Każda fundacja podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Stanowi on część Krajowego Rejestru Sądowego. Jednak wpis w nim nie uprawnia fundacji do podjęcia działalności gospodarczej. Aby było to możliwe, należy spełnić wiele określonych prawem warunków.
Konieczny zapis
Podstawowy to wymóg uzależniający możliwość prowadzenia działalności gospodarczej od odpowiedniego zapisu w statucie fundacji. Jeżeli w akcie tym brakuje postanowienia zezwalającego na wykonywanie przez fundację działalności gospodarczej, niezbędna jest jego zmiana. Polega ona na dodaniu do statutu zapisu, zgodnie z którym prowadzenie takiej działalności przez fundację stanie się możliwe. Ważne jest przy tym, aby wprowadzane zapisy wyraźnie określały zakres i zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację. Następnie należy dokonać wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego – rejestru przedsiębiorców.
Cele statutowe
Przy prowadzeniu działalności gospodarczej fundacja ograniczona jest art. 5 ustawy o fundacjach. Zgodnie z nim może ona prowadzić taką działalność jedynie w rozmiarach służących realizacji jej statutowych celów. Nie oznacza to jednak, że cel, dla którego fundacja jest prowadzona, i przedmiot podejmowanej przez nią działalności gospodarczej muszą być tożsame. Mimo że w przeszłości pojawiały się odmienne tezy, od dłuższego czasu przyjmuje się, że wspomniane ograniczenie odnosi się do rozmiaru prowadzonej działalności, z której zyski powinny być co najmniej w większości przekazywane na działalność statutową. Oznacza to również, że celem głównym fundacji nie może być prowadzenie działalności gospodarczej. Powinna być ona jedynie aktywnością uboczną, a jej efekt w postaci dochodu wspierać powinien fundację w realizacji jej statutowego celu.
Uprawnienie nie obowiązek
Decydując się na założenie fundacji, warto zamieścić w statucie postanowienia umożliwiające prowadzenie jej działalności gospodarczej. Zapis taki nie zobowiązuje, a jedynie uprawnia fundację do podjęcia działalności gospodarczej. Jednak decydując się na jej rozpoczęcie, nie można tracić z uwagi tego, że stanowić ma ona jedynie aktywność subsydiarną fundacji. Powinna być ona jednym ze środków zmierzających do realizacji celów statutowych. Tym samym cel fundacji niejako określa zakres i rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej. Gdy zaś dojdzie do zbytnich rozbieżności między prowadzoną przez fundację działalnością gospodarczą a jej celem statutowym, możliwe jest podjęcie czynności nadzorczych, które mogą wiązać się z daleko idącymi konsekwencjami prawnymi.
Autorka jest aplikantką adwokacką, Kancelaria Maximus Adwokata Błażeja Gazdy we Wrocławiu
