Zwolnienia z VAT: Prywatne nauczanie nie zawsze bez VAT

Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 9 września 2011 (IPTPP2/443-249/ 11-4/IR)

Czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług pozaszkolnych form edukacji (PKD 200 – 85.59.19.0). Jednocześnie nie jest jednostką objętą systemem oświaty i nie posiada zaświadczenia o wpisie do ewidencji, o którym mowa w art. 82 ustawy o systemie oświaty.

W ramach działalności gospodarczej prowadził zorganizowaną formę prywatnego nauczania przedmiotów ogólnokształcących na poziomie ponadgimnazjalnym przez nauczycieli (zatrudnionych na umowę-zlecenie). Zadeklarowali oni gotowość nauczania pod swoim nazwiskiem, w formie korepetycji grupowych. Usługi edukacyjne polegały na prowadzeniu korepetycji z przedmiotów szkolnych (m.in. język polski, matematyka, historia), a ich celem było przygotowanie uczniów do matury.

Podatnik również jest nauczycielem, jednak usług edukacyjnych nie świadczył osobiście. Do jego obowiązków z tytułu organizowania korepetycji grupowych należały: pobór opłat od uczniów, udostępnianie sal lekcyjnych oraz rozliczanie (składek ZUS i podatków) nauczycieli z tytułu zatrudnienia na umowę-zlecenie.

Występując o interpretację przepisów podatkowych, chciał potwierdzenia, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT świadczone przez niego usługi korepetycji grupowych korzystają ze zwolnienia z VAT.

Stanowisko izby skarbowej było inne. Przyznała ona, że spełniona jest niewątpliwie przesłanka zwolnienia dotycząca poziomu edukacji (edukacja ponadgimnazjalna). Jednak należy jeszcze rozstrzygnąć, czy można uznać kształcenie przez nauczycieli zatrudnionych przez wnioskodawcę za nauczanie prywatne.

Odwołując się do orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (C-455/05), izba zauważyła, że nauczyciele nie udzielają korepetycji na własny rachunek i własną odpowiedzialność. Zatrudniani są bowiem przez firmę wnioskodawcy, a więc nie łączy ich bezpośrednia relacja umowna z uczniami. W konsekwencji usług świadczonych przez wnioskodawcę nie można uznać za nauczanie prywatne i tym samym nie korzystają one ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT.

Nie mogą też korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT, gdyż sam wnioskodawca nie spełnia przesłanki podmiotowej wskazanej w tym przepisie – nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.

Komentuje Agnieszka Fedorowicz, starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Zmiana ustawy o VAT od 1 stycznia 2011 miała na celu lepsze dostosowanie polskich przepisów w zakresie zwolnień z VAT do regulacji wspólnotowych (dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej). Jak okazuje się w praktyce, odejście od klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnienia z VAT niektórych usług budzi u podatników istotne wątpliwości.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT zwolnione z VAT są usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i wyższym, świadczone przez nauczycieli. Z kolei w świetle art. 132 ust. 1 lit. j dyrektywy ze zwolnienia z VAT korzysta nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe.

Omawiana interpretacja pokazuje, że z uwagi na odejście przez polskiego ustawodawcę od klasyfikacji statystycznych interpretacja przepisów dotyczących zwolnienia z VAT usług edukacji wymaga analizy zakresu znaczeniowego pojęć takich jak „nauczanie prywatne”, których nie definiuje ani ustawa o VAT, ani dyrektywa, a do których oba te akty się odwołują.Jak słusznie zauważyła izba skarbowa, problem nauczania prywatnego był przedmiotem rozstrzygnięć ETS.

Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału wyrażonym w wyroku z 14 czerwca 2007 (C-455/05, w sprawie Werner Haderer) nauczanie prywatne obejmuje czynności wykonywane przez nauczycieli na ich własny rachunek i własną odpowiedzialność. Nie ma przy tym znaczenia, czy usługa jest świadczona indywidualnemu uczniowi/słuchaczowi czy też jednocześnie większej liczbie osób.

Z kolei w orzeczeniu z 28 stycznia 2010 w sprawie C-473/08 (do którego izba skarbowa nie odniosła się w interpretacji) ETS wyraźnie stwierdził, że osoba świadcząca usługi jako nauczyciel w ramach kursów kształcenia organizowanych przez podmiot trzeci nie może zostać uznana za osobę nauczającą „prywatnie” w rozumieniu wspólnotowych przepisów o VAT.Trudno zatem nie zgodzić się z organem podatkowym, że usługi świadczone przez podatnika nie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT.

W omawianej sprawie podatnik, choć jest nauczycielem z zawodu, sam nie działa jako nauczyciel świadczący usługi nauczania prywatnego, ale jako organizator świadczenia usług udzielania korepetycji. Nauczyciele, którzy działają na umowę--zlecenie, z punktu widzenia przepisów o VAT nie występują jako usługodawcy wobec uczniów, ale wobec organizatora.

Więcej w serwisie: