Ewa Wencel, aktorka i scenarzystka serialu Czas honoru

(...)

A to był pakiet: daję scenariusz, ale muszę zagrać w filmie?

– No nie, w ogóle nie ma mowy o takich transakcjach! Nie jestem handlowcem. Dobrze, przyznam się, że myślałam o pewnej roli dla siebie, ale jej nie dostałam i gram inną.

Z sukcesem.

– Dziękuję. No dobrze, tym wyczerpaliśmy limit kadzenia.

Możemy szczerze?

– Ze szczerością to ja już skończyłam. Zbyt wiele mnie kosztowała.

Mimo to zaryzykuję. Problem z „Czasem honoru" jest taki, że tam wszystko wygląda za ładnie.

– Naprawdę? Czasem wnętrza, w których gramy, są tak obskurne, brudne, aż się lepi, że brzydziłby się pan usiąść, a potem na ekranie widzimy ładny widok. To niewiarygodne, jak czasem kamera upiększa (śmiech).

Wszyscy są śliczni, czyści, pachnący, uczesani, jakby reklamowali wody kolońskie, a nie walczyli z hitlerowcami.

– Cóż ja mogę na to odpowiedzieć? Przecenia pan wpływ scenarzystów na kształt filmu. Oddajemy tekst, a ja do tego jeszcze gram swoją rolę. I tyle.

Nie siedzi pani cały czas na planie?

– Skądże! Oczywiście czasem trzeba coś poprawić, dopisać, ale to nie wymaga siedzenia na stałe z reżyserem. Nie mam też właściwie żadnego wpływu na obsadę „Czasu honoru", to decyzje producentów, telewizji i publiczności, bo ona chce takich aktorów oglądać.

I mamy na ekranie boysband zaplątany w II wojnę światową.

– (śmiech) Młodość jest piękna...

A do cichociemnych też robili castingi ze względu na urodę, żeby chłopaki nie przynieśli wstydu Państwu Podziemnemu?

– Powtarzam: obsada i inscenizacja to nie są zadania scenarzystów. Naprawdę nic się panu nie podobało?

Wie pani, że jestem nieuleczalnym fanem „Czasu honoru". To drugi po „Oficerach" serial, który oglądam w dorosłym życiu, ale obsada mnie wkurza, choć Adamczyk jako hitlerowiec jest super.

– Świetnie gra i bardzo mnie to cieszy, zwłaszcza że pisząc rolę Larsa Rainera, myśleliśmy akurat o nim. Tym razem Jarek Sokół się uparł i jakoś przeszło. Ale myślę, że w serialu jest też wiele innych trafionych decyzji obsadowych. Na przykład Rappke...

Rzeczywiście, Przemysław Bluszcz wygląda na niezłego zwyrodnialca

.

– Bo to znakomicie zagrana postać.

Bycie scenarzystką to chyba niewdzięczna rola?

– To prawda, zna się reżyserów, błyszczą aktorzy, a scenarzyści pozostają anonimowi.

I to jest najgorsze?

– Czasem przykre jest lekceważenie naszej pracy. My, pisząc dialogi, długo się zastanawiamy, jakich użyć słów, co ten bohater może powiedzieć, a czego nie, a potem przychodzi młody aktor i rzuca: „Mnie to w buzi nie leży!". Albo: „To mam mówić?! Co to jest?!".

Chyba nie chodzi tylko o dialogi?

– Kiedy młody kolega podczas kręcenia sceny pierwszy wyciąga rękę do koleżanki i nie widzi w tym niczego niestosownego, nie wie, że to były jednak inne czasy i nikt by sobie na to nie pozwolił, to ja jestem bezradna.

Dlaczego tak się dzieje?

– Jestem pewna, że nie wynika to ze złej woli. Po prostu każdy myśli, że jest mądrzejszy (śmiech).

Pani jako aktorka nie była taka sama?

– No nie, ja jestem ze starej szkoły, szanuję tekst, on jest dla mnie niesłychanie ważny.

W powszechnej świadomości zaistniała pani po „M jak miłość". Wiele pani temu serialowi zawdzięcza?

– Dał mi popularność, miło się pracowało z ekipą, ale zawodowo się nie rozwinęłam. Więcej osób gratuluje mi roli w świetnym serialu komediowym „Mamuśki", w którym grałyśmy główne role ze Stanisławą Celińską. Bardzo ważny był dla mnie „Plac Zbawiciela". Jestem bardzo wdzięczna Krzysiowi Krauzemu, bo po tylu latach właściwie poza filmem mogłam udowodnić, że nie zapomniałam, czym jest ten zawód. Dla mnie to było wielkie wyzwanie i dzięki temu mogłam później pisać scenariusz „Czasu honoru".

To był dla pani trudny okres.

– Ano był...

Portale plotkarskie z lubością opisywały pani osobiste perypetie.

– I dlatego chciałabym o tym wszystkim zapomnieć. Na szczęście wszystko się ułożyło.

Jaka jest cena popularności?

