Nie tylko nocleg dla oczekującego pasażera

Pasażerowie, których nie wpuszczono na pokład samolotu lub ich lot został odwołany bądź opóźniony, mogą skorzystać z uprawnień określonych w unijnym rozporządzeniu

Aktualizacja: 04.07.2011 04:47 Publikacja: 04.07.2011 03:00

Nie tylko nocleg dla oczekującego pasażera

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Red

Podstawowym aktem prawnym regulującym prawa pasażerów linii lotniczych i idące z nimi w parze obowiązki przewoźników jest rozporządzenie wspólnotowe nr 261/2004 ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku

- odmowy przyjęcia na pokład,

- odwołania lub

- dużego opóźnienia lotów.

Przepisy tego rozporządzenia przewoźnicy muszą stosować: po pierwsze do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, przy czym bez znaczenia jest, czy przewoźnik ma status przewoźnika wspólnotowego, po drugie do pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju trzecim i lądujących na lotnisku w państwie członkowskim UE, pod warunkiem że przewoźnik lotniczy obsługujący dany lot jest przewoźnikiem wspólnotowym.

W  tym kontekście niezwykle istotne jest, że w przypadku lotów łączonych, czyli z przesiadką, przepisy rozporządzenia 261/ 2004 znajdą zastosowanie jedynie na tym odcinku lotu, który spełnia warunki przewidziane dla jednego z podanych wyżej przypadków. Dodatkowo, by móc się powołać na przepisy omawianego rozporządzenia, pasażerowie muszą mieć potwierdzoną rezerwację na dany lot oraz stawić się na odprawę pasażerów (z wyjątkiem przypadku odwołania lotu) zgodnie z wymogami określonymi przez przewoźnika.

Przepisy wymienionego rozporządzenia stosuje się także do pasażerów, którzy bez względu na przyczynę zostali przeniesieni z lotu, na który mieli rezerwację, na inny lot. Pasażerowie spełniający te warunki mogą powołać się na  uprawnienia wynikające z rozporządzenia w sytuacjach, kiedy odmówiono im przyjęcia na pokład wbrew ich woli lub ich lot został odwołany albo opóźniony.

Najczęstszą przyczyną odmowy przyjęcia pasażera na pokład jest powszechnie praktykowana przez przewoźników lotniczych sprzedaż większej liczby biletów, aniżeli jest miejsc w samolocie (tzw. overbooking). Zakres przysługujących pasażerowi w takiej sytuacji uprawnień kształtuje się zależnie od tego, czy pasażer dobrowolnie zrezygnował z lotu, czy odmówiono przyjęcia go na pokład wbrew jego woli.

W razie odmówienia pasażerom wejścia na pokład samolotu przewoźnik jest w pierwszej kolejności zobowiązany do znalezienia osób, które zrezygnują ze swojej rezerwacji w zamian za uzyskanie określonych korzyści, na które zgodzą się obie strony. Przewoźnik musi również zapewnić ochotnikom możliwość wyboru między pełnym zwrotem ceny biletu w terminie siedmiu dni a zmianą planu podróży do ich miejsca docelowego.

Przywileje pasażera

Jeżeli natomiast liczba ochotników nie pozwala na przyjęcie na pokład pozostałych pasażerów z rezerwacjami, wówczas przewoźnik lotniczy może wbrew woli pasażerów odmówić przyjęcia ich na pokład.

W takiej sytuacji przewoźnik zobowiązany jest wypłacić pasażerowi zryczałtowane odszkodowanie w wysokości odpowiednio 250, 400 bądź 600 euro, w zależności od rodzaju lotu. Przy czym pasażer może dochodzić odszkodowania w wyższej kwocie w postępowaniu cywilnym.

Ponadto pasażerowi przysługuje prawo wyboru między pełnym zwrotem ceny biletu w terminie siedmiu dni a  zmianą planu podróży do jego miejsca docelowego oraz prawo do bezpłatnego otrzymania od przewoźnika posiłków i napojów, zakwaterowania w hotelu, transportu do miejsca zakwaterowania oraz dwóch bezpłatnych połączeń telefonicznych, telefaksów, mejli.

