Polacy znów wypalają więcej nielegalnych papierosów. Odwrócenie trendu

Ostanie lata przyniosły wyraźne spadki rozmiaru szarej strefy tytoniowej w naszym kraju. W 2015 r. sięgała 18,3 proc. rynku, by w kolejnych latach szybko się kurczyć. W 2019 r. jej rozmiar zmniejszył się do poniżej 10 proc., w 2020 r. było to 8,6 proc., w 2021 r. 4,9 proc., w 2022 r. 4,2 proc., a w 2023 r. już 3,6 proc. Od tego momentu szara strefa zaczęła jednak rosnąć.

Tak rośnie szara strefa tytoniowa

Jak wynika z najnowszego raportu „Szara strefa tytoniowa w UE i w Polsce w 2024 r.", przygotowanego przez firmę doradczą KPMG, w 2024 r. osiągnęła ona w Polsce 4,3 proc. Oznacza to, że jeden na 25 papierosów wypalanych w Polsce pochodzi z nielegalnych źródeł. Na nasz rynek trafiło 1,85 mld sztuk papierosów z nielegalnych źródeł. To wzrost o 0,35 mld szt., czyli o 23,3 proc. r./r.

Czytaj więcej

Styl życia

Nowy zakaz palenia w miejscach publicznych. Dla dobra dzieci

Z wszystkich miejsc, w których są dzieci, musi zniknąć palenie – zapowiedziała francuska minister...

Szara strefa tytoniowa nad Wisłą wykazuje przy tym silną tendencję wzrostową, czego dowodzą dane za IV kwartał 2024 r., kiedy udział nielegalnych papierosów w polskim rynku tytoniowym wyniósł 6,6 proc. Tym samym już co 15. papieros pochodził z nielegalnych źródeł.

Jeszcze gorszy był początek 2025 r. Legalna sprzedaż papierosów spadła w I kwartale o 15,7 proc. w stosunku do IV kwartału zeszłego roku. Sprzedaż tytoniu do samodzielnego skręcania była niższa o 19,2 proc., zaś podgrzewanych wyrobów tytoniowych o 18,75 proc.

Ale nielegalny rynek tytoniowy rozrasta się także w innych krajach unijnych. Szara strefa w UE sięgnęła w zeszłym roku 9,2 proc. rynku tytoniowego. Oznacza to wzrost o 0,9 pkt proc. w porównaniu z 2023 r. Już co 11. papieros wypalany w Unii Europejskiej pochodzi z nielegalnych źródeł. Budżet unijny stracił w zeszłym roku w związku z funkcjonowaniem szarej strefy tytoniowej 14,9 mld euro (wzrost o 3,3 mld euro, czyli o 28,4 proc. więcej r./r.). Strata polskiego budżetu to 312 mln euro (wzrost o 114 mln euro, czyli o 57,6 proc. r./r.).

Państwem z najwyższym udziałem szarej strefy w rynku tytoniowym jest Francja. W zeszłym roku sięgnął on 38 proc. i był o 4,4 pkt proc. większy niż rok wcześniej. Na rynek trafiło 18,7 mld sztuk papierosów z nielegalnych źródeł. Średnia cena legalnej paczki papierosów we Francji to 10,95 euro, co jest drugim wynikiem w UE. 

Za Francją znalazła się Irlandia, gdzie szara strefa po wzroście o 3,7 proc. rok do roku sięgnęła 32 proc. Irlandczycy wypalili miliard sztuk papierosów z nielegalnych źródeł. W Irlandii średnia cena legalnej paczki papierosów to 15,25 euro, najwięcej w UE.

Na kolejnym miejscu znalazła się Finlandia, w której szara strefa urosła o 4,4 proc. rok do roku, do 20 proc. Na rynek trafiło 0,6 mld sztuk papierosów z nielegalnych źródeł. Średnia cena legalnej paczki papierosów to 9,87 euro – trzeci wynik w UE. 

Najmocniejszy wzrost rozmiaru szarej strefy odnotowała z kolei Holandia, o 10,2 pkt proc. r./r., do 18 proc. Ten wzrost to efekt przede wszystkim wysokich podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe. W ich następstwie udział akcyzy w cenie paczki papierosów podskoczył do 7,66 euro, czyli najwyższego poziomu w UE.

Na Węgrzech szara strefa tytoniowa urosła o 5,6 pkt proc. r./r., do 13 proc.; na Łotwie o 4,5 pkt proc r./r., do 18 proc.; a w Finlandii o 4,4 pkt proc. r./r., do 20 proc.