Mieszkańcy chętnie spotykają się w Internecie

O tym, że korzyści z tworzenia i utrzymywania w gminach elektronicznych form komunikacji z mieszkańcami, firmami i organizacjami pozarządowymi mogą być większe niż koszty, przekonuje się coraz więcej samorządów w Polsce. Przykłady Poznania, Konina, Zielonej Góry, Rybnika, Ustki czy Gdańska pokazują, że elektroniczny dostęp do urzędu to przede wszystkim dostęp do informacji i narzędzie konsultacji społecznych.

Potwierdza to badanie przeprowadzone przez działający przy Krajowej Izbie Gospodarczej Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym. Na 200 gmin, które wzięły w nim udział, aż 198 publikuje na swojej stronie w Internecie skład organów władz samorządowych, 193 udostępnia akty prawa miejscowego, a 190 podaje komunikaty, wiadomości urzędowe i informacje o przetargach. Wyniki badania zaprezentowano na konferencji podsumowującej projekt „Elektroniczne rzecznictwo interesów społecznych w samorządzie. Nowoczesne narzędzia informowania i rzecznictwa lokalnego”. [srodtytul]Grunt to informacja… [/srodtytul]

Eksperci nie mają wątpliwości: elektroniczna komunikacja z mieszkańcami ma zalety. Bo aktywizuje lokalną społeczność, buduje poczucie wspólnoty i zwiększa szybkość oraz sprawność działania władz samorządowych. Zyskują na tym samorządowcy (większa jest akceptacja społeczna władzy), mieszkańcy i gmina, która dzięki trafnym, bo konsultowanym społecznie, decyzjom lepiej się rozwija. Przykładem takich dobrych praktyk są przewodniki po urzędzie, elektroniczne książki adresowe umożliwiające wysłanie e-maila z zapytaniem czy... informacje o aktualnych wydarzeniach miejskich.

[srodtytul]Plany i strategie[/srodtytul]

Zasadą jest także umieszczanie online dokumentów strategicznych dla rozwoju gminy i programów operacyjnych. Podobnie jak publikowanie w Internecie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, co ma jeszcze większe znaczenie praktyczne. Elektroniczną jego wersję można zobaczyć na stronach 57,5 badanych gmin, a 42,5 proc. samorządów za pośrednictwem sieci informuje o stopniu zaawansowania prac nad nim.

Dosyć powszechne jest również zamieszczanie wzorów pism urzędowych (72 proc.) czy formularzy urzędowych (69,5 proc.) do wypełnienia online. Zdecydowanie mniej gmin (bo 32 proc.) ma na swoich stronach formularze wniosków elektronicznych pozwalające złożyć oświadczenie, podanie, zapytanie czy też prośbę bez konieczności przychodzenia do urzędu. Autorzy badania nie mają jednak złudzeń: mimo że od 1 maja 2008 r. organy władzy publicznej muszą umożliwić obywatelom składanie podań i wniosków oraz dokonywanie innych czynności przez Internet, to wciąż większość urzędów nie jest do tego przygotowana.

[srodtytul]… i dobra praktyka [/srodtytul]

Wśród rozwiązań zasługujących zdaniem ekspertów na uwagę są uruchamiane na stronach gminnych fora, giełdy ogłoszeń czy czaty z władzami samorządowymi. Przykładowo w ramach lokalnego okienka przedsiębiorczości Urząd Miasta i Gminy w Toszku stworzył bazę E-komunikacji biznesowej, a UM Krakowa „internetową giełdę pracy”. Platformę konsultacji społecznych, na której można się zapoznać z projektami i opisami najważniejszych przedsięwzięć podejmowanych przez władze miasta i wypowiedzieć się o nich, stworzył natomiast UM Poznań.

Wybór systemu komunikacji z mieszkańcami zależy jednak od samorządu. Lokalne władze mogą bowiem albo ograniczyć się do prezentacji swoich planów i efektów pracy, albo dopuścić lokalną społeczność do tworzenia prawa.

[ramka]Mieczysław Bąk, zastępca sekretarza generalnego KIG

Właściwa komunikacja z mieszkańcami i umiejętne włączenie jej w proces podejmowania decyzji to tworzenie czegoś, co my nazywamy demokracją partycypacyjną. W osiągnięciu tego celu przydatny jest Internet, który pozwala zaangażować mieszkańców w życie lokalnej społeczności – od przekazywania informacji po decyzje strategiczne typu budowa wysypiska.Na razie jednak, w porównaniu z gminami w innych krajach UE, takich jak Francja czy Wielka Brytania, mamy wiele do nadrobienia. Bo tam systematycznie tworzone są modele komunikacji w oparciu o stronę internetową z wykorzystaniem np. gry „Second Life”. Mieszkańcy mogą wirtualnie wejść do urzędu, by spotkać się z konkretnym urzędnikiem. U nas znajdą już informację o podjętych uchwałach, ale ciągle do rzadkości należy podawanie planu działania rady gminy.[/ramka]