Świat się zbroi. Rosja traci drugie miejsce wśród największych eksporterów broni

Według Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) to Francja wyprzedziła Rosję na rynku sprzedaży broni. Pierwsze jak zwykle są USA, które zwiększyły sprzedaż o 17 proc., i obecnie mają 42 proc. światowego rynku.

„Eksport broni z USA i Francji rośnie, a z Rosji ostro spada” – stwierdza SIPRI.

– Francja odniosła szczególne sukcesy w sprzedaży swych samolotów do krajów poza Europą – zauważa ekspert SIPRI Katarina Djokic. Chodzi m.in. o eksport samolotów do Kataru i Indii – tradycyjnych odbiorców rosyjskiej broni.

Czytaj więcej

Polityka

Francja będzie produkować amunicję na Ukrainie?

Minister obrony Francji, Sebastien Lecornu oświadczył, że niektórzy francuscy producenci broni przeniosą produkcję na Ukrainę.

Tymczasem rosyjski eksport w latach 2019–2023 zmniejszył się o ponad połowę w porównaniu z latami 2014–2018. Jeszcze na początku badanego okresu (w 2019 r.) Moskwa sprzedawała broń 31 krajom świata. W zeszłym roku kupujących zostało już tylko 12.

Ameryka i sojusznicy się zbroją. Jedni z obaw przed Chinami, drudzy — przed Rosją

USA zaś sprzedają swoją broń aż do 107 krajów świata, ale region europejski zajmuje w tym handlu dopiero trzecie miejsce (28 proc. amerykańskiego eksportu). Wyprzedzają go państwa Bliskiego Wschodu oraz Azji. Przy tym Europa kupuje w Ameryce 55 proc. importowanej broni – 20 proc. więcej niż w poprzedniej „pięciolatce” (2014–2018) badanej przez SIPRI.

– USA wzmocniły swoje globalne znaczenie jako dostawca broni – a to ważny aspekt polityki zagranicznej – sprzedając więcej broni do większej liczby krajów niż kiedykolwiek wcześniej. I to wszystko dzieje się w czasie, gdy państwa rozwijające się rzucają wyzwanie gospodarczej i geopolitycznej dominacji USA – mówi Mathew George z SIPRI.

Z danych publikowanych przez instytut wynika ponadto, że w ciągu ostatnich pięciu lat zaczęli na potęgę zbroić się sojusznicy USA na całym świecie. Import broni do Japonii na przykład wzrósł aż o 155 proc. Również Australia zaczęła kupować broń (w tym we Francji), a także Korea Południowa. Wszystkie te kraje napędza niepokój o intencje przywódców z Pekinu i ich politykę żądań terytorialnych wobec sąsiadów.

Europa tymczasem zaczęła się zbroić w obawie przed Rosją, kupując broń w Ameryce i od siebie nawzajem (największymi sprzedawcami są Niemcy, Francja i Włochy).

Największym europejskim importerem broni (i czwartym na świecie) stała się nagle, ale w pełni zrozumiale Ukraina. Prawie 5 proc. światowego importu broni zapewniła jej wojskowa pomoc otrzymana w czasie wojny z Rosją od 30 krajów.

Wszystko to z kolei podwyższało miejsce w statystykach handlu bronią państw Zachodu, które (wraz z USA) zajmują obecnie 72 proc. światowego rynku handlu bronią.

Rosja płaci koszty inwazji. Co podważyło jej wiarygodność?

Powoli zaś znika z niego Rosja. Sztokholmski instytut nie odpowiada jednak na pytanie, dlaczego nastąpił taki spadek jej eksportu broni. Obecnie Kreml wysyła 68 proc. do krajów Azji, gdzie największymi importerami są tradycyjnie Indie i Chiny.

Ale eksperci wskazują, że zarówno Chiny, jak i Indie zmniejszają znacznie zakupy w Rosji. Pekin rezygnuje z większości dostaw, przestawiając się na zaopatrywanie własnej armii z własnej produkcji. Indie również stawiają na rozwój własnego przemysłu. Z kolei po raz pierwszy od lat 60. ubiegłego wieku import z Rosji do Indii stanowi mniej niż połowę jej zagranicznych zakupów broni.

Czytaj więcej

Polityka

Orbán: Trump nie da ani grosza Ukrainie i wojna się zakończy

Donald Trump nie sfinansuje walki Ukrainy z rosyjską inwazją, jeśli zostanie ponownie wybrany na prezydenta - powiedział premier Węgier Viktor Orbán po spotkaniu z byłym prezydentem USA.

– To nie jest duża niespodzianka. Indyjskie doświadczenia ze współpracy z Rosją nie są dobre. Zainteresowanie na przykład zakupem okrętów podwodnych zatonęło jeszcze w 2013 r. wraz z eksplozją i zatonięciem koło Bombaju kupionego w Rosji okrętu, gdy zginęło 18 indyjskich członków jego załogi – przypomina ekspert Stefan Heldund.

Jednocześnie Indie „rozglądają się po całym świecie” (jak opisują to analitycy) i teraz chcą kupować w Europie – w Niemczech i we Francji (na przykład samoloty). Podobnie postępuje inny kraj uznawany za przyjazny Rosji – Serbia. Od połowy ubiegłej dekady Belgrad coraz częściej zamawia broń we Francji (w tym także samoloty) kosztem dostaw z Moskwy.

– Rozwój sytuacji sugeruje, że Belgrad może porzucać swego tradycyjnego przyjaciela i dostawcę broni – sądzi Heldund. Choć nadal ścisłym pozostaje sojusz serbskich i rosyjskich służb specjalnych. Zakupy w Rosji zmniejsza też jej kolejny, tradycyjny klient – Egipt. Choć do Afryki nadal płynie tania i nieskomplikowana rosyjska broń.