczba 035140530. Mieści się w niej skrót siedmiu zasad: palić zero tytoniu, chodzić 3 km dziennie (albo wykonywać ćwiczenia fizyczne przez 30 minut), zjadać pięć porcji owoców lub warzyw dziennie, uważać, by ciśnienie skurczowe nie było wyższe niż 140 mmHg, utrzymywać poziom cholesterolu we krwi – mniejszy niż 5 mmol/L, a cholesterolu LDL – mniejszy niż 3 mmol/L. Ostatnie zero ma symbolizować brak otyłości. Przestrzeganie tych zasad może pomóc nie tylko w walce z chorobami układu krążenia, ale i innymi chorobami cywilizacyjnymi.

Rak nie musi zabijać

Dr n. med. Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii, mówił o nowotworach, poważnej chorobie naszych czasów. Powoływał się na prognozy Światowej Organizacji Zdrowia i Unii Przeciwrakowej, według których w ciągu 15 – 20 lat na całym świecie nastąpi podwojenie liczby nowych zachorowań. – Rak zabija 20 tys. osób dziennie. W Polsce co roku na nowotwory zapada 160 tys. osób, a 90 tys. umiera. Mężczyźni najczęściej chorują na nowotwory płuc, jelita grubego i prostaty, a kobiety na raka piersi i płuc – mówił lekarz.

Według dr. Medera dziś w Polsce mamy więcej chorych na nowotwory, niż prognozowano jeszcze dziesięć lat temu. To dlatego, że 70 – 80 proc. chorych zgłasza się do onkologa zbyt późno, w zaawansowanym stadium choroby. Tymczasem dziś rak to nie wyrok, lecz diagnoza choroby, z którą medycyna potrafi sobie radzić. Większość w porę wykrytych nowotworów można wyleczyć. W Stanach Zjednoczonych udaje się wyleczyć blisko 66 proc. przypadków, w Polsce o połowę mniej. – Jedną z możliwości skuteczniejszej walki z rakiem jest edukacja społeczeństwa na temat prewencji i profilaktyki onkologicznej. Możemy zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania, ograniczając palenie, zdrowo jedząc, uprawiając sport, unikając alkoholu, zachowując szczupłą sylwetkę i regularnie się badając – przekonywał dr Meder.

Onkolog dodał, że mimo że lekarze obserwują poprawę w trosce Polaków o zdrowie, to konieczna jest od dawna oczekiwana przemyślana reforma ochrony zdrowia.

Żyjmy dłużej

O tym, jak ważna jest współpraca pacjentów z lekarzami oraz edukacja prowadzona wśród chorych na schorzenia cywilizacyjne, zwłaszcza na cukrzycę, opowiadał prof. dr hab. Maciej Małecki z Kliniki Chorób Metabolicznych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Według niego „chory, który wie więcej, żyje dłużej!". – Stawiając czoła temu wyzwaniu, powinniśmy się skupić na profilaktyce tego schorzenia. A profilaktyka polega na edukacji społeczeństw, promocji zdrowej diety i wysiłku fizycznego. Edukować powinniśmy wszystkie grupy pokoleniowe, a szczególnie najmłodszych – generację najbardziej zagrożoną i najbardziej podatną na mądrą profilaktykę – mówił prof. Małecki.

Cukrzyca, głównie typu 2, jest jedną z najczęstszych chorób XXI wieku. Według szacunków choruje ok. 4 – 5 proc. Polaków. Choroba jest spowodowana m.in. siedzącym trybem życia i złą dietą. A jej skutkiem są przedwczesne zgony (przede wszystkim z powodów sercowo-naczyniowych), powikłania prowadzące do ślepoty, amputacji kończyn i niewydolności nerek.