Przed meczem Walia-Polska: Polacy awansowali do finału baraży grając w koszulkach z orłem z Wikipedii

Przy projektowaniu nowych strojów reprezentantów skorzystano z pliku z Wikipedii zamiast z załącznika do ustawy. Ekspert od heraldyki twierdzi, że to błąd.

Publikacja: 26.03.2024 17:46

Robert Lewandowski podczas meczu z Estonią

Robert Lewandowski podczas meczu z Estonią

Foto: PAP/Piotr Nowak

„Biało-czerwona koszulka z orłem na piersi wyraża naszą tożsamość i pozwala poczuć siłę wspólnoty” – ogłosił przed tygodniem Polski Związek Piłki Nożnej, prezentując nowe koszulki reprezentacji. Po raz pierwszy na boisku można było je zobaczyć w ubiegły czwartek podczas meczu Polska–Estonia, a równie szybko trafiły do handlu. Kosztują nawet 690 zł, co wzbudziło sporo negatywnych komentarzy.

O wiele lepsze recenzje zbiera ich wygląd, zwłaszcza zaakcentowanie polskiego herbu. „Centralnie umieszczone godło, powiększone w stosunku do poprzednich strojów, wyraża naszą tożsamość i pozwala poczuć siłę wspólnoty” – twierdzi PZPN.

Czytaj więcej

Kamil Kołsut: Dlaczego nie warto słuchać polskich piłkarzy

Problem w tym, że godło ma być nieprawidłowe. Tak twierdzi Aleksander Bąk, projektant graficzny i ekspert od heraldyki, który za rządów PiS zaprojektował załączniki graficzne do projektu nieuchwalonej ostatecznie nowej ustawy o symbolach narodowych. Prowadzi bloga „Jaki znak Twój?”, na którym nowym koszulkom poświęcił ostatni wpis.

Przekonuje w nim, że orzeł, który trafił na koszulki, nie jest wzorem z załącznika do ustawy o godle, barwach i hymnie RP, a projektant skorzystał z darmowego pliku w Wikipedii.

Czym różni się godło na koszulkach reprezentacji od prawidłowego godła?

Czym się różnią? „Podstawową różnicą między ustawowym wzorem orła a wzorem »wikipedyjnym«  jest sposób rysowania jego przedstawienia. Sylwetka orła z załącznika do ustawy jest wymodelowana światłocieniem, a we wzorze »wikipedyjnym« jest płaska – poza gradientem wprowadzonym w przepasce” – wyjaśnia w e-mailu do redakcji „Rzeczpospolitej”.

Czytaj więcej

Historyk: Flaga Polski mogła wyglądać inaczej

Dodaje, że te różnice „mogą być dla niewprawnego oka niezauważalne”. Dochodzi do tego jednak łatwa do dostrzeżenia różnica. Na koszulkach, zwłaszcza na białej domowej (wyjazdowa jest czerwona), powiększono tarczę herbu w stosunku do orła. Historyk i heraldyk z Uniwersytetu Łódzkiego prof. Marek Adamczewski potwierdza, że jest to odstępstwo od zasad heraldyki. – Jedna z nich mówi, że godło powinno możliwie maksymalnie wypełniać tarczę herbową – mówi.

orzeł, który trafił na koszulki, nie jest wzorem z załącznika do ustawy o godle, barwach i hymnie RP, a projektant skorzystał z darmowego pliku w Wikipedii

Co na to PZPN? „Jako największy związek sportowy w Polsce z szacunkiem podchodzimy do kwestii związanych z właściwym wykorzystaniem symboli narodowych. Właśnie dlatego w tym zakresie współpracujemy z uznanymi na całym świecie markami, które przy opracowaniu poszczególnych projektów korzystają wyłącznie ze wzorów udostępnionych na oficjalnych stronach najwyższych urzędów państwowych” – informuje. Dodaje, że tak było też w tym przypadku, a „firma Nike opracowała wzór Orła Białego na potrzeby wykorzystania na koszulkach na podstawie pliku graficznego zamieszczonego na oficjalnej stronie prezydenta RP”.

Problem w tym, że jak pisze na swoim blogu Aleksander Bąk, „ów »wikipedyjny« plik, łudząco podobny do wzoru ustawowego, udostępniany jest od lat także przez oficjalną stronę prezydenta”. Jego zdaniem doszło do naruszenia prawa, bo przepisy zobowiązują związki sportowe do umieszczania godła na stroju reprezentacji, a jego jedynym oficjalnym wzorem jest załącznik do ustawy.

Reprezentacja zaliczała już wcześniej wpadki z koszulkami

Przepisy przyjęto w 2012 roku wskutek afery ze strojami, w których drużyna Franciszka Smudy miała wystąpić podczas Euro 2012. Znalazły się na nich logo PZPN i Nike, zabrakło natomiast tradycyjnej naszywki z orzełkiem. Protestować zaczęli kibice, sportowcy i politycy, a prezydent Bronisław Komorowski skierował do Sejmu projekt ustawy przewidujący obowiązek umieszczania godła na strojach reprezentacji.

Czytaj więcej

W takich strojach Polacy zagrają na mundialu

Nie była to pierwsza koszulkowa wpadka PZPN. Np. w meczu z Holandią w 1975 roku kadrowicze zagrali z czerwonym orłem na białym tle. A w 1993 roku na kilkadziesiąt godzin przed meczem z Anglią zostali bez koszulek z powodu problemów dostawcy. W ostatniej chwili naszywano polskie godło na inne stroje.

Czy tym razem można mówić o porównywalnej wpadce? Wątpliwości ma prof. Marek Adamczewski. – Różnice między orłem z koszulek a tym ustawowym na pewno istnieją, jednak się nie narzucają. Dochodzi tu do sporu między ortodoksyjnym czytaniem przepisów a próbami racjonalnego wcielenia ich w życie. Przypomnijmy, że ustawa, a zwłaszcza jej załączniki graficzne, są przestarzałe, a specjaliści od lat apelują o ich uwspółcześnienie – zauważa.

„Biało-czerwona koszulka z orłem na piersi wyraża naszą tożsamość i pozwala poczuć siłę wspólnoty” – ogłosił przed tygodniem Polski Związek Piłki Nożnej, prezentując nowe koszulki reprezentacji. Po raz pierwszy na boisku można było je zobaczyć w ubiegły czwartek podczas meczu Polska–Estonia, a równie szybko trafiły do handlu. Kosztują nawet 690 zł, co wzbudziło sporo negatywnych komentarzy.

O wiele lepsze recenzje zbiera ich wygląd, zwłaszcza zaakcentowanie polskiego herbu. „Centralnie umieszczone godło, powiększone w stosunku do poprzednich strojów, wyraża naszą tożsamość i pozwala poczuć siłę wspólnoty” – twierdzi PZPN.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kraj
Ćwiek-Świdecka: Nauczyciele pytają MEN, po co ta cała hucpa z prekonsultacjami?
Kraj
Sadurska straciła kolejną pracę. Przez dwie dekady była na urlopie
Kraj
Mariusz Kamiński przed komisją ds. afery wizowej. Ujawnia szczegóły operacji CBA
Kraj
Śląskie samorządy poważnie wzięły się do walki ze smogiem
Kraj
Afera GetBack. Co wiemy po sześciu latach śledztwa?