Polski sektor bankowy jest jednym z mniej rentownych w Unii Europejskiej biorąc pod uwagę zwrot z kapitału (ROE). Dlaczego?
Nie tylko w UE, ale także wśród krajów OECD. Wynika to przede wszystkim z bardzo dużych obciążeń fiskalnych i parafiskalnych, które są prawie dwukrotnie wyższe niż w krajach UE. Dlatego z punktu widzenia inwestorów jest to sektor nieatrakcyjny. To powinno się zmienić, bo powoduje, że w wolniejszym tempie się rozwijamy.
Banki mają opinię instytucji bardzo rentownych. Jakie konsekwencje dla przeciętnego klienta banków może mieć to nadmierne obciążenie podatkami i regulacjami sektora bankowego?
Najpierw uporajmy się z mitami. To, że banki bardzo dużo zarabiają i są bardzo rentowne było aktualne sprzed 8-10 lat. To, że bardzo dobrze płacą pracownikom, to też jest prawda z tamtego okresu, gdy rozwój gospodarczy był bardzo wysoki a obciążenia fiskalne i parafiskalne były znacznie niższe. Poza tymi ekonomicznymi obciążeniami doszło do wdrożenia szeregu innych regulacji mające charakter administracyjne, nakładano je także w Europie, ale w Polsce jest ich więcej. Poza podatkami to bardzo wysokie wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.
Przed ostatnim kryzysem finansowym wskazywano, że obciążenia w Polsce są wyższe a nasz nadzór jest nadgorliwy, ale okazało się, że nasz sektor był stabilny i suchą nogą przeszedł przez kryzys. Czy w długim terminie, na przykład dziesięcioletnim, nie okaże się to korzystne dla banków?
Ta analogia nie powinna mieć tutaj zastosowania. Wtedy mieliśmy znacząco niższe obciążenia podatkowe, efektywne opodatkowanie banków wynosiło 20-21 proc., dzisiaj sięga 34-44 proc. Z punktu widzenia inwestorów lokowanie kapitału w sektor bankowy staje się mało opłacalne, stąd jest problem ze znalezieniem inwestorów i tempem budowania funduszy własnych. Poza tym od 2012 r. wypracowywany zysk banków się nie zwiększa, ale znacząco rośnie kapitał, przez co osiągany przez sektor wskaźnik zwrotu z kapitału jest znacznie niższy. Polska, która była w grupie dziesięciu banków o najwyższym ROE, znalazła się w ogonie. Musimy się też uporać z mitem, że banki są najbardziej rentowne – jest wiele branż osiągających wyższe ROE. Pojawiają się też opinie, że banki będąc rzekomo najbardziej rentowną branżą płacą najniższe podatki. Tymczasem banki są największym płatnikiem podatków. Obawiamy się, że gdy gospodarka będzie potrzebować dużego finansowania, to sektor bankowy z powodów kapitałowych nie podoła temu zadaniu. Nawet mocna, rozwijająca się gospodarka, nie będzie odpowiednio obsługiwana przez kulejący sektor bankowy.
ZBP apeluje do Ministerstwa Finansów i Komisji Nadzoru Finansowego o zmniejszenie obciążeń regulacyjno-podatkowych sektora bankowego. Co konkretnie proponujecie?
