Jędrzej Bielecki: Po ataku na Iran. Izrael wciągnie USA w wojnę globalną?

Benjamin Netanjahu ostrzegał od lat, że doprowadzi do zniszczenia irańskiego programu nuklearnego. Jednak zarówno skala, jak i moment przeprowadzonej w nocy z czwartku na piątek operacji okazały się zaskakujące.

Zacznijmy od skali. W nalocie uczestniczyło przeszło dwieście izraelskich myśliwców, które w kilku falach zaaakowały ponad 100 celów w Iranie. Celem ich uderzenia był m.in. główny ośrodek nuklearny kraju w Natanz, choć wydaje się, że drugi taki ośrodek, w Isfahanie, raczej nie został zaatakowany. Jednocześnie Izraelczycy uderzyli w centrum dowodzenia Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej we wschodniej części Teheranu, główny ośrodek wojskowy kraju. Izraelczycy zniszczyli wiele instalacji związanych z pracami nad rakietami balistycznymi.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Izrael przeprowadził atak na cele w Iranie. Zginął dowódca elitarnego korpusu

Izrael przeprowadził atak na cele w Iranie. Zaatakowane zostały obiekty związane z irańskim progr...

Równie znaczące są straty w samym dowództwie. W operacji życie stracił drugi (po Najwyższym Przywódcy Alim Chameneim) w hierarchii dowodzenia, szef sztabu generalnego generał Mohamed Bagheri. Jego los podzielił szef Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej generał Hosejn Salami. Zginął również jego zastępca odpowiedzialny za siły lądowe Korpusu, generał Gholamali Raszid. Śmierć w nalotach ponieśli też niektórzy kluczowi dla irańskiego programu jądrowego naukowcy, w tym były szef Irańskiej Organizacji Jądrowej Fereydun Abbasi. 

Taka skala nalotów powoduje, że bardzo trudno będzie uniknąć wojny na pełną skalę między uzbrojonymi po zęby arcywrogami: Izraelem i Iranem. Jest dość prawdopodobne, że konflikt rozleje się na cały region. Teheran zapowiedział, że ofiarą jego zemsty padnie nie tylko sam Izrael, ale również amerykańskie instalacje wojskowe na Bliskim Wschodzie. Waszyngton najwyraźniej bierze tę groźbę na serio: sekretarz stanu Marco Rubio ostrzegł, aby Irańczycy do czegoś podobnego się nie posuwali. 

Iran jest sojusznikiem Rosji. USA mogą zostać wciągnięte w konflikt z blokiem rosyjsko-irańskim

Iran najpewniej był zaskoczony jeśli nie samym uderzeniem, to przynajmniej jego skalą. Ale już parę godzin po ataku w kierunku państwa żydowskiego Irańczycy wysłali około 100 dronów. To z pewnością dopiero początek zemsty. 

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Kim był gen. Hosejn Salami, który zginął w izraelskim ataku na Teheran?

Gen. Hosejn Salami, dowódca Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, jest jednym z najwyższej ran...

Trzeba liczyć się z tym, że wojna może przybrać szerszy wymiar. Iran jest bliskim sojusznikiem Rosji: wspierał dronami jej inwazję na Ukrainę. Trump starał się możliwie szybko i kosztem interesów Kijowa położyć kres ukraińskiej wojnie. Nowa administracja nie uruchamia nowych programów pomocy wojskowej do Ukraińców. To wpisywało się w izolacjonistyczną politykę Trumpa, który zapowiadał, że „będzie prezydentem pokoju”.

Teraz to może się zmienić. Waszyngton może nie mieć wyboru i będzie musiał przystąpić do konfliktu po stronie Izraelczyków. A konflikt ten może nie ograniczać się do samego Iranu, tylko być starciem z blokiem irańsko-rosyjskim. 

Nie jest na razie jasne, do jakiego stopnia Izraelczycy zdecydowali się na uderzenie na Iran wbrew stanowisku USA. Wiadomo, że premier Netanjahu starał się o bezpośrednie wsparcie tej akcji przez Amerykanów, ale bez powodzenia.

Na niedzielę wciąż są zaplanowane rozmowy w Omanie w sprawie powstrzymania irańskiego programu atomowego. I choć Iran już zapowiedział, że nie weźmie w nich udziału, to wciąż planuje się na nich stawić wysłannik Trumpa Steve Witkoff. W czwartek sam prezydent USA mówił, że nie jest zwolennikiem izraelskiego ataku, bo „wywróciłyby on rozmowy z Irańczykami, które posuwają się dobrze”. W piątek Biały Dom zapewnił jednak, że został zawczasu ostrzeżony przez Izraelczyków o nadchodzącym uderzeniu.