Kim są najwięksi dłużnicy Kremla? Hojna pomoc Putina dla sojuszników

Kraje, które rosyjski reżim dotuje pieniędzmi swoich podatników, winne są Kremlowi już co najmniej 29 mld dolarów. Białoruski samozwańczy prezydent uzależnił się od rosyjskich pieniędzy tak bardzo, że długi przekroczyły rezerwy państwa. Z kolei Kreml jest dużym dłużnikiem Chin.

Publikacja: 15.12.2023 10:27

Kim są najwięksi dłużnicy Kremla

Kim są najwięksi dłużnicy Kremla

Foto: Bloomberg

Całkowite zadłużenie obcych krajów wobec Rosji w 2022 roku wzrosło o 2,3 miliarda dolarów (tj. 8,7 proc.) i na koniec ubiegłego roku osiągnęło poziom 28,9 miliarda dolarów – podał Bank Światowy (BŚ) w swojej corocznej publikacji dotyczącej statystyk zadłużenia krajów rozwijających się.

Czytaj więcej

Węgry na atomowym pasku Rosji. Ujawniono szczegóły rosyjskiego kredytu

Białoruś na pasku Kremla

Według Banku Światowego na koniec 2022 roku łącznie 37 państw miało niespłacone zadłużenie wobec rosyjskich wierzycieli. Faktyczne zobowiązania wobec Kremla mogą być dużo wyższe, bowiem dane są niepełne. Brakuje m.in. wysokości długów jakie w Moskwie na Kuba i Wenezuela - dwa reżimy, dla których Rosja jest głównym kredytodawcą. Ostatnie publikowane przed wojną (na 1 stycznia 2022 r.) dane Banku Rosji mówią o 49 mld dol. wierzytelności zagranicy.

Największymi dłużnikami Kremla na koniec 2022 roku były:

Białoruś – 8,24 mld dolarów;

Bangladesz – 5,86 miliarda dolarów;

Indie – 3,75 miliarda dolarów;

Egipt – 1,82 miliarda dolarów;

Wietnam – 1,39 miliarda dolarów.

BŚ podkreśla, że niektóre długi wobec Rosji, np. Jemenu, sięgają początków lat 90. XX wieku. Część długów jest od wielu lat zamrożona w bazie BŚ na tym samym poziomie (np. Kambodża – 458 mln dolarów – od 2007 r., Syria – 525 mln dolarów – od 2011 r.). Brak dokładnych danych może mieć wpływ na wielkość obecnego zadłużenia: np. dla Syrii wskaźniki są szacunkami pracowników Banku Światowego (sam kraj takich danych nie podaje) - wynika z dokumentacji Banku Światowego, przytaczanej przez gazetę RBK.

Czytaj więcej

Ile pieniędzy Rosja jest winna światu?

Lwią część całkowitego zadłużenia (28 mld dolarów) na koniec 2022 r. stanowiło zadłużenie długoterminowe, czyli o terminie wymagalności za rok lub dłużej (tj. począwszy od 2024 r.). Z drugiej strony zdecydowana większość całkowitego długu (prawie 28 miliardów dolarów) to „państwowy i gwarantowany przez państwo dług, w tym pożyczki od rządów (w tym przypadku rządu rosyjskiego – red) i ich agencji, organów autonomicznych i oficjalnych agencji kredytów eksportowych.” 

Dotowanie przez zarządzanie

Jeśli chodzi o zadłużenie wobec rosyjskich wierzycieli prywatnych, w tym banków komercyjnych, w bazie BŚ znajdują się jedynie informacje o istnieniu takiego zobowiązania na koniec 2022 roku po stronie dłużników w Argentynie (ok. 8 mln dolarów), Wybrzeżu Kości Słoniowej (41 mln dolarów) i Turcji (50 mln dolarów). To jednak dane niepełne i zaniżone. Rosyjskie firmy państwowe jak np. Rosatom budują w ubogich państwach inwestycje (tu siłownie jądrowe) za rosyjskie pieniądze.

Tak jest np. w wypadku Białorusi, gdzie elektrownię atomową w Ostrowcu (projekt wart 10,5 mld dolarów) finansowali Rosjanie, którzy dali Białorusi kredyt na 25 lat. Przez ten czas to Rosatom de facto decyduje o cenie produkowanego przez siłownię prądu. Także w Wietnamie elektrownia budowana jest za rosyjskie pieniądze, Podobnie było w Iranie, gdzie Rosjanie siłownią zarządzają.

