W odmrażaniu Tusk ma gwarantowany sukces

Rz: Czy wizyta premiera Tuska może się stać przełomowa dla stosunków polsko-rosyjskich?

Gleb Pawłowski:

Jak najbardziej. Ta wizyta oznacza początek nowego poważnego i przyjaznego dialogu między naszymi krajami. Udane wizyty bywają dwóch rodzajów. Takie, które kończą jakiś etap i podpisuje się podczas nich porozumienia, lub takie, które otwierają kolejny etap i ożywiają zamrożone przez dłuższy czas stosunki. Myślę, że w drugim znaczeniu sukces premier Tusk ma zagwarantowany.

Czy sprawę tarczy antyrakietowej powinno się oddzielić od reszty spraw, w których łatwiej o porozumienie?

Z wrzuceniem wszystkich problemów do jednego worka mieliśmy do czynienia w poprzednim okresie. Zapędziło to nasze stosunki w ślepy zaułek. Rosja doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że problem tarczy nie powstał z inicjatywy Polski i tym bardziej nie Polska decyduje o przyspieszeniu czy spowolnieniu realizacji tego projektu. To jest problem w stosunkach rosyjsko-amerykańskich. W świetle zaś zbliżających się wyborów w USA nie można wykluczać, że projekt tarczy w ogóle zostanie zamrożony, podobnie jak niegdyś projekt Reagana dotyczący gwiezdnych wojen. Ale to, że Polska angażuje się w ten projekt jako wierny sojusznik USA, jest dla nas całkiem zrozumiałe.

Może dla Polski projekt jest też transakcją, którą można zrealizować na korzystnych warunkach?

Tak to też postrzegamy. Ale z drugiej strony trudno się dziwić, że nie chcemy, aby transakcja była zawierana naszym kosztem. Dla nas ważna jest gotowość do szczerej rozmowy oraz odrzucenie przez Warszawę pomysłu wzmocnienia chwiejącego się przecież projektu poprzez wykorzystywanie antyrosyjskiej retoryki.

Katyń – o czym tu dyskutować? Trzeba otworzyć archiwa

Gleb Pawłowski, kremlowski politolog

Premier Tusk podkreśla, że agresywna retoryka rosyjskich generałów też jest szkodliwa.

I ma rację. Podkreślę jednak istotną różnicę między oświadczeniami a konkretnymi działaniami. Rosja jak dotąd ogranicza się wyłącznie do oświadczeń i deklaracji. Natomiast USA podejmują konkretne działania, które są możliwe dzięki wsparciu między innymi ze strony Polski.

Kolejnym problemem w naszych stosunkach jest projekt gazociągu północnego. Czy premier Tusk potrafiłby zainteresować rosyjskie kierownictwo o wiele tańszym projektem gazociągu, którego trasa przebiegałaby przez kraje bałtyckie i Polskę?

Nie mogę ocenić tej propozycji z punktu widzenia ekonomii, bo nie jestem ekspertem. Wydaje mi się jednak, że znaleźliśmy się w sytuacji nadmiaru projektów, mających niewątpliwie podłoże polityczne. Co tydzień pojawia się nowy. Niedawno kolejny zgłosiła premier Tymoszenko. Wszystkie dyskusje na temat tych projektów w 95 procentach składają się z argumentów politycznych. To nie służy poważnemu ich traktowaniu. Nie uważam za dobry pomysł proponowania nowego projektu tylko w celu likwidacji już realizowanego.

Czy komisja spraw trudnych ma szanse na uregulowanie zgrzytów w ocenie wydarzeń historycznych, takich jak Katyń?

Im większy będzie dystans komisji do racji państwowych, tym większe będą szanse na osiągnięcie pozytywnych wyników. Dla mnie sam fakt, że Katyń kwalifikuje się do spraw trudnych, jest rzeczą nienormalną. Ta sprawa jest przejrzysta jak szkło. Istnieje kompletna dokumentacja świadcząca o tym, że ta zbrodnia była skutkiem konkretnej decyzji władz radzieckich, niemającej uzasadnienia ani z punktu widzenia sytuacji wojennej, ani politycznej, ani żadnej innej. Nawet nie wiem, o czym tu można dyskutować. Trzeba otworzyć archiwa.

Dziesiątki komentarzy w mediach polskich i rosyjskich, spekulacje o tematyce i możliwym efekcie rozmów – dzisiejsza wizyta premiera Donalda Tuska w Moskwie wzbudza ogromne emocje już od kilku tygodni. Wczoraj było pewne, że Donald Tusk spotka się z prezydentem Władimirem Putinem – informowała o tym strona internetowa Kremla. Oczywiste było też jego spotkanie z premierem Wiktorem Zubkowem. W ostatniej chwili okazało się też, że dojdzie jednak do rozmowy z pierwszym wicepremierem, „namaszczonym” przez Putina kandydatem na prezydenta Rosji w zbliżających się wyborach, Dmitrijem Miedwiediewem. Wczoraj Miedwiediew udał się do położonego na Dalekim Wschodzie Chabarowska.

Odlot premiera z Warszawy zaplanowano na środek nocy, co oznaczało, że pierwsze spotkania zostały zorganizowane rano.