Jeśli brakuje wystarczającej liczby miejsc na pokładzie, przewoźnik – nie chcąc odmawiać pasażerom przyjęcia na  pokład – może również umieścić ich w innej klasie niż ta, na którą został wykupiony bilet. W razie umieszczenia pasażera w wyższej klasie przewoźnik nie może żądać dopłat, natomiast w razie skierowania pasażera do klasy niższej przewoźnik zobowiązany jest do zwrotu pasażerowi od 30 do 75 proc. ceny biletu, w zależności od rodzaju lotu.

Samolot nie poleci

W przypadku odwołania lotu linia lotnicza – podobnie jak w sytuacji odmowy przyjęcia na pokład – zobowiązana jest zaproponować pasażerowi możliwość wyboru między pełnym zwrotem ceny biletu w terminie siedmiu dni a zmianą planu podróży do miejsca docelowego, a także udzielić pasażerowi pomocy (wyżywienie, nocleg, umożliwienie kontaktu telefonicznego etc.).

Pasażerowi przysługuje także prawo do odszkodowania (50, 400 bądź 600 euro), chyba że przewoźnik uprzedził pasażera o odwołaniu lotu odpowiednio wcześnie, informując jednocześnie o innych, alternatywnych połączeniach.

Uwaga! Nie można żądać odszkodowania także w przypadku, gdy odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (np. z powodu pyłu wulkanicznego).

Podróżny czeka na lot

W takim wypadku pasażer nabywa – w zależności od czasu opóźnienia i rodzaju lotu – prawo do bezpłatnego wyżywienia, dwóch bezpłatnych połączeń telefonicznych, faksów lub mejli, zakwaterowania w hotelu oraz transportu pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania lub pełnego zwrotu ceny biletu.

Prawo do informacji

Należy pamiętać, że w przypadku odmowy przyjęcia na  pokład lub odwołania albo opóźnienia lotu o co najmniej dwie godziny pasażer ma prawo zwrócić się do obsługi na stanowisku odpraw lub w punkcie przyjęć pasażerów o tekst określający przysługujące pasażerowi prawa, w szczególności do  odszkodowania i należnej pasażerowi pomocy.

Ile za walizkę

Kolejnym z punktu widzenia omawianej problematyki aktem prawnym jest tzw. konwencja montrealska, która reguluje ogólne zasady odpowiedzialności przewoźnika za szkodę wynikłą w razie zniszczenia, zaginięcia lub uszkodzenia bagażu.

Zgodnie z przepisami konwencji montrealskiej przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkodę w bagażu, jeżeli wydarzenie, które spowodowało zniszczenie, zaginięcie lub uszkodzenie, miało miejsce na  pokładzie statku powietrznego lub w czasie, gdy zarejestrowany bagaż pozostawał pod  opieką przewoźnika.

Pasażer może się domagać odszkodowania w wysokości do 1000 SDR, przy  czym 1 SDR = 4,4061 zł według stanu na 1 czerwca 2011.

Uwaga! Zgubienie lub zniszczenie bagażu w pierwszej kolejności należy zgłosić przewoźnikowi lotniczemu, który poprosi o wypełnienie formularza nieprawidłowości bagażowej tzw. PIR (Property Irregularity Report), do którego dołączyć należy kopię dowodu tożsamości, odcinek biletu i identyfikator bagażu.

Kolejną rzeczą jest złożenie reklamacji w terminie siedmiu dni od odbioru uszkodzonego bagażu lub 21 dni od stwierdzenia opóźnienia bagażu. Zgłaszaną szkodę należy wycenić, załączając do reklamacji najlepiej posiadane rachunki zakupu, np. walizki i przewożonych rzeczy, bowiem w przeciwnym razie przewoźnik wyceni szkodę według wagi zarejestrowanego bagażu.

Kto może udzielić pomocy

O rozwiązanie problemów z przewozem lotniczym można zwrócić się do instytucji zajmujących się pomocą konsumentom, przede wszystkim miejskich (powiatowych) rzeczników konsumentów.

Ponadto instytucją zajmującą się ochroną pasażerów w Polsce jest Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) i działająca przy prezesie ULC Komisja Ochrony Praw Pasażera.

Podstawa prawna:

- rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Radyz 11 lutego 2004 ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 [DzU UE.L. 2004 r. nr 46, poz. 1 ]

- konwencja o ujednoliceniu niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego sporządzona w Montrealu 28 maja 1999 (DzU z 2007 r. nr 37, poz. 235)

Autor jest prawnikiem w Kancelarii Prawnej Piszcz, Norek i Wspólnicy

Czytaj też:

Zobacz:

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo