Raport pełen błędów

Rząd wbrew opinii prawników nie zawarł umowy z Kościołem

Aktualizacja: 13.06.2011 08:30 Publikacja: 13.06.2011 02:34

Raport pełen błędów

Foto: Fotorzepa, Dominik Pisarek Dominik Pisarek

Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu spotka się w środę. Wśród poruszanych tematów znajdzie się kwestia nieistniejącej już Komisji Majątkowej i sprawa procedury zmian w ustawie o stosunku państwa do Kościoła katolickiego.

Jak powiedział rzecznik episkopatu ks. Józef Kloch, choć taka procedura istnieje, warto ją jednak „odświeżyć", jeśli dojdzie w przyszłości do zmian w ustawie. O co chodzi?

W grudniu 2010 r. posłowie przegłosowali rządową nowelę ustawy o stosunku państwo – Kościół. Zniosła ona przepisy, na podstawie których utworzono Komisję Majątkową. Tymczasem zgodnie z prawem rząd powinien wcześniej podpisać z Konferencją Episkopatu Polski umowę w sprawie zmian w ustawie. I to niezależnie od tego, że obie strony deklarowały chęć jej likwidacji.

Premier Donald Tusk tłumaczył, że są różne opinie prawników w tej sprawie, i wybrał tę, która mówiła o braku konieczności zawierania umowy.

– Było to niezgodne z konstytucją i konkordatem. Podobnego zdania jest większość specjalistów prawa wyznaniowego – wyjaśnia ekspert w tej dziedzinie ks. prof. Dariusz Walencik, wykładowca Uniwersytetu Opolskiego.

Okazuje się, że takiego zdania była także Rada Legislacyjna przy Prezesie RM. „Rz" dotarła do dokumentu rady z 19 listopada 2010 r. Powołując się na konstytucję, konkordat i orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 2003 r., stwierdziła: „(...) Rada Legislacyjna stoi na stanowisku, że jeszcze przed formalną realizacją prawa inicjatywy ustawodawczej przez Radę Ministrów w zakresie zmian ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej powinno dojść do zawarcia umowy (na zasadach przyjętych w praktyce i akceptowanych przez strony) między rządem a Konferencją Episkopatu Polski co do treści wspomnianej nowelizacji ustawy".

Dlaczego premier nie posłuchał opinii Rady Legislacyjnej? Rzecznik Paweł Graś odesłał nas do MSWiA.

– Kwestia nowelizacji będzie omawiana na spotkaniu Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu – ucina rzeczniczka MSWiA Małgorzata Woźniak.

Zdaniem ks. prof. Walencika uwzględnienie opinii Rady Legislacyjnej i podpisanie umowy uchroniłyby przed nowelizacją, która jest bublem prawnym. Dlaczego? – Nowela nie uchyliła przepisu, którego niekonstytucyjność uznał kilka dni temu Trybunał Konstytucyjny (upoważniający Radę Ministrów do określenia mienia, które może podlegać postępowaniu regulacyjnemu – red.), chociaż jego niezgodność z prawem we wniosku do Trybunału podnosiło i SLD, i Sejm w przyjętym stanowisku w tej sprawie. Trybunał uchylił więc przepis jako niekonstytucyjny, ale powstał jeszcze większy problem – mówi ks. Walencik.

Jak już pisała „Rz", w efekcie uchylenia tego przepisu (i braku nowego) odtąd obowiązek oddania mienia kościelnego spoczywa wyłącznie na obecnym jego właścicielu. A że najczęściej są to gminy, jeśli nie oddadzą mienia i nie znajdą w swoich zasobach zastępczego, będą musiały płacić odszkodowanie z własnego budżetu. Nie mogą już bowiem zrzucać tego ani na jednostki Skarbu Państwa, ani na Ministerstwo Finansów.

A spraw takich będzie niemało, gdyż te, których nie zakończyła Komisja Majątkowa, mogą być wnoszone do sądów powszechnych.

Takich niezakończonych spraw jest 223, a nie – jak podano w sprawozdaniu Komisji Majątkowej – 216. To niejedyny błąd w podsumowaniu słynnej tabelki – załączniku nr 3 do sprawozdania Komisji Majątkowej, która narobiła już sporo zamieszania. Posługiwał się nią w ubiegłym roku poseł Sławomir Kopyciński, który ogłosił, że Kościołowi wypłacono 24 mld zł odszkodowania, potem, że przekazano majątek o takiej wartości. W istocie taka liczba nie istniała, bo w Departamencie Wyznań MSWiA, który zapewniał obsługę kancelaryjną Komisji Majątkowej, ktoś nie zauważył, że była denominacja złotego. Pod koniec lutego ogłoszono  sprawozdanie z poprawioną tabelką, ale nadal to, co w niej jest, nie zgadza się z podsumowaniem.

– Nie zgadza się liczba wniosków, które wpłynęły do komisji – jest ich 3070, a nie 3063, liczba hektarów zwróconych Kościołowi – jest większa o 39 ha, suma wypłaconych odszkodowań – jest mniejsza o 300 tys. zł, niż to podano w podsumowaniu tabelki – wylicza ks. prof. Walencik. – Są i inne błędy. Mam wątpliwość, czy dane z orzeczeń zostały poprawnie przepisane do tej tabeli.

– Zarówno strona rządowa, jak i kościelna przyjęły to sprawozdanie – odpowiada rzecznik Małgorzata Woźniak. I dodaje: – Dokumenty komisji z lat 90. są w złym stanie.

 

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki e.czaczkowska@rp.pl

Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu spotka się w środę. Wśród poruszanych tematów znajdzie się kwestia nieistniejącej już Komisji Majątkowej i sprawa procedury zmian w ustawie o stosunku państwa do Kościoła katolickiego.

Jak powiedział rzecznik episkopatu ks. Józef Kloch, choć taka procedura istnieje, warto ją jednak „odświeżyć", jeśli dojdzie w przyszłości do zmian w ustawie. O co chodzi?

Pozostało 91% artykułu
Kraj
Były dyrektor Muzeum Historii Polski nagrodzony
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kraj
Podcast Pałac Prezydencki: "Prezydenta wybierze internet". Rozmowa z szefem sztabu Mentzena
Kraj
Gala Nagrody „Rzeczpospolitej” im. J. Giedroycia w Pałacu Rzeczpospolitej
Kraj
Strategie ochrony rynku w obliczu globalnych wydarzeń – zapraszamy na webinar!
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kraj
Podcast „Pałac Prezydencki”: Co zdefiniuje kampanię prezydencką? Nie tylko bezpieczeństwo