– Jakiś czas temu w sklepie ktoś gwałtownie chwycił mnie z tyłu za rękę. Przestraszyłam się, a to jakaś pani zaczęła mnie ściskać, całować po ręce, po twarzy, mówiła, że jestem taką wspaniałą osobą, „Janeczką". Ja nie mogę ofuknąć tej pani, otrząsnąć się i powiedzieć, żeby sobie poszła, bo będę funkcjonowała jako cham! Właściciel smażalni ryb nad Bałtykiem opowiadał mi, jaką to straszną kobietą jest Anna Dymna, która co prawda sfotografowała się z nim i ze wszystkimi klientami, ale bez entuzjazmu. – (śmiech) No potwór po prostu...

Pani się o tyle udało, że nie jest celebrytką.

– Jan Kobuszewski mówi mi: „Ewa, teraz nie ma aktorów, są celebryci". Są ludzie, którym na tym bardzo zależy, tym żyją, tym się karmią, a ja chcę zachować swoją prywatność, swoje życie.

To chyba trudne dla aktora?

– To od nas zależy, czy udzielamy pewnych wywiadów, czy nie, czy pojawiamy się w pewnych miejscach, pewnych pismach.

Pani nie chodzi do tabloidów?

– Jeśli mam promować mój serial, pomagać teatrowi, w którym gram, a który ma teraz kłopoty lokalowe, to chodzę i do tabloidów, nie mam z tym problemu. Ale nie pójdę nigdzie, by opowiadać, czy jem na śniadanie parówki, czy bawię się z kotem lub psem.

Są aktorzy znani głównie z burzliwego życia osobistego.

– Jak ktoś się umawia z gazetami, gdzie będzie, by mu zrobić ładne zdjęcie, to tak ma. Żal mi, że jakoś zapomnieliśmy o swoich wartościach, o tym, co naprawdę ważne.

„Plac Zbawiciela", „Czas honoru" z jednej strony, a z drugiej jest pani stale związana z komediowym Teatrem Kwadrat, gdzie gra duże role.

– Tuż po szkole teatralnej uważano, że nadaję się głównie do repertuaru dramatycznego, bo jestem raczej introwertyczna niż ekstrawertyczna. Rzeczywiście lepiej się czułam w takich rolach.

To skąd komedyjki w Kwadracie?

– Wbrew obiegowym opiniom aktorstwo komediowe to bardzo trudna sztuka. Do Kwadratu przylgnęłam zaraz po tym, jak wybuchł stan wojenny i musiałam zmienić teatr. Owszem, trochę tęsknię za repertuarem dramatycznym, ale może los mnie uchronił?

Przed czym?

– To mogłoby się skończyć dla mnie jakimś pokaleczeniem psychicznym. Ja tak bardzo wchodziłam w te role, angażowałam się w nie, były mi szalenie bliskie, że nie wiem, jak bym to zniosła. Przepraszam bardzo, ale muszę obgryźć tę skórkę, bo mi się zadziera. Cholera...

Proszę się nie krępować.

– Tylko niech pan o tym nie pisze! To nieeleganckie, wyjdę na flejtucha.

Oczywiście, że napiszę. Gdyby była pani celebrytką, to nie obgryzałaby pani skórek podczas wywiadu, ale że jest pani normalną aktorką, to pani może.

– (śmiech) Zadarła mi się tak paskudnie w okopach.

Gdzie?

– Ostatnio broniłam Warszawy w okopach w 1920 roku u Jerzego Hoffmana. Rola jest niewielka, więc się martwię, żeby za dużo tam nie wycięli.

Wiem, że nie wypada, ale jest pani chyba w najtrudniejszym dla aktorki wieku.

– (śmiech) Zawsze, całe życie jestem w najtrudniejszym wieku – albo za stara, albo za młoda. Słyszę, że najtrudniejsze dla aktorki to przekroczyć 35 lat, bo już nie najmłodsza, a jeszcze nie babcia.

Pani miała z tym problem?

– Ogromny, bo już nie byłam dziewczynką, a jeszcze nie wyglądałam na mamę, choć nią byłam. A teraz mam 55 lat i muszę to sobie, do cholery, uświadomić, a to okropne... (śmiech).

Nie wygląda pani na załamaną?

– Bo nie jestem, ale swoje przeżywam. Chciałabym jeszcze zagrać jakąś rajcowną kobitkę, pokazać, że jeszcze żyję, ale też bardzo chętnie zagram babcię, choć nią nie jestem. Aktorki często od tego uciekają! Za żadne skarby nie chcą grać starszych, niż są. – Nie mam tego problemu. Też słyszę głosy: „Dlaczego ty się tak dałaś postarzyć i zbrzydzić w »Czasie honoru«?!".

Jest pani bardziej aktorką czy scenarzystką?

– Zdecydowanie aktorką, i to od wielu, wielu lat.

I jak to jest być znaną aktorką drugiego planu?

– W teatrze zagrałam wiele głównych ról, ale rzeczywiście dzisiejszy widz postrzega aktora przez pryzmat tego, co zagrał w kinie i w telewizji. Ja zaczynałam w bardzo trudnym okresie stanu wojennego, kiedy trzeba było dać na wstrzymanie, zrezygnować z pewnych rzeczy. Później wielką przygodą był dla mnie Teatr Telewizji. Tylko film mnie nie rozpieszczał.

Brak szczęścia?

– Naprawdę nie wiem. Widocznie komuś dane jest to, komuś co innego. Poza tym co to jest szczęście – dla jednego to grać główne role, dla innego mieć zdrowe dzieci...