Raport pełen błędów

Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu spotka się w środę. Wśród poruszanych tematów znajdzie się kwestia nieistniejącej już Komisji Majątkowej i sprawa procedury zmian w ustawie o stosunku państwa do Kościoła katolickiego.

Jak powiedział rzecznik episkopatu ks. Józef Kloch, choć taka procedura istnieje, warto ją jednak „odświeżyć", jeśli dojdzie w przyszłości do zmian w ustawie. O co chodzi?

W grudniu 2010 r. posłowie przegłosowali rządową nowelę ustawy o stosunku państwo – Kościół. Zniosła ona przepisy, na podstawie których utworzono Komisję Majątkową. Tymczasem zgodnie z prawem rząd powinien wcześniej podpisać z Konferencją Episkopatu Polski umowę w sprawie zmian w ustawie. I to niezależnie od tego, że obie strony deklarowały chęć jej likwidacji.

Premier Donald Tusk tłumaczył, że są różne opinie prawników w tej sprawie, i wybrał tę, która mówiła o braku konieczności zawierania umowy.

– Było to niezgodne z konstytucją i konkordatem. Podobnego zdania jest większość specjalistów prawa wyznaniowego – wyjaśnia ekspert w tej dziedzinie ks. prof. Dariusz Walencik, wykładowca Uniwersytetu Opolskiego.

Okazuje się, że takiego zdania była także Rada Legislacyjna przy Prezesie RM. „Rz" dotarła do dokumentu rady z 19 listopada 2010 r. Powołując się na konstytucję, konkordat i orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 2003 r., stwierdziła: „(...) Rada Legislacyjna stoi na stanowisku, że jeszcze przed formalną realizacją prawa inicjatywy ustawodawczej przez Radę Ministrów w zakresie zmian ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej powinno dojść do zawarcia umowy (na zasadach przyjętych w praktyce i akceptowanych przez strony) między rządem a Konferencją Episkopatu Polski co do treści wspomnianej nowelizacji ustawy".

Dlaczego premier nie posłuchał opinii Rady Legislacyjnej? Rzecznik Paweł Graś odesłał nas do MSWiA.

– Kwestia nowelizacji będzie omawiana na spotkaniu Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu – ucina rzeczniczka MSWiA Małgorzata Woźniak.

Zdaniem ks. prof. Walencika uwzględnienie opinii Rady Legislacyjnej i podpisanie umowy uchroniłyby przed nowelizacją, która jest bublem prawnym. Dlaczego? – Nowela nie uchyliła przepisu, którego niekonstytucyjność uznał kilka dni temu Trybunał Konstytucyjny (upoważniający Radę Ministrów do określenia mienia, które może podlegać postępowaniu regulacyjnemu – red.), chociaż jego niezgodność z prawem we wniosku do Trybunału podnosiło i SLD, i Sejm w przyjętym stanowisku w tej sprawie. Trybunał uchylił więc przepis jako niekonstytucyjny, ale powstał jeszcze większy problem – mówi ks. Walencik.

Jak już pisała „Rz", w efekcie uchylenia tego przepisu (i braku nowego) odtąd obowiązek oddania mienia kościelnego spoczywa wyłącznie na obecnym jego właścicielu. A że najczęściej są to gminy, jeśli nie oddadzą mienia i nie znajdą w swoich zasobach zastępczego, będą musiały płacić odszkodowanie z własnego budżetu. Nie mogą już bowiem zrzucać tego ani na jednostki Skarbu Państwa, ani na Ministerstwo Finansów.

A spraw takich będzie niemało, gdyż te, których nie zakończyła Komisja Majątkowa, mogą być wnoszone do sądów powszechnych.