Arcybiskup Bolesław Kominek był prawdziwym autorem, podpisanego 18 listopada 1965 roku, „Orędzia polskich biskupów do ich niemieckich braci w chrystusowym urzędzie pasterskim". Do historii przeszło często cytowane do dziś zdanie „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie". Znaczna część tekstu „Orędzia..." to streszczenie historii sąsiedztwa polsko-niemieckiego na przestrzeni tysiąca lat, w tym okresów współpracy, ale i krzywd wyrządzonych przez Niemców narodowi polskiemu, zwłaszcza w czasie ostatniej wojny. Abp Kominek formułował postulat, aby dialog odbywał się nie przez zaprzeczenia trudnej historii, ale pomimo jej obciążeń. Rozumiał też, że pojednanie polsko-niemieckie jest drogą do trwałego uznania polskiej granicy na Odrze i Nysie. Tymczasem komuniści, trzymając Polaków w strachu przed Niemcami, związywali Polskę gwarancjami ZSRR, a co za tym idzie, silną militarną kontrolą ze strony Sowietów. Stąd idee zawarte w „Orędziu..." były dla nich tak niebezpieczne. Zaś autor „Orędzia..." uważał, że pojednanie może w przyszłości umożliwić Polsce uczestnictwo w rodzinie wolnych narodów Europy. Mawiał, że granica najpierw musi być uznana po to, aby ją potem rozluźniać. Stąd pojednanie polsko-niemieckie traktował jako postulat wynikający tyleż z chrześcijańskich wartości, ile z polskiej racji stanu. Trzeba było naprawdę szerokich horyzontów, aby wygłaszać takie zdanie w Polsce w czasie, kiedy żelazna kurtyna ani drgnęła.
Dokument zredagowany przez abp. Kominka ukazał perspektywę przezwyciężenia jałtańskiego podziału kontynentu i stał się ważnym wydarzeniem w historii Europy XX w.
Z okazji 50. rocznicy jego podpisania miasto Wrocław przygotowuje szereg przedsięwzięć, których celem jest upowszechnienie wiedzy o „Orędziu..." i samym arcybiskupie Kominku. W szczególności będą to dwie wystawy, na które już dziś warto zaprosić. Jedna z nich, realizowana pod auspicjami grupy kontaktowej episkopatów Polski i Niemiec przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, będzie poświęcona roli Kościoła w procesie pojednania. Druga, podróżująca po Europie, ma przybliżyć międzynarodowej publiczności postać kardynała Bolesława Kominka. Tematyka ta będzie także towarzyszyć wydarzeniom organizowanym przez Wrocław w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury 2016.
Dobrze by się stało, gdyby w obchody rocznicy podpisania „Orędzia..." zaangażowały się władze państwowe. Obiecującą zapowiedzią było otwarcie w Krzyżowej wystawy „Odwaga i pojednanie" z udziałem premier Ewy Kopacz. Nie powinno się jednak na tym skończyć. Okazje tego rodzaju powinny być wykorzystywane w polskiej dyplomacji kulturalnej. Pamiętajmy, że „Orędzie..." przekracza nawet perspektywę relacji polsko- -niemieckich i stanowi istotny polski wkład w ideę integracji europejskiej. ?
Autor jest dyrektorem Ośrodka „Pamięć i Przyszłość"