Czytaj więcej

Rosja może splajtować podobnie jak Wenezuela

Jak wynika z danych Banku Światowego, w 2022 r. rosyjscy pożyczkodawcy przekazali państwowym i quasi-państwowym (w ramach gwarancji państwowych) pożyczkobiorcom około 4,26 mld dolarów, w tym:

1,5 miliarda dolarów – Bangladesz;

1,3 miliarda dolarów – Białoruś;

867 mln dolarów – Egipt;

505 milionów dolarów – Indie;

około 100 milionów dolarów – Serbia, Turcja i Uzbekistan.

W wypadku Indii, które po rosyjskiej agresji na Ukrainę i sankcjach na rosyjską ropę stały się jej największym importerem, można domniemywać, że tu też Kreml współfinansował indyjskie zakupy swojej ropy.

Białoruś pozostaje dziś najbardziej uzależniona od rosyjskich pieniędzy. Według Banku Światowego Rosja finansuje 43 proc. białoruskiego długu państwowego i gwarantowanego przez państwo. Dla Jemenu jest to 18 proc., Somalii i Syrii po 15 proc. Bangladeszu - 8 proc.. w wypadku Serbii – 4 proc., Wietnamu – 3 proc. a Indii - 2 proc.

BŚ zauważa, że w 2022 roku Białorusini pożyczyli 1,3 mld dolarów, to w tym samym okresie spłacili 1,6 mld dolarów, co spowodowało zmniejszenie ich całkowitego zadłużenia wobec Rosji (z prawie 8,5 mld dolarów do 8,24 mld dolarów).

Czytaj więcej

Wojna zwiększa zadłużenie Rosji. Kreml mówi o wzroście gospodarczym

Chiny dają najwięcej w zamian za surowce

Rosyjskie ministerstwo finansów nie ujawnia danych na temat konkretnych krajów -dłużników. Bank Rosji ostatni raz opublikował informację o zadłużeniu nierezydentów wobec organów władzy rosyjskiej na dzień 1 stycznia 2022 r. – szacowano je wówczas na ok. 49 mld dolarów. Jak pisała gazeta RBK w 2021 r., Rosja znalazła się na piątym miejscu na liście największych suwerennych wierzycieli krajów rozwijających się. Niekwestionowanym liderem są Chiny.

Jak pisze Bank Światowy w nowym raporcie, na koniec 2022 roku suwerenni i quasi-państwowi pożyczkobiorcy z krajów o niskich i średnich dochodach byli winni Chinom 180 miliardów dolarów, przy czym kwota ta nie uwzględnia zobowiązań Rosji wobec Chin, „które mogą być znaczące” – podkreśla Bank Światowy. Większość tych długów dotyczy dużych wspólnych projektów infrastrukturalnych lub zaangażowania Chin w rozwój zasobów naturalnych w innych krajach (takich jak Angola, Pakistan itp.).

Czytaj więcej

Festiwal podarunków Kremla dla ubogiej Afryki

W 2023 r. Rosja udzieliła międzypaństwowych pożyczek finansowych i eksportowych z budżetu federalnego na kwotę 431,6 mld rubli (dziś to 4,8 mld dol.), a na 2024 r. planowana jest emisja na poziomie 468,5 mld rubli. (5,2 miliarda dolarów).

- Wzrost kredytów dla zagranicy ma dwa kierunki – albo są to projekty inwestycyjne realizowane za granicą i udzielane są dla nich odpowiadające im pożyczki, albo finansowanie zagranicznych dostaw gospodarczych (kredyty eksportowe) – wyjaśnia Władimir Klimanow, dyrektor Centrum ds. Polityki Regionalnej RANEPA. Ekspert przypomniał, że w ten sposób finansowane są projekty budowy elektrowni jądrowych realizowane (przez Rosatom — red.  w Egipcie i Indiach.

Całkowite zadłużenie obcych krajów wobec Rosji w 2022 roku wzrosło o 2,3 miliarda dolarów (tj. 8,7 proc.) i na koniec ubiegłego roku osiągnęło poziom 28,9 miliarda dolarów – podał Bank Światowy (BŚ) w swojej corocznej publikacji dotyczącej statystyk zadłużenia krajów rozwijających się.

Białoruś na pasku Kremla

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Co się dzieje z cenami złota? Ma być jeszcze drożej
Finanse
Blisko przesilenia funduszy obligacji długoterminowych
Finanse
Babciowe jeszcze w tym roku. Ministerstwo zapewnia, że ma środki
Finanse
Wschodzące gwiazdy audytu według "Rzeczpospolitej"
Finanse
Szanse i wyzwania na horyzoncie